سوئیس

سوئیس (آلمانجا: Schweiz، فرانسه‌جه: Suisse، ایتالیاجا: Svizzera، لاتین‌جا: Confoederatio Helvetica) یادا رسمی آدیلا سوئیس کونفدراسیونو، ۲۶ کانتون‌دان اولوشان بیر فدرال چمهوریت‌دیر.

سوئیس‌ین باشکندی برن و ان بؤیوک ایله اؤنم‌لی شهرلری ژینیو ایله زوریخدیر.
بو اؤلکه باتی اوروپادا اولاراق، قوزئی‌دن آلمانلا، گونئی‌دن ایتالیا ایله، باتی‌دان فرانسه، دوغودان ایسه اوتریش و لیختین‌ایشتاینلا قونشودور. اوْرتا آوروپادا آلپ داغلاریندا و دنیزه ساحلی اوْلمایان بیر اؤلکه‌دیر. تاریخی اوْلاراق بیر کونفدراسیا اوْلان اؤلکه ۱۸۴۸-جی ایلدن بری بیر فدراسیادیر. بانک‌چی‌لیق و مالییه قیسمتلاریندا چوْخ گۆج‌لو بیر ایقتصادیاتا صاحیب اوْلان سوئیس اۇزون مدت‌دیر سیاسی و ساواش طرف‌سیزلیک عنعنه‌سینه مالیک‌دیر. بۇ سببلره گؤره بیر چوْخ بینلخالق تشکیلاتلارین تدبیرلری بۇ اؤلکه‌ده کئچیرلیر. اؤلکه‌نین رسمی آدی لاتینجا اوْلان Confoederatio Helvetica, Helvetler کونفدراسیاسی معناسینی وئرمک‌ده‌دیر. دؤرد رسمی دیل‌دن هر هانسی بیرینه اؤنجه‌لیک وئرمه‌مک مقصدی ایله لاتینجا ایستیفاده ائدیلیر.

سوئیس
سوئیس بایراغی
بایراق
میلی نیشان of سوئیس
میلی نیشان
شوعار: (traditional)
"Unus pro omnibus, omnes pro uno" (لاتین)
"One for all, all for one"
میلی مارش: "Swiss Psalm"
سوئیس
 Switzerland یئری نقشه اوستونده (green)

in اوروپا (green & dark grey)

پایتختNone (de jure)
برن (de facto)
بؤیوک شهریزوریخ
رسمی دیللرآلمان دیلی (۶۳٫۵٪)
فرانسه دیلی (۲۲٫۵٪)
ایتالیا دیلی (۸٫۱٪)
رومانش دیلی (۰٫۵٪)
دمونیم(لر)اینگیلیسجه: Swiss,
آلمانجا: Schweizer(in),
فرانسه‌جه: Suisse(sse),
ایتالیاجا: svizzero/svizzera, or elvetico/elvetica,
شابلون:Lang-rm
دؤولتFederal multi-party directorial republic with thorough elements of direct democracy
• Federal Council
  • Doris Leuthard (Vice President)
  • Ueli Maurer
  • Didier Burkhalter
  • Simonetta Sommaruga
  • Johann Schneider-Ammann (President)
  • Alain Berset
  • Guy Parmelin
• Federal Chancellor
Walter Thurnherr
قانون اوقانیFederal Assembly
• یوخاری مجلیس
Council of States
• آشاغی مجلیس
National Council
History
• Foundation date
ت 1300 (traditionally ۱ اوت ۱۲۹۱)
• Peace of Westphalia
۲۴ اوکتوبر ۱۶۴۸
• Restoration
۷ اوت ۱۸۱۵
• Federal state
12 September 1848
اراضی
• جمعی
(135th)
• سو (%)
۴٫۲
جمعیت
• سپتامبر ۲۰۱۶ تخمینی
8,364,100 (99th)
• ۲۰۱۳ census
8,139,600
• سیخیلیق
(65th)
جی‌دی‌پی (PPP)۲۰۱۶ تخمینی
• جمعی
$493.126 billion (39th)
• آدام‌باشی
$59,150 (9th)
جی‌دی‌پی (نامینل)۲۰۱۶ تخمینی
• جمعی
$651.770 billion (19th)
• آدام‌باشی
$78,179 (2nd)
جینی (۲۰۱۴)سوئیس ۲۸٫۵
Error: Invalid Gini value · 18th
اچ‌دی‌آی (۲۰۱۴)Increase ۰٫۹۳۰
Error: Invalid HDI value · 3rd
پول واحیدیSwiss franc (CHF)
چاغ بؤلگه‌سیUTC+۱ (CET)
• یای (دی‌اس‌تی)
UTC+۲ (CEST)
تاریخ فورمتیdd.mm.yyyy (AD)
سوروجولوک طرفیright
تیلفون کودو+۴۱
ایزو ۳۱۶۶ کودوCH
اینترنت ال‌تی‌دی.ch
وب‌سایت
https://www.admin.ch

