Lista Di E Pieve Di Corsica: Listinu di i vescuvati è pieve di Corsica à u Medievu

Una pieve hè un'urganizazione geugrafica, riligiosa è amministrativa.

Tira a so orìgine in l'altu Medievu, in Italia è in Corsica.

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana
Carte nouvelle de l'isle de Corse par ses 10 provinces et 4 fiefs d'Antoine Jaillot (1738)

À l'orìgine a parolle pieve indetta a chjesa principale, situata in ogni valle di Corsica induve l'abitanti s'addunianu pè a cerimonia di u battezimu. Hè a sola induve si trova un battisteru o i fonti battismali. Ghjuvava dinù di campusantu. Sta chjesa era dunque chjamata pieve, chjesa pievana o chjesa piuvana. In latinu plebania. Si dicia dinù chjesa matrice.

U termine "pieve" s'hè pocu à pocu stesu per parlà dinù di a circuscrizzione chì dipendia di sta chjesa. Ogni pieve facia parte d'una diòcesi. Ci sò stati à quandu cinque, à quandu sei diòcesi in Corsica.

E cunfine di e pieve sò naturale (fiumi, creste, muntagne) è seguiteghjanu e forme di e valle.

U locu di a chjesa pievana pudia esse dinù un locu di cunsulta (chjamatu "arringu" o "tribunale") induve eranu ghjudicati l'affari di a pieve. Sò numerosi i nomi di lochi chì l'attestanu.

Si face ricullà à l'epica pisana l'organizazione sistemàtica di a Corsica in pieve, ch'ella sia pè a fiscalità, a ghjustizia, l'administrazione. A pieve era dunque una struttura pulitica. Ma e cunfine di e pieve ùn sò micca sempre state fisse è si sò mosse in funzione di l'abandonu di certi lochi (cum'è e piaghje à i tempi di l'invasione). In più di quessa, ci vole à tene à mente chì e limite di e pieve amministrative ùn sò micca sempre state e listesse chè quelle di e pieve religiose.

Orìgine

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
A chjesa Santa Marione di Corti, pieve di Tàlcini

A parolla pieve vene da u latinu plebs, vale à dì "populu". Ùn si cunnosce a date di creazione di e diòcesi è e pieve. A so orìgine ferma misteriosa è antica. Certi nomi di pieve ricollanu forse à a protostoria. I nomi di certi "populi" di Corsica citati da u geografu grecu Ptulemeu si ritrovanu in unepochi di nomi di pieve.

À a caduta di l'Imperu rumanu, a chjesa cerca d'organizà a Corsica in vescuvati è pieve. Sapemu grazia à e lettere di u papa Gregoriu Magnu chì à a fine di u seculu VI, i vescuvati di Sagone, Aleria è Aiacciu esistenu. U papa si lagna chì ste diòcesi sò abbandunate è si ritrovanu senza vescu. Ùn ammenta micca quellu di Mariana ma i storichi pensanu ch'ellu esistia tandu.

Durante un tempu ùn ci hè più ch'è un solu vescuvatu in Corsica : quellu di Mariana (trà a metà di u seculu VII è u seculu VIII).

À a fine di u seculu XI, e cinque diòcesi di Corsica sò ristabiliti da Pisa : Aleria, Mariana, Sagone è Aiacciu. A chjesa pisana s'arremba nant'à a rete di e pieve, nant'à u mudellu ch'ellu si pò truvà in Italia di u nordu è di u centru. E catedrale distrutte sò ricustruite è parechje chjese di stile rumànicu nascenu tandu. À u centru d'ogni pieve si trova a chjesa principale, chjamata anch'ella pieve. Hè u locu di u battezimu.

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
Santa Maria di A Casalta, pieve d'Ampugnani

Versu u seculu XII, a pieve si trova anch'ella spartuta in parechje circuscrizzione, chjamate cappelle, è più tardi parochje.

À i seculi XIV è XVI, e chjese pievane sò pocu à pocu abbandunate. D'altre chjese, vicine di i paesi sò custruite. Ma u territoriu di a pieve ferma una realità sin'à l'epica muderna. Hà sempre un rollu amministrativu è fiscale, allora chì u rollu religiosu smarrisce di pettu à quellu di a parochja.

