C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn
La róda (in itagliàn ruota, da 'l latèin rota) l'è cl'invensiòun dimòndi ùtil a fórma 'd sérć ch'al gira dintór'n a 'l só pèren in dû a ghe stà sfrucê 'n âs.
El ródi i s caten ed dimòndi materiē diferèint e anca cun di utilìśi varieghê, mo a gh'è da dìr che 'l ródi 'l più despês i stàn 'd sòt'a di veìcol, per fèr-i andèr avànti.
Invintèda 'd intór'n a 'l 5000 prìma 'd Crist in dl'antìga Meśopotàmia, i prìm tèimp la róda la nn'era èter che 'n ruśgòun 'd élber, śghê in sesiòun in manéra da catèr-eg fóra al sérć ch'a se vlìva, e śbuśî in dal mêś per sfrucèr-eg al sprôc ch'al la tgnìs strìca.
A se śvilupèva al só druamèint in chi Paéś ch'i avìven 'dumestichê soquànti bésti grósi, c'ma 'l cavâl, i bō e di èter cumpàgn, perchè in dal fèr-i prilèr, a ghe vliva dimòndi forsa per superèr al grôs atrît ch'i gh'ìv'n el prìmi ródi.
'D intór'n a 'l 1000 prìma 'd Crìst i pòpol Célt i tacaràn a śuntèr un serciòun ed fêr 'd fóra tùt intór'n a la róda ed lègn, in manéra da irobustìr-la dimòndi còunt'r a 'l bòti ch'la psìva ciapèr in dal só ruślamèint cuntìnev.
Sainsa trôp cambiamèint importànt, la róda cui râǵ e 'l rinfòrs ed fêr 'd intór'n a la só sircunferèinsa, l'armagnarà tèla infìn vers al 1870, quand i vgnaràn invintê i pneumàtic, dimòndi più funsionêl.
This article uses material from the Wikipedia Emiliàn e rumagnòl article Róda, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il contenuto è disponibile in base alla licenza CC BY-SA 4.0, se non diversamente specificato. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Emiliàn e rumagnòl (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.