کؤکن

آد

تاریخ

ایلک چاغ

اسکی سوئیس کونفدراسیونو

سوئیس 
اسکی سوئیس کونفدراسیونونون نقشه‌سی

ناپلئون چاغی

فدرال دؤولت

چاغداش

جغرافیا

سوئیس 
سوئیس‌ین توپوقرافی نقشه‌سی

۴۱٫۲۸۵ مربّع کیلومتر لیک ساحیل سیز سوئیس نیسبتاً کیچیک بیر اؤلکه‌دیر. ۷٬۴ میلیونلوق اهالییه صاحیب اوْلان اؤلکه‌ده اهالی سیخ‌لیغی مربّع کیلومتر ه ۱۸۲ نفردیر. سوئیس‌ده اۆچ اساس ویلایت واردیر: سوئیس آلپلاری، سوئیس پلاتوسو، و ژورا داغلاری. آلپلار، اؤلکه‌نی اوْرتا و جنوبون‌دان قت ائدن یۆکسک سیرا داغلاری‌دیر. سوئیس آلپلارینین یۆکسک دوروکلاری آراسیندا (ان یۆکسک زیروه‌سی ۴٫۶۳۴ مترلیک دوفوور زیروه‌سی‌دیر) بعضیلرینده بوزلاق اوْلان سای‌سیز وادی یئر آلیر. بورادان منبع یینی گؤتورن رئین، اینن، آاره و تیجینو کیمی آوروپانین باش‌لیجا چایلاری جنوره گؤلو، زوریخ گؤلو، نوکهاتل گؤل و و کونستانز گؤلو کیمی گؤللره تؤکولور. اؤلکه‌نین داها سیخ اهالییه صاحیب اوْلان قوزئی حیصّه سی داها دوزن‌لیک ده اوْلسا قوزئی-باتی‌ده اوْلان داها کیچیک ژورا داغلاری کیمی داغلیق دا اوْلا بیلر. سوئیس‌نین ایقلیمی عومومیت‌له مۆلاییم اوْلسا دا یۆکسک داغلارداکی چتین‌لیک‌لی شرطلردن سوئیس‌نین گونئی اۇجون‌داکی ایستی آرالیق دنیزی ایقلیمینه قدر بؤلگه‌دن بؤلگه‌یه دییشیک‌لیک گؤستریر. یۆکسک داغلارلا آیریلان بیر چوْخ وادی‌نین وارلیغی سببی‌له سوئیس‌نین اکوسیستملری چوْخ حسّاس‌دیر و آز قالا هر وادی‌ده اؤزونه خاص اکولوژیلار میدانا گلمیشدیر. داغلیق بؤلگه‌لرده ده دیگر یۆکسک‌لیکلرده تاپیلمایان زنگین بیر بیتکی اؤرتویو واردیر.

