Bùlwnica

Szkódnik bùlwòwëch ùprôw.

Bùlewnô stonka mô òwalny, wëpùkłi sztôłt. Ji głowa, nodżi i krzebt są żôłté, na karkù mô czôrné plamë. Ji pòkrëwë są żółté, na chternëch je dzesãc czôrnëch pasów. Òczë stonki są pò òbù stronach głowë.

 

Bùlewnô stonka jé lëstë, łodëdżi i kwiatë bùlwów.

Bùlewnô stonka składô môłé apfelzynowé, òwalné jaja w dosc wielny lëczbie, kòl. 800 szt., wiedno w spòdkù bùlewnëch lëstów, cobë je òchronic przed słuńcã i deszczã. Z jaj wëchôdają pònarwë. Òne są niewiôldżé, dosc grëbé i różewé. Na bòkù mają czôrné plachë.

Na swiece znónëch je kòl 35 tësąców żëjącëch wespółczasno gatënków stonkòwatëch, wëstãpùjącëch na wszëtczich kòntinentach òkróm Antarktidë. W Eùropie wëstãpùje ich kòl 600 gatënków. Pòlsczi gatënczi stonkòwatëch òprócz bùlewny stonczi to m.jin.: Entomoscelis adonidis, i Melasoma vigintipunctata. Bùlewnô stonka pòchôdô z Kolorado (USA). W Eùropie pòjawiła sã w XIX i XX wiekù. Przëwloklë ją òkrãtniczi na pòkładze òkrãta.

 

W latach 1929-1938 bùlewnô stonka wëstãpòwała w Pòlsce leno spòradëcznie. Zôczątk zmianë na lëchi zrëszëniô sã w 50-tëch latach. Òna rozmieje zabic całi pòle z bùlwama. Bùlewnô stonkã mòże zniszczëc sã przez zbiérk pònarwë abò chemicznie. Nôtëralnym riwalã bùlewny stonczi je łówny bażant, chtërny zjada ji pònarwë .

• Bernard Zëchta, Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, Ossolineum, Wrocław - Warszawa - Kraków 1967, tom I, s. 90.
• Jan Boczek, Nauka o szkodnikach roślin uprawnych, Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 1995, s. 17
• Zdzisław Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków: Znak, 2000, s. 146.