मिन्स्क (बेलारुसी: Мінск , रूसी: Минск) पूर्वी युरोपको बेलारुस देशको राजधानी र सबैभन्दा ठुलो सहर हो। यो सहर स्विस्लाच र नियामिहा नदीको छेउमा अवस्थित छ। राजधानी हुनुका साथै मिन्स्क सहर मिन्स्क क्षेत्र र मिन्स्क जिल्लाको विशेष प्रशासनिक केन्द्रको रूपमा रहेको छ। सन् २०१८ जनवरीको जनगणना अनुसार मिन्स्कको जनसङ्ख्या १९,८२,४४४ रहेको छ। जनसङ्ख्याको आधारमा यो सहर युरोपको ११औँ ठुलो सहर हो। यो सहर स्वतन्त्र राष्ट्रमण्डल राज्यहरूको प्रशासनिक राजधानी र कार्यकारी सचिवको क्षेत्र हो।
मिन्स्क Мінск · Минск | |
---|---|
निर्देशाङ्क: ५३°५४′उ॰ २७°३४′पू॰ / ५३.९००°N २७.५६७°E २७°३४′पू॰ / ५३.९००°N २७.५६७°E | |
देश | बेलारुस |
पहिलो उल्लेख | १०६७ |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | ४०९.५३ किमी२ (१५८.१२ वर्ग माइल) |
उन्नतांश | २८०.६ मिटर (९२०.६ फिट) |
जनसङ्ख्या (१ जनवरी २०२३) | |
• जम्मा | १९९५४७१ |
• घनत्व | ४८७३/किमी२ (१२६२०/वर्ग माइल) |
सकल क्षेत्रीय उत्पादन | |
• कुल | बेलारुसी रुबल ५८.९ बिलियन (२० बिलियन यूरो) |
समय क्षेत्र | युटिसी+३ (पूर्वी यूरोपीय ग्रीष्मकालीन समय) |
हुलाक कोड | २२०००१-२२०१४१ |
क्षेत्रीय सङ्केत | +३७५ १७ |
वेबसाइट | minsk.gov.by |
मिन्स्कको उल्लेख सबैभन्दा पहिले सन् १०६७ मा ऐतिहासिक पुस्तकहरूमा गरिएको पाइन्छ। सो समयमा यो सहर पोलोत्स्क नामक राज्यको एक प्रान्तीय सहर थियो। सन् १२४२ मा यो महान लिथुयानियाली ड्युक राज्यको भाग बनेको थियो। सन् १५६९ पछि यो पोलिसियाली-लिथुयानियाली राष्ट्रमण्डल अन्तर्गत रहेको मिन्स्क राज्यको राजधानी बनेको थियो र सन् १७९३ मा यसमाथि रुसी साम्राज्यको कब्जा स्थापित भएको थियो। सन् १९१९ देखि सन् १९९१ सम्म सोभियत सङ्घको समयमा यो बेलारुसी सोभियत समाजवादी गणतन्त्रको राजधानी रहेको थियो भने सन् १९९१ मा सोभियत सङ्घको विघटनपछि बेलारुस एउटा स्वतन्त्र सार्वभौमिक राष्ट्र बन्यो र मिन्स्कलाई बेलारुसको राजधानी बनाइएको हो।
गर्मीयाममा मिन्स्कको औसत तापक्रम १७.८° सेन्टिग्रेड हुन्छ भने जाडोयाममा यहाँ निकै जाडो हुने गरेको छ। जाडो मौसममा यहाँ हुस्सु र हिमपात हुनु सामान्य जस्तो हुने गरेको छ। जनवरी महिनाको औसत तापक्रम −६.१° सेन्टिग्रेडसम्म पुग्ने गरेको छ। ऐतिहासिक तथ्याङ्क अनुसार सन् १९४० जनवरी १७ को दिन यस सहरको तापक्रम −४०° सेन्टिग्रेडमा पुगेको थियो। वार्षिक वर्षाको ३०% वर्षा जाडोमा र बाँकी ६०% वर्षा गर्मीयाममा हुने गरेको छ।
