გმირი ქალაქები
გმირი ქალაქები (რუს.
город-герой, gorod-geroy, უკრ. місто-герой, misto-heroy, ბელარ. горад-герой, horad-heroy) — საბჭოთა უმაღლესი საპატიო წოდება, რომელიც მიკუთვნებული აქვს სსრკ-ის 12 ქალაქს, მეორე მსოფლიო ომში გამოჩენილი გმირული თავდაცვისთვის. მათ გარდა, ბრესტის ციხესიმაგრესაც აქვს მინიჭებული გმირი ციხესიმაგრის წოდება. ამჟამად, ამ ცამეტიდან ოთხი უკრაინის, მინსკი და ბრესტის ციხესიმაგრე — ბელარუსის, ხოლო დანარჩენი კი რუსეთის ტერიტორიაზე მდებარეობს.
გმირი ქალაქის — ლენინგრადის ობელისკი, ამბოხებულთა მოედანი, სანქტ-პეტერბურგი
ისტორია
პირველი ქალაქები, რომელთაც გმირი ქალაქების წოდება მიიღეს, იყვნენ: ლენინგრადი, სტალინგრადი, სევასტოპოლი და ოდესა. მათ ეს წოდება უმაღლესმა მთავარსარდალმა იოსებ სტალინმა მიანიჭა 1945 წლის 1 მაისს. კიევს ეს წოდება სსრკ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის გადაწყვეტილებით 1961 წლის 21 ივნისს მიენიჭა. საპატიო წოდება „გმირი ქალაქი“ მიიღეს 1965 წლის 8 მაისს, მას შემდეგ რაც, უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმმა, თავისივე ბრძანების საფუძველზე, დაამტკიცა დებულება უმაღლესი ხარისხის წოდების — გმირი ქალაქის მიღების თაობაზე. ამავე დღეს ლენინგრადს, ვოლგოგრადს, სევასტოპოლს, ოდესას, კიევს, მოსკოვსა და ბრესტის ციხესიმაგრეს გადაეცათ „ოქროს ვარსკვლავის“ მედლები, ასევე მოსკოვს გმირი ქალაქის, ხოლო ბრესტის ციხესიმაგრეს გმირი ციხესიმაგრის წოდება მიენიჭათ.
დებულებაში წოდების შესახებ წერია:
 | „1. წარჩინების უმაღლესი ხარისხი — გმირი ქალაქის წოდება ენიჭებათ საბჭოთა კავშირის ქალაქებს, რომლებმაც დიდ სამამულო ომში გამოიჩინეს მასობრივი გმირობა და სიმამაცე სამშობლოს დაცვისათვის. <…> 3. ქალაქი, რომელსაც მიენიჭება წარჩინების უმაღლესი ხარისხი — გმირი ქალაქის წოდება: ა) გადაეცემა სსრკ-ის უმაღლესი ჯილდო — ლენინის ორდენი და ოქროს ვარსკვლავი; ბ) სსრკ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის გადასცემს სიგელს. <…> 6. გმირი ქალაქის დროშაზე უნდა იქნეს გამოსახული ლენინის ორდენი და ოქროს ვარსკვლავი. <…> 7. გმირ ქალაქში უნდა აღიმართოს ობელისკი ლენინის ორდენისა და ოქროს ვარსკვლავის გამოსახულების, ასევე მასზე უნდა იქნეს დაწერილი სსრკ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანების ტექსტი. “ |
გმირი ქალაქები და გმირი ციხესიმაგრე
| № | ქვეყანა | გმირი ქალაქი | წოდების მინიჭების თარიღი |
|---|---|---|---|
| 1 |  რუსეთი | ლენინგრადი (თანამედროვე სანქტ-პეტერბურგი) | 8 მაისი, 1965 |
| 2 |  უკრაინა | ოდესა | 8 მაისი, 1965 |
| 3 | უკრაინა | სევასტოპოლი | 8 მაისი, 1965 |
| 4 | რუსეთი | ვოლგოგრადი (1961 წლამდე სტალინგრადი) | 8 მაისი, 1965 |
| 5 | უკრაინა | კიევი | 8 მაისი, 1965 |
| 6 |  ბელარუსი | ბრესტის ციხესიმაგრე (გმირი ციხესიმაგრე) | 8 მაისი, 1965 |
| 7 | რუსეთი | მოსკოვი | 8 მაისი, 1965 |
| 8 | უკრაინა | ქერჩი | 14 სექტემბერი, 1973 |
| 9 | რუსეთი | ნოვოროსიისკი | 14 სექტემბერი, 1973 |
| 10 | ბელარუსი | მინსკი | 26 ივნისი, 1974 |
| 11 | რუსეთი | ტულა | 7 დეკემბერი, 1976 |
| 12 | რუსეთი | მურმანსკი | 6 მაისი, 1985 |
| 13 | რუსეთი | სმოლენსკი | 6 მაისი, 1985 |
ლიტერატურა
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 193.
სქოლიო
This article uses material from the Wikipedia ქართული article გმირი ქალაქები, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.