A struttura di a Corsica in pieve serà abbandunata dop'à a cunquista da a Francia.

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
A Trinità, pieve d'Aregnu

Listinu

Per fà stu listinu, avemu pigliatu cum'è riferenza u travagliu di Geneviève Moracchini-Mazel in u so libru Les Eglises romanes de Corse (Klincksieck, 1967). S'arremba nant'à ciò ch'elle sarianu state e pieve à i tempi paleocristiani. U so travagliu ùn hè micca accettatu da tutti i circadori, ma ferma una basa di studiu interessante.

Una di e difficultà di fà u listinu di e pieve vene da a mancanza di ducumenti è di testimunianze à i tempi i più alti di u Medievu. L'altra difficultà vene da u fattu chì e cunfine di a pieve religiosa ùn sò micca sempre state e listesse di quelle di a pieve amministrativa.

Vescuvatu di Mariana

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E pieve di u vescuvatu di Mariana

Pieve di u vescuvatu di Mariana

U vescuvatu di Mariana cuntava sedeci pieve :

Geneviève Moracchini-Mazel ci aghjunghje trè pieve smarrite à a fine di u Medievu : Siscu, Chjappella è Chjurlinu.

Catedrale di Mariana

A catedrale di u vescuvatu di Mariana era Santa Maria Assunta, detta A Canònica, in Lucciana.

Descrizzione di u vescuvatu di Mariana à u XVIu seculu

In a so opera Dialogo nominato Corsica, Munsignore Agostino Giustiniani conta sedeci pieve in u vescuvatu di Mariana : Luri, Tuminu, Brandu, Lota, Ortu, Mariana, Bigornu, Caccia, Quadru o Casinca, Tavagna, Moriani, Ostriconi, Tuani, Sant'Andria, Casàccuni, Ghjunsani.

Vescuvatu di Nebbiu

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E pieve di u vescuvatu di Nebbiu

Pieve di u vescuvatu di Nebbiu

A diòcesi di Nebbiu conta sette pieve :

Segondu à Geneviève Moracchini-Mazel a pieve di Bivincu serà integrata à u Medievu in a pieve di San Quilicu.

Catedrale di Nebbiu

A catedrale di u vescuvatu di Nebbiu era a chjesa Santa Maria Assunta, in San Fiurenzu.

Descrizzione di u vescuvatu di Nebbiu à u XVIu seculu

In a so opera Dialogo nominato Corsica, Munsignore Agostino Giustiniani conta sei pieve in u vescuvatu di Nebbiu : Cànari, Nonza, Ròsulu, San Quilicu, Santu Petru chjamatu dinù San Ghjuvanni di Brùmica.

Per ciò chì hè di a parte administrative, Antoine-Marie Graziani ammenta d'altri nomi di e pieve in i ducumenti di u XVIu seculu : a pieve di Ferringule, a pieve d'Oletta (cù i paesi d'Oletta è di U Poghju), a pieve di Patrimoniu (Patrimoniu è Barbaghju), a pieve di Ròsulu (Vallecalle, Olmeta è Rutali), a pieve di Santu Petru (Santu Petru di Tenda è San Gavinu), a pieve di San Quilicu (A Pieve, Soriu, Rapale è Muratu).

Vescuvatu d'Accia

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E pieve di u vescuvatu d'Accia

A diòcesi d'Accia era cumposta di solu duie pieve : Ampugnani è Rustinu. Hè stata creata à a fine di u seculu XI. Tandu, e republiche di Pisa è di Ghjenuva eranu rivale. Per circà d'appacià u cunflittu, in u 1133 u papa Innucentu II sparte a Corsica. Trè diòcesi sò messe sott'à u cuntrollu di Pisa (Aiacciu, Aleria è Sagone). L'altri passanu sott'à quellu di Ghjenuva (Mariana è Nebbiu). Per ch'elle sianu à paru, a diòcesi d'Accia hè creata. Una pieve hè pigliata nant'à u territoriu d'Aleria (Rustinu), un'altra nant'à quellu di Mariana (Ampugnani).

