ژمێریاری (بە ئینگلیزی: Accounting) پێوان، پتەوکاری، ئەنجامدان و گەیاندنی زانیاری دارایی و نادارایی سەبارەت بە دامەزراوەی ئابوورییە.وەکو بازرگانی و کۆمپانیاکان.
ژمێریاری بە زمانی بازرگانی ناسراوە. ھەڵسەنگاندنی ئەنجامی چالاکی ڕێخستنە ئابۆرییەکان و ئەو ئاگاداریانە دەگێنە بە بەکارھێنەرانی جووربەجوور، وەبەرھێنەران، دەینداران، بەڕێوەبەران و ڕێکخەران.
ژمێریاری | |
---|---|
لقی | economic activity |
بەشێکە لە | بەڕێوەبەربردنی کار، زانیاری ماڵی |
لێکۆڵینەوە لەلایەن | accounting studies، Accounting research |
جێبەجێکار | accountant |
ژمێریاری دەکرێت بۆ چەند بوار دابەش بکرێت لەوانە ژمێریاری دارایی، ژمێریاری بەڕێوەبردن، ژمێریاری باج و ژمێریاری تێچوون.
ژمێریاری مێژووی ھەزاران ساڵەی ھەیە و دەتوانرێ شوێنپێی شارستانێتییە کۆنەکان بگیرێت. پێشکەوتنی پێشوەختی ژمێریاری دەگەڕێتەوە بۆ مێزۆپۆتامیای کۆن و لە نزیکەوە پەیوەندی بە پەرەسەندنەکانی نووسین و ژماردن و پارەوە ھەیە. ھەروەھا بەڵگە ھەیە لەسەر شێوازی سەرەتایی ژمێریاری لە ئێرانی کۆن، و سیستەمی وردبینی سەرەتایی لەلایەن میسرییە کۆنەکان و بابلییەکان لەژێر دەسەڵاتی ئیمپراتۆر ئۆگوستوسدا، حکوومەتی ڕۆما دەستی بە زانیاری وردی دارایی ھەبوو.
ژمێریاری چەندین بابەتی ھەیە لەوانە ژمێریاری دارایی، ژمێریاری بەڕێوەبردن، وردبینی، باج و سیستەمی زانیاری ژمێریاری.
ژمێریاری بەڕێوەبردن (بە ئینگلیزی: Management accounting) تیشک دەخاتە سەر پێوانەکردن، شیکردنەوە و ڕاپۆرتکردنی زانیاری کە دەتوانێت یارمەتی بەڕێوەبەرەکان بدات لە بڕیاردان بۆ جێبەجێکردنی ئامانجەکانی ڕێکخراوێک لە ژمێریاری بەڕێوەبردندا، پێوانەی ناوخۆیی و ڕاپۆرتەکان لەسەر بنەمای شیکردنەوەی سودی تێچوون، و بە گشتی پێویست ناکات کە پەیڕەوی بنەمای ژمێریاریی (GAAP) بکەن.
ژمێریاری دارایی (بە ئینگلیزی: Financial accounting) تیشک دەخاتە سەر زانیاری دارایی ڕێکخراوێک بۆ بەکارھێنەرە دەرەکییەکانی زانیارییەکان، وەک وەبەرھێنەران، وەبەرھێنەرە شاراوەکان و خاوەن قەرزەکان.
وردبینی (بە ئینگلیزی: Auditing) بریتییە لە پشتڕاستکردنەوەی بانگەشەی کەسانی تر سەبارەت بە گەڕانەوەکانو لە چوارچێوەی ژمێریاریدا «پێداچوونی بێلایەنانە و ھەڵسەنگاندنی لێدوانە دارایییەکانی ڕێکخراوە». وردبینی خزمەتگوزارییەکی پیشەیی و سیستماتیکی و ئاسایییە.
سیستەمی زانیاری ژمێریاری (بە ئینگلیزی: Information systems) بەشێکە لە سیستەمی زانیاری ڕێکخراوێک کە بۆ پرۆسێسکردنی زانیارییەکانی ژمێریاری بەکاردێت. زۆرێک لە کۆمپانیاکان سیستەمی زانیاری لەسەر بنەمای زیرەکی دەستکرد بەکاردەھێنن.
ژمێریاری باج (بە ئینگلیزی: Tax accounting) لە ویلایەتە یەکگرتووەکان جەخت لەسەر ئامادەکردن، شیکردنەوە، دابینکردنی پارەی باج و گەڕانەوەی باج دەکاتەوە.
ژمێریاری دادوەری (بە ئینگلیزی: Forensic accounting) بوارێکی پسپۆڕی پراکتیکی ژمێریارییە کە باس لەو پەیوەندییانە دەکات کە لە ئەنجامی ناکۆکی یان داواکاریی ڕاستەقینە یان پێشبینیکراوەوە دروست دەبن. «دادوەری» بە واتای «گونجاوە بۆ بەکارھێنان لە دادگا»، و بەو ستاندارد و دەرەنجامە ئەگەرییەیە کە ژمێریارانی دادوەری بەگشتی دەبێت کار بکەن.
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ژمێریاری تێدایە. |
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article ژمێریاری, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.