Իվանովո (1871-1932 թվականներին՝ Իվանովո-Վոզնեսենսկ), քաղաք Կենտրոնական Ռուսաստանում, Իվանովոյի մարզի կենտրոնը։ Բնակչությունը՝ 409 285 մարդ (2015 թվականի դրությամբ)։
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Իվանովո | |||||
Иваново | |||||
| |||||
Երկիր | Ռուսաստան | ||||
Շրջան | Չելյաբինսկի մարզ | ||||
Համայնք | Մագնիտոգորսկի վարչաշրջան | ||||
Ներքին բաժանում | Բաժանված է երեք մասի Լենինյան, Օրջոնիկիձեի, Պրաբաբերեժնի | ||||
Քաղաքապետ | Վիտալիյ Բախմտեյև | ||||
Հիմնադրված է | 1871 թ. | ||||
Առաջին հիշատակում | 1561 | ||||
Մակերես | 104,84 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 120 մ | ||||
Բնակչություն | 409 285 մարդ (2015) | ||||
Խտություն | 3902 մարդ/կմ² | ||||
Ազգային կազմ | ռուսներ, ուկրաինացիներ և ուրիշ | ||||
Կրոնական կազմ | ուղղափառություն, իսլամ, սուննի և այլ դավանանքներ | ||||
Տեղաբնականուն | մագնիտոգորսկցի | ||||
Ժամային գոտի | UTCUTC +3 | ||||
Հեռախոսային կոդ | 4932 | ||||
Փոստային ինդեքս | 153000 | ||||
Փոստային դասիչ | 455xxx | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | 37 | ||||
Պաշտոնական կայք | ivgoradm.ru | ||||
Պարգևներ | |||||
| |||||
Իվանովո-Վոզնեսենսկ քաղաքը հիմնադրվել է 1871 թվականին 15-րդ դարում գոյություն ունեցող Իվանովո գյուղի և 19-րդ դարում ստեղծված Վոզնեսենսկի պոսադի միացման արդյունքում։
Իվանովո քաղաքը առաջին հերթին հայտնի է իր տեքստիլ արդյունաբերության, կրթական հաստատությունների և հեղափոխական պատմության շնորհիվ։ Հայտնի է «Հարսնացուների քաղաք», «Առաջին Խորհրդի Հայրենիք», «Չթի երկիր», «Ռուսաստանի տեքստիլ մայրաքաղաք», ինչպես նաև «Ռուսական և Կարմիր Մանչեստեր»։ Մտնում է Ռուսաստանի Ոսկե օղակի մեջ։
Հնագիտական պեղումները, որոնք հայտնաբերվել են ժամանակից Իվանովոյի տարածքում, պատկանում են մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակին։ 1929 թվականին Սոսնեվե բնակավայրում, Ռիլիխի գյուղում հայտնաբերվել են ֆատյանովյան մշակույթի շաղափված կացիններ։
Առաջին հազարամյակում տարածաշրջանը բնակեցվել է ֆինաուգորական մերյա ցեղերով։ 1863 թվականին հնագետների կողմից հայտնաբերվել են գերեզմանոցներ և 54 դամբարանաբլուր։ Տղամարդկանց գերեզմանոցներում հայտնաբերվել էին դանակներ, մետաղյա վահանակներ, կացիններ, իսկ կանանց գերեզմանոցներում՝ զարդարանքներ։ Իրերը պատկանել են 11-12-րդ դարերին։
Իվանովո քաղաքի առաջացման վայրը՝ Ուվոդ գետի մոտակայքում գտնվող տեղանքը Պոտոկ և Կոկույ բնավայրերի միջև։
Իվանովոն գտնվում է Իվանովոյի մարզի կենտրոնում, Ուվոդ գետի ափին, Մոսկվայից 290 կմ դեպի հյուսիս-արևելք և Յարոսլավլից, Վլադիմիրից և Կոստրոմայից մոտ 100 կմ հեռավորության վրա։ Աշխարհագրական կոորդինատներն են՝ հս.լ. 57˚, արլ.ե. 41˚: Քաղաքը զբաղեցնում է 10 484 հա տարածք, որից կառուցապատված է 2 353 հա տարածքը։ Իվանովոն և Իվանովոյի մարզը գտնվում են այնպիսի ժամային գոտում, որն ը միջազգային չափանիշի նշվում է որպես Moskow Time Zone (MSK/MSD): Համաշխարհային կոորդինացված ժամանակի (UTC) նկատմամբ շեղումը +3:00 (MSD) է։