هاوا دورومو

دوغال قایناق‌لار

سیاست

ایکی پالاتالی سوئیس مجلیسی فدرال مجلیس، فدرال شورادان آیری اوْلاراق تمل اقتدار مرکزین‌دن عبارت‌دیر. فدرال مجلیسی میدانا گتیرن ایالتلر شوراسی و میلّی شورا قانون چیخارماق دا داخیل اوْلماق اۆزره هر باخیم‌دان برابر گۆجه مالیک‌دیر. ۱۹۹۹-جو ایل آنا یاساسینا گؤره، فدراسییایا اؤزل اوْلاراق نماینده ائدیلممیش بۆتون گۆجلر کانتونلارین الینده‌دیر. ایالتلر شوراسینین ۴۶ عضوو (هر کانتون‌دان ایکی و یاریم کانتون‌دان بیر اوْلماق اۆزره) بیر باشا هر کانتون‌دا سئچیلیر. میلّی شورانین ۲۰۰ عضوو ایسه نیسبی تمثیل اساسلارینا سؤی‌کنه‌رک سئچیلر. هر ایکی مجلیسه سئچیلنلرین وظیفه مۆدّتی ۴ ایلدیر. رفرندوملار یولویلا هر وطنداش فدرال حؤکومت طرفیندن قبول ائدیلمیش قانونلارین اعتبارلی‌لیغینی سورغولایا بیلر و فدرال آنا یاسایا دوزلتمه ائدیلمه‌سینی ایسته‌یه بیلر. بۇ حاقلار سوئیس‌نی دۇغرودان دموکراتییا اۇیقولاما اوْلونان بیر اؤلکه اوْلماسینی گؤستریر.

حزب‌لر

اداری بؤلونوش

خارجی ایلگی‌لرله اولوسلارآراسی قوروم‌لار

اوردو

سوئیس 
سوئیس اوردوسونون ساواش اوچاغی

حقوق

ایقتیصاد

اۇلاشیم نقلیات

سوئیس‌ده ۶۴٫۸۵۵ کیلومتر قۇرو یوْلو وار. بۇنون ۱٫۰۵۷ کیلومتر ی میلّت لر آراسی قۇرو یوْلو شبکه‌سینه باغلیدیر. دمیر یوْللارینین عۆمومی اۇزون‌لوغو ۴٫۹۹۱ کیلومتر-دیر.

ساغلام‌لیق

سوئیس‌ده یاشایان هر کسین اؤزل سیغورتا شیرکتلریندن و صحیّه سیغورتاسی وئرن تشکیلاتلاردان بیر اۇنیورسال صحیّه سیغورتاسی ائتدیرمه‌سی ضروری‌دیر. سیستمین خرجی یۆکسک نیسبتلرده اوْلماسینا باخمایاراق، سیستم صحیّه چیخیشلاری باخیمیندان دیگر آوروپا اؤلکه‌لری ایله مؤ قایسه‌ده سوئیس ان ایگیلریندن‌دیر. ۲۰۰۶-جی ایلین آراشدیرمالارینا گؤره سوئیس حیات گؤزلمه‌سی قادینلار اۆچون ۸۴ ایل و کیشی لر اۆچون ایسه ۷۹ ایلدیر. دۆنیا اۆزرین‌ده‌کی ان یۆکسک حیات کیفیتی سوئیس‌ده تاپیلار. آنجاق، اۆدم (عۆمومی داخیلی محصول) خرجلری‌نین% ۱۱٫۵' (۲۰۰۳) صحیّه خرجلمه‌لرینه گدر. ۱۹۹۰-جی ایلدن بری داواملی بیر آرتیم تأمین خیدمتلرین یۆکسک قیمتلره چاتدیغی گؤرولمک‌ده‌دیر. یاشلانان اهالی و یئنی صحیّه تکنولوژیلاری ایله صحیّه خرجلری احتیماللا آرتماغا داوام ائده‌جک.

