Испани хэл буюу Кастиль хэл (испани.
el español, el castellano) нь дэлхийн 540 сая орчим хүний төрөлх хэл бөгөөд Латин Америкийн орнууд болон Испани улсын албан ёсны хэл юм. Энэтхэг-Европ хэлний аймгийн Итали хэлний бүлэгт багтдаг. Хамгийн ихээр испани хэлээр ярьдаг улс бол Мексик (120 гаруй сая хүн амтай).
Испани хэл, Кастиль хэл | |
---|---|
Өөрийн нэр | [español, castellano] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) «espaˈɲol», «kasteˈʎano» |
Тархалт | Испани, Латин Америк |
Төрөлх хэлтний тоо | Төрөлх: 400 сая Бүгд: 500 сая |
Хэлний ангилал | Энэтхэг-Европ
|
Бичиг үсэг | Латин үсэг (Испани хувилбар) |
Албан ёсны хэрэглээ | |
Улс | Бүгд 21 улсад: Хуулинд заан баталгаажсан: |
Орон нутаг | Пуэрто-Рико (АНУ) Баруун Сахар (Марокко) |
Тохируулагч байгууллага | Испани Хэлний Академиудын Холбоо (Real Academia Española болон бусад 21 үндэсний испани хэлний академи) |
Томьёолбор | |
ISO 639-1 | es |
ISO 639-2 | spa |
ISO 639-3 | spa |
Испани хэл албан ёсны статустай улсууд. Испани хэл бусад хэлтэй албан ёсны статустай улсууд. Албан ёсны статусгүй боловч хүн амын нь 20%-с дээш нь ярьдаг улсууд болон АНУ-ын мужууд. |
"Испани хэл"-ний испани хэлээрх нэр нь Кастельяно (Castellano) буюу эспаниол (Español). Өмнөд Америкийн орнуудад кастельяно гэж нэрлэгдэх нь олон ба Мексик, Төв Америк, Карибын орнуудад зөвхөн эспаниол гэж нэрлэдэг.
НҮБ-ын шийдвэрээр 2010 оноос жил бүрийн 4 дүгээр сарын 23-ны өдрийг испани хэлний Өдөр гэж тэмдэглэх болсон.
Испани хэл нь Иберийн хойгийг захирч байсан Ромын эзэнт гүрний иргэдийн ярилцдаг хэл болох латин хэлэнд үндэслэсэн бөгөөд хожим Уммайяадын Халифатын нөлөөлөл дор орших үедээ араб хэлний нөлөөнд автаж хөгжсөн хэл юм. Өнөөгийн испани хэлнээ араб хэлнээс дамжин орж ирсэн 4000-5000 орчим үгс бий гэсэн судалгаа бий.
Испани хэл нь НҮБ-ийн албан ёсны 6 хэлний нэг (Бусад нь англи хэл, франц хэл, орос хэл, хятад хэл, араб хэл) бөгөөд Испани болон Латин Америкийн 18, Африкийн 1, нийт 20 улсын албан ёсны хэл болно. Испани хэлийг албан ёсны хэлээ болгосон улсуудыг дор жагсаав.
Сервантес институт ( испани. Instituto Cervantes ) нь 1991 онд тус улсын Гадаад хэргийн яамны харьяанд Испани хэл заах, Испанийн соёлыг түгээн дэлгэрүүлэх зорилгоор байгуулагдсан Испанийн Засгийн газрын байгууллага юм. Гол төв нь Мадрид болон зохиолч Мигель Сервантесийн төрсөн нутаг Алкала де Хенарес хотод байрладаг. Үүний зэрэгцээ Сервантес институт нь таван тивд төлөөлөлтэй бөгөөд нийт хилийн чандад 77 төв үйл ажиллагаагаа явуулдаг байна.
Сервантес институт нь испани хэлний Олон улсын конгрессыг тогтмол зохион байгуулагч юм.
Өмнөх Конгрессууд: Сакатекас (Мексик) 1997 онд, Вальядолид (Испани) 2001 онд, Росарио (Аргентин) 2004 онд, Картахена-де-Индиас (Колумб) 2007 онд, Вальпараисо (Чили) 2010 онд, Кордоба (Аргентин) 2019 оны 3 дугаар сард болж байжээ.
Википедиа: Испани хэлээр |
This article uses material from the Wikipedia Монгол article Испани хэл, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Тусгай тайлбар байхгүй бол энэ агуулгыг CC BY-SA 4.0 лицензийн дагуу хэрэглэх боломжтой. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Монгол (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.