Իվանովո քաղաքի շրջանում և արվարձաններում հողը կավային է, ավազի բավականին մեծ պարունակությամբ, բույսերի համար քիչ սննդարար է և պարարտանյութերի կարիք ունի։
Քաղաքը բաժանելով երկու մասի, հյուսիսից հարավ հոսում է Ուվոդ գետը (Կլյազմա գետի վտակ)։ Քաղաքի սահմաններում Ուվոդ գետի մեջ են թափվում երկու փոքր գետեր՝ Տալկա և Խարինկա։
Գետերի ափերին քաղաքի սահմաններում գտնվում են հանգստի խոշոր զբոսայգիներ՝ Ստեպանովի անվան, 1505 թվականի Հեղափոխության անվան և Խարինկա։ Անտառները, որոնք շրջապատում են քաղաքը, հիմնականում կենտրոնացված են քաղաքի հարավային, արևելյան և հյուսիսային սահմանների մոտ։ Դրանք բնակչության համար հանգստավայր են հանդիսանում։
Պաշտոնական տվյալներով էկոլոգիական իրավիճակը Իվանովոյի մարզում գնահատվում է որպես բավարար, սակայն ջրամբարների վիճակը քաղաքի տարածքում այդպիսին չէ։ Քաղաքի միջով հոսող գետերը հիմնականում աղտոտված են կենցաղային աղբով։ Քաղաքում մաքուր խմելու ջրի խնդիր կա, որը հիմնականում վերցվում է Ուվոդի ջրամբարից։ Իվանովո քաղաքում օդի աղտոտման հիմնական աղբյուրներն են հանդիսանում ավտոմոբիլային տրանսպորտը և կարի արտադրամասերը։
Իվանովո քաղաքի կլիման չափավոր ցամաքային է, որին բնորոշ են համեմատաբար շոգ ամառները և ցուրտ ձմեռները կայուն ձնածածկույթով։ Ձմռան ամենացուրտ ամիսը հունվարն է՝ -11.5°-ից մինչև -12°միջին ամսական ջերմաստիճանով։ Ամռան ամենատաք ամիսը հուլիսն է, որի միջին ամսական ջերմաստիճանը կազմում է +17.5°-ից +18.7°: Միջին տարեկան ջերմաստիճանը կազմում է +3,6˚:
Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Իվանովո | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | տարին |
միջին առավելագույնը (°C) | −8,2 | −5,7 | 0,3 | 9,6 | 18,2 | 21,9 | 23,7 | 22,0 | 15,1 | 7,3 | −0,4 | −5,3 | 8,2 |
միջին ջերմաստիճանը (°C) | −12,1 | −10,1 | −4,5 | 4,8 | 12,1 | 15,9 | 18,1 | 16,3 | 10,5 | 4,2 | −3,5 | −8,6 | 3,6 |
միջին նվազագույնը (°C) | −15,9 | −14,5 | −8,6 | 0,0 | 5,9 | 9,9 | 12,5 | 10,6 | 5,9 | 0,8 | −5,5 | −11,8 | −0,9 |
տեղումների քանակը (մմ) | 35 | 31 | 29 | 36 | 49 | 69 | 92 | 65 | 55 | 55 | 52 | 44 | 612 |
Աղբյուր՝ Ռուսաստանի հիդրոմետկենտրոն |
2015 թվականի դրությամբ Իվանովո քաղաքը բնակչության թվով Ռուսաստանի Դաշնության 1114 քաղաքների թվում զբաղեցնում էր 46-րդ տեղը։
1975 | 1976 | 1979 | 1982 | 1985 | 1986 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
▲454 000 | 454 000 | ▲464 324 | ▲472 000 | ▼471 000 | ▲476 000 | ▲478 370 | ▲480 000 | 480 000 | ▼478 000 | ▼475 000 |
1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 |
▼473 000 | ▼472 000 | ▼469 000 | ▼467 000 | ▼464 000 | ▼461 000 | ▼456 000 | ▼452 100 | ▼431 721 | ▼431 700 | ▼424 000 |
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
▼418 200 | ▼413 100 | ▼409 000 | ▼406 500 | ▼404 539 | ▲408 330 | ▼408 300 | ▲408 826 | ▲409 075 | ▲409 223 | ▲409 285 |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվանովո» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 422)։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Իվանովո, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.