Nordkorea

조선민주주의인민공화국, Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk), allgmein besser bekannt as Nordkorea, isch ä Schdaat in Oschdasie. Nordkorea umfasst dr nördlig Deil vo der koreanische Halbinsle und isch noch em Kollaps vom Oschdblock eine vo de wenige realsozialistische Schdaate, wo vom Kim Jong-il diktatorisch gregiert wird.

조선민주주의인민공화국 (朝鮮民主主義人民共和國) Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk Demokratische Volksrepublik Korea
Amtsspraach	Koreanisch
Hauptstadt	Pjöngjang
Staatsoberhaupt	Kim Jong-un
Regierigschef	Kim Chae-ryong
Flächi	(95.) 122.762 km²
Iiwohnerzahl	(47.) 22.912.177 (Juli 2005)
Bevölkerigsdichti	(42.) 186 Iiwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt	25,6 Mrd. USD (Stand 2006)
Brutto­inlands­produkt pro Iiwohner	1117 USD
Währig	Won (= 100 Chon)
Unabhängigkeit	seit 1948
Nationalhimne	Achimun pinnara
Zitzone	UTC+8:30 (PYT)
Kfz-Kennzeiche	KP
Internet-TLD	.kp (reserviert, wird nit bruucht)
Vorwahl	+850

Im Süde bildet die demilitarisierti Zone d Gränze zu Südkorea („Republik Korea“), mit welem Nordkorea bis zur japanische Annexion vo Korea 1910 ä gmeinsame Schdaat bildet het. D Deilig vom Land het noch em Zweite Wältchrieg mit der Aufdeilig vo Korea in US-amerikanischi und ä sowjetischi Bsatzigszone agfange, in wele 1948 zwei unabhängigi Schdaate gründet worde si. Si isch mit em Koreakrieg (1950 bis 1953) permanänt worde. Usser an Südkorea gränzt Nordkorea au an d Volksrepublik China und am enä sehr schmale Gränzschdreife au an Russland.

Nordkorea schdoht sit öbbe 2000 wäge siiner Wiitergab vo militärische Ragetetechnologie und in letzscher Ziit zuesätzlig wäge siim Atomwaffebrogramm im Blickpunkt vo der Wältöffentlikeit.

Z Nordkorea isch d Churzform Chosŏn (kor. 조선, 朝鮮, Korea) gängig. Z Sidkorea, wu Gsamtkorea Hanguk statt Chosŏn gnännt wird, heißt mer dr Nochberstaat Bukhan (북한, 北韓, „Nordkorea“).

Z Dytschland, z Eschtryych, in dr Schwyz un z Nordkorea wird offiziäll d Bezeichnig Demokratischi Volksrepublik Korea (churz "DVRK") brucht. Nordkorea sälber het bis Mitti Dezämber 2007 di in dr DDR etabliert Ibersetzig Koreanischi Demokratischi Volksrepublik un d Abchirzig KDVR brucht. Sälte wird au no dr Uusdruck Koreanischi Volksdemokratischi Republik (churz KVDR) in dr Medie brucht. Die Bezeichnig het dr Minischterrot vu dr DDR 1949 verfiegt ghaa, un het bis anne 1990 in dr DDR offiziäll Bstand ghaa, drotz ass Ändi 1977 e Änderig in KDVR aagregt woren isch.

Im Norde gränzt s Land an d Volksrepublik China, derzue chunnt e rund 19 km lange Gränzstreife zue Russland am Fluss Tumen lang. D Weschtkischte vu Nordkorea lyt an dr Bucht vu Korea, eme Deil vum Gele Meer. Im Oschte lyt s Japanisch Meer, wu vu dr Nordkoreaner Koreanischs Oschtmeer gnännt wird.. In dr Namesstryt um s Japanisch Meer isch au Sidkorea verwicklet.

S Landesinneri isch wäg syym gebirgige Karakter nume dinn bsidlet. D Bevelkerig konzentriert sich uf d Kischteregione im Weschte un Oschte vum Land. Wäge däm lige dert au di greschte Stedt vu Nordkorea - näbe dr Hauptstadt Pjöngjang vor allem Hamhŭng, Kaesŏng, Sinŭiju un Ch'ŏngjin.

Dr hegscht Bärg isch dr Paektusan (2.744 m) an dr Gränze zue China. Di wichtigschte Fliss sin dr Tumen (im Norde) un dr Amrok (bekannter unter syym chinesische Name Yalu).

Nordkorea het in dr Hauptsach e gmäßigt Kontinentalklima mit vier uusbregte Johreszyte. Dr Johresniderschlag fallt vor allem im Monsun (jangma) im Zytruum vu Juni bis Augschte. D Wintermonet sin dur Chelti un Drickeni gchännzeichnet. Im Spotjohr git s mänkmol Taifun.

Nordkorea het e straff zentralisierti Blaanwirtschaft. Die isch im Raame vo dr Chuch'e-Ideologii ganz uf Autarkii usgrichdet worde. Alli Hauptindustrie und d Landwirtschaft befinde sich in staatlige Hand. D Pjöngjanger Füerig ziet d Schweerindustrii, wo milidäärisch wichdig isch, dr Brodukzioon vo Konsuumgüeter und dr Landwirtschaft vor, wo dorum stark vernoochlässigt wärde.

Wo Nordkorea sini Handelspartner im Ostblock noch dr kapitalistische Wändi dört verloore het, isch si Wirtschaft zämmebroche. Zum si Bevölkerig z ernääre, isch s Land uf Lääbensmiddelliifrige vo usländische Hilfsorganisazioone aagwiise.