ម៉ិកស៊ិក

ប្រទេសម៉ិកស៊ិក (ភាសាអេស្ប៉ាញ៖ México ឬ Méjico) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សហរដ្ឋម៉ិកស៊ិក គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូងនៃទ្វីបអាមេរិកខាងជើង។ ប្រទេសនេះមានព្រំដែនខាងជើងជាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ឯភាគខាងត្បូងនិងខាងលិចជាប់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ប្រទេសក្វាតេម៉ាឡា បេលីស និងសមុទ្រការ៉ាអ៊ីបនៅភាគអាគ្នេយ៍ និងទិសខាងកើតជាប់ជាមួយឈូងសមុទ្រម៉ិកស៊ិក។ ម៉ិកស៊ិកគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ១,៩៧២,៥៥០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េដែលធ្វើឱ្យវាជាប្រទេសធំបំផុតទី១៣ និងមានចំនួនប្រជាជនរស់នៅប្រមាណ ១២៦,០១៤,០២៤ នាក់ដែលនាំឱ្យម៉ិកស៊ិកជាប្រទេសដែលមានចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងទីដប់។ ប្រទេសម៉ិកស៊ិកជារដ្ឋសហព័ន្ធដែលមានរដ្ឋចំនួន ៣១ ដោយមានទីក្រុងម៉ិកស៊ិកជារដ្ឋធានី និងទីក្រុងធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេស។ ទីក្រុងធំៗបន្ទាប់រួមមាន៖ ក្វាដាឡាហារ៉ា ម៉ុងតេរី ពូអេប្លា តូលូកា ទីហ្វ័រណា ទីក្រុងច្វារ៉េស និងលេអន។ល។

សហរដ្ឋម៉ិកស៊ិក

Estados Unidos Mexicanos (ភាសាអេស្ប៉ាញ)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
បាវចនា "La Patria Es Primero" ("មាតុភូមិទីមួយ")
ភ្លេងជាតិ Himno Nacional Mexicano ("ភ្លេងជាតិម៉ិកស៊ិក")
ទីតាំងប្រទេសម៉ិកស៊ិក (ក្រហម) នៅលើភូគោល
រដ្ឋធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	ទីក្រុងម៉ិកស៊ិក 19°26′N 99°08′W / 19.433°N 99.133°W / 19.433; -99.133
ភាសាផ្លូវការ	មិនមាននៅកម្រិតសហព័ន្ធ[b]
ភាសាជាតិ	ភាសាអេស្ប៉ាញ (de facto)[b]
ក្រុមជនជាតិ	ក្រុមជនជាតិដើមចំនួន ៥៦ និងក្រុមជនបរទេសចម្រុះផ្សេងៗ
សាសនា (ឆ្នាំ ២០២០)	៨៨.៩% គ្រិស្តសាសនា —៧៧.៧% កាតូលិក —១១.២% និកាយគ្រិស្តផ្សេងៗទៀត ១០.៦% គ្មានជំនឿសាសនា ០.២% សាសនាផ្សេងៗ ០.៣% មិនបានបញ្ជាក់
រដ្ឋាភិបាល
- ប្រធានាធិបតី	អានដ្រេស ម៉ានូអែល លូប៉េស អូប្រាឌ័រ
- ប្រធានព្រឹទ្ធសភា	អូលហ្កា សានចេស ករដេរ៉ូ
- ប្រធានសភាតំណាងរាស្ត្រ	ស៊ែរជីអូ ហ្គូតែរ៉េស លូណា
- ប្រធានតុលាការកំពូល	អារទូរ៉ូ ហ្សាល់ឌីវ៉ា
នីតិបញ្ញត្តិ	សមាជសហភាព
- សភាជាន់ខ្ពស់	ព្រឹទ្ធសភា
- សភាជាន់ទាប	សភាតំណាងរាស្ត្រ
ទទួលឯករាជ្យ  ពីអេស្ប៉ាញ
- ប្រកាស	១៦ កញ្ញា ១៨១០
- ចូលជាធរមាន	២៧ កញ្ញា ១៨២១
- ទទួលស្គាល់	២៨ ធ្នូ ១៨៣៦
- រដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូង	៤ តុលា ១៨២៤
- រដ្ឋធម្មនុញ្ញទីពីរ	៥ កុម្ភៈ ១៨៥៧
- រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ន	៥ កុម្ភៈ ១៩១៧
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	១,៩៧២,៥៥០ គ.ម២   (ទី១៣)
- ផ្ទៃទឹក (%)	១.៥៨ (គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៥)
ប្រជាជន
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០២០)	១២៦,០១៤,០២៤ (ទី១០)
- ដង់ស៊ីតេ	៦១ នាក់/គ.ម២   (ទី១៤២)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)
- សរុប	២.៧១៥ ទ្រីលានដុល្លារ (ទី១១)
- ក្នុងម្នាក់	២១,៣៦២ ដុល្លារ (ទី៦៤)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)
- សរុប	១.៣២២ ទ្រីលានដុល្លារ (ទី១៥)
- ក្នុងម្នាក់	១០,៤០៥ ដុល្លារ (ទី៦៤)
ជីនី (២០១៨)	៤១.៨ មធ្យម
HDI (២០១៩)	០.៧៧៩ ខ្ពស់ · ទី៧៤
រូបិយវត្ថុ	ប៉េសូម៉ិកស៊ិក (MXN)
ល្វែងម៉ោង	UTC−៨ ទៅ −៥ (សូមមើលម៉ោងនៅម៉ិកស៊ិក)
- រដូវក្តៅ (DST)	UTC−៧ ទៅ −៥ (មានច្រើនទម្រង់)
ទិសបើកបរ	ស្ដាំ
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៥២
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.mx
^ មាត្រា ៤ នៃច្បាប់ទូទៅស្តីអំពីសិទ្ធិភាសានៃជនជាតិដើមភាគតិច។ ^ ភាសាអេស្ប៉ាញគឺជាភាសាផ្លូវការ de facto នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធម៉ិកស៊ិក។