U vescu, chì era dinù piuvanu d'Ampugnani, stava à A Casalta (si pò sempre vede a casa, arruvinata, à u locu dettu A Costa à i Fiori). Dopu era stabilitu à u cunventu Sant'Antone di A Casabianca.

Cum'ella rapurtava pocu, a diòcesi hè stata suprimata in u 1563, da u Cunciliu di Trento.

Pieve di u vescuvatu d'Accia

A Diòcesi d'Accia cuntava duie pieve :

Catedrale d'Accia

A catedrale di u vescuvatu d'Accia era a chjesa San Petru, chjamata San Petrùculu (in uppusizione à u San Petrone). Oghje hè ruvinata. Si trova à u pede di u monte San Petrone, à vinti minuti di marchja da a Bocca à u Pratu, nant'à a cumuna di U Quercitellu. Ma ùn s'hè trovu u battisteru.

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E ruvine di a catedrale San Petru d'Accia, in u locu chjamatu San Petrùculu. In fondu si vede u San Petrone.

Certi storichi parlanu di a presenza d'una catedrale in cima di u San Petrone, à 1.767 metri d'altitutine, à duie ore è mezu di marchja da Bocca à u Pratu. Ma ùn ci hè accunsentu nantu à stu particulare. In punta di a muntagna si ponu vede e vistighe d'una custruzzione chì puderia esse l'antica catedrale.

Descrizzione di u vescuvatu d'Accia à u XVIu seculu

In a so opera Dialogo nominato Corsica, Munsignore Agostino Giustiniani conta duie pieve in u vescuvatu d'Accia : Ampugnani è Rustinu.

Vescuvatu di Sagone

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E pieve di u vescuvatu di Sagone

Pieve di u vescuvatu di Sagone

C'eranu vinti pieve

Catedrale di u vescuvatu di Sagone

A catedrale di u vescuvatu di Sagone era Sant'Appianu, nant'à a cumuna di Vicu.

Descrizzione di u vescuvatu di Sagone à u XVIu seculu

In a so opera Dialogo nominato Corsica, Munsignore Agostino Giustiniani conta dodeci pieve in u vescuvatu di Sagone : Pinu, Olmia, Chjumi, Armitu, Sia, Salogna, Paomia, Vicu, Cinarca, Sorru in Sù, Cruzinu, Sevindentru,

Vescuvatu d'Aleria

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E pieve di u vescuvatu d'Aleria

Pieve di u vescuvatu d'Aleria

Si cuntava dicennove pieve in a diòcesi d'Aleria :

Geneviève Moracchini-Mazel ci aghjunghje : Aleria, Tòcchisu, Mercoriu è Santa Riparata.

Catedrale di u vescuvatu d'Aleria

A catedrale di u vescuvatu d'Aleria era San Marcellu, situata à U Forte d'Aleria. A chjesa attuale di San Marcellu hè stata custruita nant'à u situ di l'antica catedrale. L'INRAP avia scavatu u situ in u 2011.

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
A chjesa attuale di San Marcellu d'Aleria. L'antica catedrale hè stata distrutta

Descrizzione di u vescuvatu d'Aleria à u XVIu seculu

In a so opera Dialogo nominato Corsica, Munsignore Agostino Giustiniani conta dicenove pieve in u vescuvatu d'Aleria : Ghjuvellina, Campulori, Verde, Opinu, Serra, Matra, Boziu, Alisgiani, Orezza, Vallerustie, Tàlcini, Niolu, Venacu, Rogna, Cursa, Cuvasina, Castellu, Aregnu è Càrbini.

Vescuvatu d'Aiacciu

Lista Di E Pieve Di Corsica: Orìgine, Listinu, Vescuvatu di Mariana 
E pieve di u vescuvatu d'Aiacciu

Pieve di u vescuvatu d'Aiacciu

Si cuntava 13 pieve

Geneviève Moracchini-Mazel ci aghjunghje Scupamena, A Costa, Bisughjè, Urtòlu, Figari, Bunifaziu è Sagri, smarite à u Medievu.