मिन्स्क (सन् १९८१– सन् २०१०)को मौसम जानकारी | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
महिना | जनवरी | फेब्रुअरी | मार्च | अप्रिल | मे | जुन | जुलाई | अगस्ट | सेप्टेम्बर | अक्टोबर | नोभेम्बर | डिसेम्बर | वर्ष |
उच्चतम रेकर्ड °से (°फे) | १०.३ (५०.५) | १३.६ (५६.५) | १८.९ (६६.०) | २८.८ (८३.८) | ३०.९ (८७.६) | ३४.० (९३.२) | ३५.० (९५.०) | ३५.८ (९६.४) | ३१.० (८७.८) | २४.७ (७६.५) | १६.० (६०.८) | ११.१ (५२.०) | ३५.८ (९६.४) |
उच्चतम औसत °से (°फे) | −२.१ (२८.२) | −१.४ (२९.५) | ३.८ (३८.८) | १२.२ (५४.०) | १८.७ (६५.७) | २१.५ (७०.७) | २३.६ (७४.५) | २२.८ (७३.०) | १६.७ (६२.१) | १०.२ (५०.४) | २.९ (३७.२) | −१.२ (२९.८) | १०.६ (५१.१) |
दैनिक औसत °से (°फे) | −४.५ (२३.९) | −४.४ (२४.१) | ०.० (३२.०) | ७.२ (४५.०) | १३.३ (५५.९) | १६.४ (६१.५) | १८.५ (६५.३) | १७.५ (६३.५) | १२.१ (५३.८) | ६.६ (४३.९) | ०.६ (३३.१) | −३.४ (२५.९) | ६.७ (४४.१) |
न्यूनतम औसत °से (°फे) | −६.७ (१९.९) | −७ (१९) | −३.२ (२६.२) | २.६ (३६.७) | ८.१ (४६.६) | ११.७ (५३.१) | १३.८ (५६.८) | १२.८ (५५.०) | ८.२ (४६.८) | ३.७ (३८.७) | −१.३ (२९.७) | −५.५ (२२.१) | ३.१ (३७.६) |
न्यूनतम रेकर्ड °से (°फे) | −३९.१ (−३८.४) | −३५.१ (−३१.२) | −३०.५ (−२२.९) | −१८.४ (−१.१) | −५ (२३) | ०.० (३२.०) | ४.३ (३९.७) | १.७ (३५.१) | −४.७ (२३.५) | −१२.९ (८.८) | −२०.४ (−४.७) | −३०.६ (−२३.१) | −३९.१ (−३८.४) |
औसत वर्षा मिमी (इन्च) | ४५ (१.८) | ३९ (१.५) | ४४ (१.७) | ४२ (१.७) | ६५ (२.६) | ८९ (३.५) | ८९ (३.५) | ६८ (२.७) | ६० (२.४) | ५२ (२.०) | ४८ (१.९) | ४९ (१.९) | ६९० (२७.२) |
वर्षा दिनको औसत | ११ | ९ | ११ | १३ | १८ | १९ | १८ | १५ | १८ | १८ | १७ | १३ | १८० |
हिमपात दिनको औसत | २४ | २१ | १५ | ४ | ०.३ | ० | ० | ० | ०.०४ | ३ | १३ | २२ | १०२ |
औसत सापेक्ष आर्द्रता (%) | ८६ | ८३ | ७७ | ६७ | ६६ | ७० | ७१ | ७२ | ७९ | ८२ | ८८ | ८८ | ७७ |
मासिक सौर्यप्रकाश घण्टा औसत | ४४ | ६६ | १३४ | १८१ | २५७ | २७३ | २६९ | २४२ | १६५ | ९७ | ३६ | २७ | १,७९० |
घामको सम्भावित प्रतिशत | १८ | २४ | ३७ | ४३ | ५२ | ५४ | ५३ | ५३ | ४३ | ३० | १४ | १२ | ४० |
स्रोत १: मौसम र वातावरण वेबसाइट | |||||||||||||
स्रोत २: मौसम पूर्वानुमान विभाग, बेलारुस |
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article मिन्स्क, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.