មុន​សម័យ​កូឡុំបៀន មេសូអាមេរិក វប្បធម៌​ចំណាស់​ជាច្រើន បាន​ប្រែក្លាយ​ទៅ​ជា​អារ្យធម៌​ទំនើប ដូចជា ៖ អូលមិក (Olmec), តូលតិក (Toltec) និង​តេអូទីវ៉ាកាន (Teōtīhuacān), ម៉ាយ៉ា (Maya), អាហ្សតិក (Aztec) មុន​ពេល​មាន​ទំនាក់ទំនង​ដំបូង​ជាមួយ​ពួក​អឺរ៉ុប​។ នៅ​ឆ្នាំ ១៥២១ ពួក​អេស្ប៉ាញ បាន​បង្កើត​អេស្ប៉ាញ​ថ្មី (Nueva España) ដែល​នឹង​ក្លាយ​ជា​ម៉ិចស៊ិក អាណានិគម​ដែល​បាន​ទទួល​ឯករាជ្យ​នៅ​ឆ្នាំ ១៨២១​។ អំលុង​ពេល​ក្រោយ​ឯករាជ្យ ប្រទេសបាន​រង​នូវ​អស្ថិរភាព​សេដ្ឋកិច្ច បង្កើតការ​បែងចែក​ទឹកដី និង​សង្គ្រាមស៊ីវិល រួមបញ្ចូល​ទាំង​អន្តរាគមន៍​ពី​បរទេស ចក្រភព​ពីរ និង​របប​ផ្ដាច់ការ​ក្នុង​ស្រុក​ពីរ​ដ៏​យូរ​អង្វែង​។ ក្រោយ​បដិវត្ត​ម៉ិចស៊ិក​ឆ្នាំ ១៩១០ បាន​ឈាន​ទៅ​ដល់​ការ​ប្រកាស​ដាក់​ឱ្យ​ប្រើ​នូវ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឆ្នាំ ១៩១៧ ដែល​ជា​ការ​ត្រួសត្រាយផ្លូវ សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ​នយោបាយ​របស់​ប្រទេស​បច្ចុប្បន្ន​។ ការ​បោះឆ្នោត ដែល​បាន​ធ្វើឡើង​នៅ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០០ ត្រូវ​គេ​កត់សម្គាល់​ថា​ជា​លើក​ទី​១​ហើយ ដែល​គណបក្សសកម្មភាពជាតី (ប៉ាន/PAN; Partido Acción Nacional) ​ប្រឆាំង បាន​ឈ្នះ​ការ​បោះឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី លើ​គណបក្ស​បដិវត្តស្ថាប័ន (ព្រី/PRI; Partido Revolucionario Institucional) ដែលមានអំណាចលើប្រទេសម៉ិចស៊ិកតាងពីឆ្នាំ ១៩២៩ ។

Mexico has one of the world's largest economies, it is the tenth largest oil producer in the world, the largest silver producer in the world and is considered both a regional power and middle power. In addition, Mexico was the first Latin American member of the Organisation for Economic Co-operation and Development OECD (since 1994), and considered an upper-middle income country by the World Bank. Mexico is considered a newly industrialized country and an emerging power. It has the fourteenth largest nominal GDP and the tenth largest GDP by purchasing power parity. The economy is strongly linked to those of its North American Free Trade Agreement (NAFTA) partners, especially the United States of America. Mexico ranks sixth in the world and first in the Americas by number of UNESCO World Heritage Sites with 32, and in 2010 was the tenth most visited country in the world with 22.5 million international arrivals per year. According to Goldman Sachs, by 2050 Mexico is expected to become the world's fifth largest economy. PricewaterhouseCoopers (PwC) estimated in January 2013 that by 2050 Mexico could be the world's seventh largest economy.