توپلوم‌بیلیمی

دیل

سوئیس 
سوئیس‌ین دیلسل نقشه‌سی
سوئیس 
رسمی دیللر سوئیس ده (۲۰۱۷):
  آلمان دیلی (۶۳٫۵٪)
  فرانسه دیلی (۲۲٫۵٪)
  رومانش دیلی (۰٫۵٪)

جمعیت

۱۹۷۰–۲۰۰۵-جی ایللر آراسیندا اهالی آرتیمی دینامیکاسی، مین نفرله: ۲۰۰۸-جی ایل قیمتلندیریلیمه‌سینه گؤره عۆمومی اهالی سایی ۷۰۵۸۰۰۰ نفردیر. اهالی‌نین یاش ترکیب: ۰—۱۴ یاش: ۱۵٬۸٪ ۱۵—۶۴ یاش: ۶۸٬۲٪ ۶۵ یاش‌دان بؤیوک: ۱۶٪ اهالی‌نین اوْرتا یاشی اوْرتا: ۴۰٬۷ نفرلر: ۳۹٬۶ قادینلار: ۴۱٬۷

دین

سوئیس 
گلاروس کیلیساسی

سوئیس‌ده ان مشهور دین ۴۴٪ ایله روم کاتولیک کلیساسی‌دیر. آردین‌دان ۳۸٬۵٪ ایله پروتستانت‌لیق گلیر. گؤچمن (مهاجیر) لار ایله بیرلیکده ۴٬۳٪ لیک بیر موسلمان اهالی ایله ۱٬۸٪ لیک بیر اوْرتودوکس اهالی ده یرلشمیش‌دیر. فرقلی دیللره صاحیب بیر اهالییه صاحیب اوْلان سوئیس‌نین ثابت‌لیک‌لی و بیطرف بیر اؤلکه اوْلماسی، بۇ اؤلکه‌نین بیر کونسنسوس یا دا آهنگ دؤولتی اوْلاراق تعیین اوْلونماسینا گتیریب چیخارمیش‌دیر.

فرهنگ

دب‌لر

ادبیات

باسین ایله مدیا

ایدمان

یئمک

گؤرونتولر

شهرلر

بیرده باخ

قایناق‌لار

سوئیس 

گؤرونتولر


Tags:

سوئیس کؤکنسوئیس تاریخسوئیس جغرافیاسوئیس سیاستسوئیس حقوقسوئیس ایقتیصادسوئیس اۇلاشیم نقلیاتسوئیس ساغلام‌لیقسوئیس توپلوم‌بیلیمیسوئیس فرهنگسوئیس گؤرونتولرسوئیس بیرده باخسوئیس قایناق‌لارسوئیس ائشیک باغلانتی‌لارسوئیس گؤرونتولرسوئیسآلمانآلمان دیلیاوتریشایتالیاایتالیا دیلیباتی اوروپازوریخفرانسهفرانسه دیلیلاتین دیلیلیختین‌ایشتاین

🔥 Trending searches on Wiki تۆرکجه:

ترنت الکساندر-آرنولدچؤل قۇشاریمارکو آرناتوویجبارسلونا فوتبال کولوبونیکی بنزچین خالق رئسپوبلیکاسیپیمان ماهری‌پورفریبا خاتمینتتالکاترین هریسهنری اس. روسبرناردو سیلوااوپکرادیوایلان ماسکایسپانیا دیلیباغیرساقمسیحیتروبرتو باجوایکینجی دونیا ساواشیعظیم عظیم زادهعادل شیحیمارکسیزمویکی‌مدیا وقفیاکرم عفیفباکیتاریخآندری لونینقوشایمام حسینلوئی فان خالجک ویلشرداوید د خیانوی-اولمبولونیا بیلیم‌یوردودایانا ولز شاهزاده‌سیآینی‌گون (جۆمعه)متیل آمینفاتساسویوق ساواشرمضانلاندن، اوهایوسپ بلاترسکسایراناردبیلآراز ائلسسفنیان سالدیریلاریاصغر سمسارزادهدیمیتار برباتوفعبدالرحیم طالبوفرناتو سانچزوب‌سایتبوریس جانسونپائولو مالدینیتقویمسزار آزپیلیکوئتاهانا، یوتامزغرانذهیب اسلام امیریآنتونیو والنسیامائو زدونگآندر هررایاستی یارپاق زیمبیرتیکانآکادمیسین۸۰۰ (میلادی)یاغلیجامژان مارنوبنیامین هنریکسقورومساق🡆 More