Tonga: Kupowy stat w Oceaniji

Dnja 4. junija 1970 bu njewotwisny wot Zjednoćeneho kralestwa. Tonga je hač do dźensnišeho jenička monarchija w Oceaniji a jenički sobustaw Commonwealtha, kotryž ma swójsku dynastiju.

Kralestwo Tonga

hesło Ko e ʻOtua mo Tonga ko hoku tofiʻa („Bóh a Tonga staj moje herbstwo“)
zakładne daty:
swójske mjeno	Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga (tongasce) Kingdom of Tonga (jendź.)
stolica	Nuku'alofa
přestrjeń	747 km²
wobydlerstwo	106.501 (2015)
hustosć	142,6 wob./km²
forma knježerstwa	parlamentariska monarchija
hłowa stata	kral Tupou VI.
šef knježerstwa	premier Pohiva Tuʻiʻonetoa
měna	Pa'anga
hamtska rěč	tongašćina, jendźelšćina
hymna	Ko e fasi ʻo e tuʻi ʻo e ʻOtu Tonga
časowe pasmo	UTC+13
njewotwisnosć	4. junija 1970
Top Level Domain	.to
telefon	+ 676
awtowa značka	TON
Połoženje Tongi na zemi
p • d • w

 

K tongaskemu archipelej słušeja 176 kupow a atolow, kotrež rěkachu w zašłosći pola Europjanow tež Kupy přećelstwa. Wot nich su jenož 36 stajnje wobsydlene. Wone namakaja so w Pacifiku wuchodnje Fidźija, južnje Samowy a sewjernje Nowoseelandskeje. Tongaske wulkanowe kupy liča k Pacifiskej wulkanowej rynce. Wuchodnje wot jich namaka so hač 10.882 metrow hłuboka Tongaska hrjebina, kotraž słuša k najhłubšim mórskim hrjebinam na swěće. Najwyši wjeršk kraja je wjace hač 1.000 metrow wysoki a leži na kupje Kao.

Stolica a najwjetše město Tongy je Nuku'alofa na hłownej kupje Tongatapu z něhdźe 24.000 wobydlerjemi.

98 % tongaskeho wobydlerstwa su Polynezičenjo. Tamni wobydlerjo su zwjetša Europjenjo, Chinjenjo a Indičenjo. Wjele tongaskich byrgarjow je stajnje we wukraju žiwe, předewšěm w Awstralskej, Nowoseelandskej a w Zjednoćenych statach.

Tongašćina słuša k polyneziskim rěčam, kiž su hałuza Awstroneziskich rěčow.

Mjezynarodne lětanske linije zwjazuja Tongu z Awstralskej, Nowoseelandskej, Samou a Fidźijom. Tež mjez tongaskimi kupami je lětadło najwažniši wobchadny srědk.

Internet

Tonga wobsedźi Top Level Domain .to, kotraž je w zapadźe wosebje dla wužiwanja za (ilegalne) wideostreaming-słužby znata.