Техас

Нийслэл нь Остин хот. Техас нутаг дэвсгэр, хүн амаараа АНУ-ын муж улсууд дундаа хоёрт ордог. Нийт 696,241 км² нутаг дэвсгэртэй, 23.9 сая хүн амтай. Муж улсын хамгийн том хот нь Хьюстон. Даллас-Форт Вөрт-Арлингтон нь Техасын хамгийн том метрополитан бүс бөгөөд АНУ-д дөрөвт ордог.

Техас Муж Улс State of Texas
Далбаа Сүлд Хоч(нууд): The Lone Star State (Өнчин одны муж улс) Уриа: Friendship (Найрамдал)
Албан ёсны хэл	байхгүй
Нийслэл	Остин
Хамгийн том хот	Хьюстон
Хамгийн том хотуудын бөөгнөрөл	Даллас-Форт Вөрт-Арлингтон
Нутаг дэвсгэр	АНУ-д 2-д орно
- Нийт	696,241 км²
- Өргөн	1,244 км
- Урт	1,270 км
- Усны эзлэх %	2.5
- Өргөрөг	25° 50′ N - 36° 30′ N
- Уртраг	93° 31′ W - 106° 39′ W
Хүн ам	АНУ-д 2-д орно
- Нийт	23,904,380 (2007 оны тооцоо)
- Нягтшил	30.75/км² АНУ-д 26-д орно
Өндөр
- Хамгийн өндөр цэг	Гваделуп оргил 2,667 м
- Дундаж	520 м
- Хамгийн нам цэг	Мексикийн булангийн эрэг 0 м
АНУ-д нэгдсэн	1845 оны арванхоёрдугаар сарын 29 (28)
Амбан захирагч	Рик Пэрри (БНН)
Дэд захирагч	Дэвид Дьюхөрст (БНН)
АНУ-ын сенатчид	Кэй Бэйлий Хатчисон (БНН) Жон Корнин (БНН)
Конгрессын төлөөлөгчид	Жагсаалт
Цагийн бүс	Төв: UTC-8/-7
Товчлолууд	TX Tex. US-TX
Вэбсайт	www.texasonline.com/

Дорно зүгээс өрнө зүгт аялахад Техасын газар орны байдал Гүн Өмнөдөөс Баруун Өмнөдийн цөл болон аажуухан хувирах бөгөөд нарсан ойгоос эхлээд царсан заримдаг ой, тал нутаг, тэгснээ эцэст нь Биг Бэндийн цөл гарч ирнэ. Техасын энэхүү өргөн уудам тал нутгаас "Техаст юм бүхэн том байдаг" гэсэн хэлц үг гарч ирсэн. Удаан хугацаанд Америкийн үхрийн аж ахуйн төв болж ирсэн түүхээрээ Техас дэлхийн ихээхэн хэсэгт ковбойн дүр төрхөөр танигддаг билээ.

Техас түүх, соёлын хувьд Америкийн Өмнөдтэй ойр холбоотой. Гэхдээ Испани, Мексикийн харъяанд байсан түүхтэй тул Техасыг Баруун Өмнөдийн муж улс гэж ангилж бас болно. Оршин суугчид нь эдгээр ангиллыг хүлээн зөвшөөрөхийн зэрэгцээ олон хүн тусгаар Техасын өвөрмөц царай бүсийн шошгонуудаас дээгүүр тавигдах ёстой гэж үздэг.

Испани Техасыг эзэмшсэн анхны Европын улс болсон. Дараа нь 1836 онд тусгаар тогтносон Бүгд Найрамдах Техас Улс байгуулагдах хүртэл тус газар нутаг Мексикийн бүрэлдхүүнд байлаа. 1845 онд тус улс АНУ-ын 28 дахь муж улс болон нэгдэж оржээ. Техас ийнхүү АНУ-д нэгдсэн нь 1846 онд Мексик-Америкийн дайн дэгдэхэд хүргэсэн үйл явдлын нэг байсан бөгөөд улмаар АНУ-ын Иргэний дайн дэгдэхэд хүрсэн юм.

1900-аад оны үед тус муж улсад газрын тос илэрснээр эдийн засаг нь огцом өссөн ажээ. Түүнээс хойш Техасын эдийн засаг олон салбар чиглэлээр хөгжсөн. Техас өндөр технологи, био анагаах ухааны судалгаа, дээд боловсролын томоохон бааз суурь болон хөгжсөөр байгаа билээ. Техас муж улсын нийт бүтээгдхүүнээр АНУ-д хоёрт ордог.

• Chipman, Donald E. (1992), Spanish Texas, 1519-1821, Austin, TX: University of Texas Press, ISBN 0292776594
• Weber, David J. (1992), The Spanish Frontier in North America, Yale Western Americana Series, New Haven, CT: Yale University Press, ISBN 0300051980
• Weddle, Robert S. (1995), Changing Tides: Twilight and Dawn in the Spanish Sea, 1763–1803, Centennial Series of the Association of Former Students Number 58, College Station, TX: Texas A&M University Press, ISBN 0890966613

Муж улсын засгийн газар

• The State of Texas
• Texas State Databases - Annotated list of searchable databases produced by Texas state agencies and compiled by the Government Documents Roundtable of the American Library Association.
• Texas Politics. An online textbook from the College of Liberal Arts, The University of Texas.

АНУ-ын засгийн газар

• Energy Profile for Texas- Economic, environmental, and energy data
• USGS real-time, geographic, and other scientific resources of Texas
• Texas State Facts
• South and West Texas, a National Park Service Discover Our Shared Heritage Travel Itinerary

Бусад

• The Texas State History Museum
• The Handbook of Texas Online Published by the Texas State Historical Association
• Texas Register, hosted by the University of North Texas Libraries
• Open Directory: Texas
• South and West Texas: A National Register of Historic Places Travel Itinerary

ү·х·з Америкийн Нэгдсэн Улсын засаг захиргааны нэгжүүд

Муж улсууд Айдахо | Айова | Алабама | Аляска | Аризона | Арканзас | Баруун Виржини | Вайоминг | Вашингтон | Вермонт | Виржини |Висконсин | Делавар | Жоржиа | Иллиной | Индиана | Калифорни | Канзас | Кентакки | Колорадо | Коннектикут | Луйзиана | Массачусеттс | Миннесота | Миссиссиппи | Миссури | Мичиган | Монтана | Мэн | Мэрилэнд | Небраска | Невада | Нью-Жерси | Нью-Йорк | Нью-Мексико | Нью-Хэмпшир | Оклахома | Орегон | Охайо | Өмнөд Дакота | Өмнөд Каролина | Пеннсилвани | Рөүд-Айленд | Теннесси | Техас | Флорида | Хавай | Хойд Дакота | Хойд Каролина | Юта Холбооны тойрог Вашингтон Арал нутаг дэвсгэрүүд Америкийн Самоа | АНУ-ын Виржинийн Арлууд | Гуам | Пуэрто-Рико | Хойд Марианы Арлууд Жижиг арлууд Бахо Нуэво Банк | Бэйкэр Арал | Вэйк Арал | Жарвис Арал | Жонстон Атолл | Кингмэн Шүрэн Арал | Мидвэй Атолл | Навасса Арал | Палмира Атолл | Серранилла Банк | Хаулэнд Арал