A regione di Portivechju

In quant'à a regione di Portivechju, a situazione hè di più cumplicata. L'infurmazione in quant'à u territoriu chì và da Bunifaziu à a Sulinzara sò incerte. Scrive Moracchini-Mazel chì hè prubabile chì ogni valle furmava una pieve : quelli di i fiumi di l'Osu, di u Stabiacciu, di Cavu, di Tarcu, di Foni (Favone), Scrive l'archeologa : "De ces pièves, nous ne connaissons ni les noms, ni les limites, ni le titre des piévanies (...) nous dirons d'abord pour expliquer l'état d'oubli et d'abandon qui caractérise ce pays, qu'il est certainement celui qui a subi les plus graves dévastations du fait des incursions barbaresques ; dans le magnifique golfe de Porto-Vecchio, les corsaires avaient réussi à installer une base d'où partaient presque quotidiennement - certains actes notariés en font foi - faire leurs raids sur le reste des côtes corses".

Ùn si sà nunda di l'organizazione di e pieve chì currispondenu oghje à i paesi di Conca, Lecci, Portivechju è Sotta.

Catedrale di u vescuvatu d'Aiacciu

Ùn si sà induv'ella si truvava a prima catedrale d'Aiacciu. Invece, l'anticu battisteru San Ghjuvanni hè statu trovu in u 2005, cù i scavi di l'archeologhi di l'INRAP. U battisteru si puderà visità à a fine di u cantieru.

Descrizzione di u vescuvatu d'Aiacciu à u XVIu seculu

In a so opera Dialogo nominato Corsica, Munsignore Agostino Giustiniani conta dodeci pieve in u vescuvatu d'Aiacciu : Aiacciu, Appiettu, Mizana, Celavu, Cavru, Urnanu, Tàlavu, Cruscaglia, Vighjeni, Valle, Attallà, Sartè.

Note

Da vede dinù

Bibliugrafia

  • Lucien Auguste Letteron in Histoire de la Corse Tome I, Bulletin de la Société des sciences historiques & naturelles de la Corse – Imprimerie et Librairie Veuve Eugène Ollagnier - Bastia, 1888 - Template:Gallica.
  • Geneviève Moracchini-Mazel in Les Églises Romanes de Corse, Klincksieck, CNRS - Paris, 1967.
  • Agostino Giustiniani, Description de la Corse : préface, notes et traduction de Antoine-Marie Graziani, ed. Alain Piazzola, 1993.

Ligami

Tags:

Lista Di E Pieve Di Corsica OrìgineLista Di E Pieve Di Corsica ListinuLista Di E Pieve Di Corsica Vescuvatu di MarianaLista Di E Pieve Di Corsica Vescuvatu di NebbiuLista Di E Pieve Di Corsica Vescuvatu dAcciaLista Di E Pieve Di Corsica Vescuvatu di SagoneLista Di E Pieve Di Corsica Vescuvatu dAleriaLista Di E Pieve Di Corsica Vescuvatu dAiacciuLista Di E Pieve Di Corsica NoteLista Di E Pieve Di Corsica Da vede dinùLista Di E Pieve Di Corsica LigamiLista Di E Pieve Di Corsica

🔥 Trending searches on Wiki Corsu:

CubaPoloniaArthur Neville ChamberlainGhjattuTwangMartiBibbiaQuàsquaraAltore barbutuPrupiàSergio MattarellaFica d'IndiaCuzzàFicuMedicinaSagina apetalaNapulione BuonaparteAfghanistanBill ClintonMare di u NorduLingua etruscaIbn Khaldun10 di maghjuSimone de BeauvoirBeninGhjudaisimuBuenos AiresSan Gavinu d'AmpugnaniFisicaFinochjuĦhàġar QimCuppulata d'HermannLingua bascaHieraaetus pennatusHeilbronnBrasileEbreiIShowSpeedBuffettaSaccu21 di ghjennaghjuLaretu di TallàSalutaSubsonicaDiplotaxis muralisArte rumànica in CorsicaGhjaddinaHaitiLos AngelesArcimuluGadduresuHawaiiHippolais polyglottaMichael J. FoxDonald TrumpLingua corsaTavola periodicaMinervaPortugalluLingua sluvenaCircus macrourusCapodogliuMichigan🡆 More