ავაზა

Acinonyx jubatus) — ტანად დიდი მტაცებელი ცხოველი კატისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 1.1–1.5 მ აღწევს, სიმაღლე მინდაოში ჩვეულებრივ 67–94 სმ, კუდის სიგრძე 80 სმ, წონა 21–72 კგ. ხმელეთის ყველაზე სწრაფი ცხოველია; სანადიროდ გასული ავაზა საათში 80–98 კმ/სთ ავითარებს. მისი მაქსიმალური სიჩქარეა 128 კმ/სთ. გამოყოფილია ოთხი ქვესახეობა.

ავაზა
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  ცხოველები ტიპი:  ქორდიანები კლასი:  ძუძუმწოვრები რიგი:  მტაცებლები ოჯახი:  კატისებრნი გვარი:  ავაზები სახეობა:  ავაზა
ლათინური სახელი
Acinonyx jubatus
დაცვის სტატუსი
მოწყვლადი IUCN 3.1 Vulnerable : 219
გავრცელება
გავრცელების არეალი
სისტემატიკა ვიკისახეობებში სურათები ვიკისაწყობში ITIS   183813 NCBI   32536 EOL   328680 FW   224065

მსუბუქი აღნაგობისაა, აქვს წაგრძელებული წვრილი ფეხები, პატარა მომრგვალებული თავი და გრძელი კუდი. სახეზე გასდევს შავი ცრემლისმაგვარი ზოლები. მოყვითალო-კრემისფერ-თეთრი ან მკრთალი-მოყვითალო შეფერილობისაა. სხეული მეტწილად დაფარულია თანაბრად განაწილებული შავი კოპლებით. აფრიკის, ცენტრალური ირანისა და ინდოეთის მკვიდრია.

XVIII საუკუნემდე ავაზა ბინადრობდა მტკვარ-არაქსის დაბლობზე. ისტორიული წყაროებით დასტურდება ავაზას არსებობა აღმოსავლთ საქართველოს დაბლობ და გაშლილ ველებზე. შუა საუკუნეების საქართველოში მოშინაურებულ ავაზას ქურციკებზე სანადიროდ გეშავდნენ.

XV–XVII საუკუნეების ქართულ წერილობით წყაროებში ავაზები უკვე აღარ მოიხსენიება. როგორც ჩანს, ამ დროისათვის საქართველოში ავაზების არარსებობა გამოწვეული უნდა ყოფილიყო, ტრამალის ჩლიქოსნების შემცირებითა და თვით ახალგაზრდა ავაზების დასაგეშად მოპოვებით.