|
Czôrnogóra (serb./czôrnogórsczi jãzëk: Црна Гора, Crna Gora) – państwò w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie, na zôpadze Bałkańsczégò Półòstrowù. Na pôłniowim zôpadze mô przistãp do Adriaticczégò Mòrza. Na zôpadze grańczi z Chòrwacją, na nordowim zôpadze z Bòsnią, òd nordowégò pòrénkù z Serbią (òd pòrénkù téż z dzélowò midzënôrodno ùznónym Kòsowò), òd pôłniowégò pòrénkù z Albanią.
Czôrnogóra ògłosëła pełną samòstójnotã 3 czerwińca 2006 rokù. Wczasni bëła dzélã kònfederatiwnégò Państwòwégò Związkù Serbie i Czôrnogórë (serb. Državna Zajednica Srbija i Crna Gora). Òd 2017 nôleżi do NATO. Ùżiwô eùro, nie bãdącë równak nôleżnikã eùroconë.
Stolëcą i nôwikszim gardã je Pòdgòrica. Historiczną i kùlturalną stolëcą Czôrnogórë je Cetinje.
Leżi w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie, na zôpadnëch Bałkanach, pòmidzë Adriaticczim Mòrzã i Serbią.
Czôrnogóra mô kòntinentalną brzegòwą liniã długòscë 293,5 km. Długòsc pieglëszczów – 73 km. W skłôd Czôrnogórë wchôdô 14 mòrsczich òstrowów.
Czôrnogóra leżi w conie strzódzemnomòrsczégò klimatu. Je tuwò gòrąco i sëchò òb lato i jeséń, òb zëmã je dosc chłodno, bënë kraju je baro snieżësto.
Teritorium Czôrnogórë mòżna pòdzelëc na trzë rëmie: ùbrzég Adriaticczégò Mòrza, dosc plaskati westrzédni dzél (dze leżą dwa nôwikszé gardë Pòdgòrica i Nikšić) i górsczi systemë pòrénkù Czôrnogórë.
Wedle òglowégò spisënkù z 2011 rokù nôrodnoscowi skłôd w Czôrnogórze wëzdrzôł w taczi hewò spòsób:
Òficjalnym jãzëkã je ód 2007 „czôrnogórsczi jãzëk”. Do 1992 rokù państwòwim jãzëkã Czôrnogóry był jãzëk serbòchòrwacczi, a tej – „serbsczi jãzëk ijekawsczégò dialektu”. Tak pòzwóny „czôrnogórsczi jãzëk” je pò richtoscë jednym òd standartizowónëch wariantów serbòchòrwacczégò jãzëkòwégò systemù i je wzôjno zrozëmiałi z serbsczim, chòrwacczim i bòsniacczim jãzëkã.
W òglowim spisënkù z 2011 rokù mieszkańcë Czôrnogórë wëmieniwelë taczé rodné jãzëczi:
Wedle òglowégò spisënkù z 2011 rokù 74% lëdztwa słëchô do prawòsławnégò Kòscoła. 19,62% lëdztwa je mùzułmanama, 3,53% słëchô do katolëcczégò Kòscoła.
Władzã ùstawòdôwczą sprôwiô jednojizbòwi parlament – Zéńdzenié Czôrnogórë (Skupština Crne Gore), jaczi skłôdô sã z 250 nôleżników wëbiérónëch na sztërëlatną kadencjã.
Państwa w Eùropie | |
---|---|
Albańskô | Andorra | Aùstriô | Belgijskô | Biôłorus | Bòsnijô ë Hercegòwina | Bùlgarskô | Chòrwackô | Cyper | Czeskô Repùblika | Czôrnogóra | Dëńskô | Estóńskô | Fińskô | Francëjô | Greckô | Irlandëjô | Islandëjô | Italskô | Lëtewskô | Liechtenstein | Luksembùrskô | Łotewskô | Madżarskô | Malta | Miemieckô | Mòłdawskô | Mònakò | Néderlandzkô | Nordowô Macedoniô | Norweskô | Pòlskô | Pòrtugalskô | Rumùńskô | Ruskô | San Marino | Serbskô | Sloweńskô | Słowackô | Szpańskô | Szwajcarskô | Szwedzkô | Tëreckô | Ùkrajina | Watikan | Wiôlgô Britanijô | |
Zanôléżné teritoria: Alandsczé òstrowë | Farersczé òstrowë | Gibraltar | Grenlandzkô | Guernsey | Jersey | Man | Svalbard | |
Ògrańczoné ùznanié: Kòsowò | Pòdniéstrze |
Państwa z Eùro | |
---|---|
Państwa Gòspòdarczi i Walutowi Ùniji Aùstriô | Belgijskô | Chòrwacją | Cyper | Estóńskô | Fińskô | Francëjô | Greckô | Irlandëjô | Italskô | Lëtewskô | Luksembùrskô | Łotewskô | Malta | Miemieckô | Néderlandzkô | Pòrtugalskô | Słowackô | Sloweńskô | Szpańskô | |
jine państwa: Andorra | Czôrnogóra | Kosowskô | Mònakò | San Marino | Watikan |
This article uses material from the Wikipedia Kaszëbsczi article Czôrnogóra, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Zamkłosc ùprzëstãpnianô na licencëje CC BY-SA 4.0, jeżlë nie pòdóno jinaczi. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kaszëbsczi (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.