پێرستی زانا موسڵمانەکان کە بە باوک یان دامەزرێنەری بوارێک پێناسە دەکرێن
ئەمەی خوارەوە لیستێکە لە زانایانی موسڵمانی شارستانییەتی ئیسلامی سەدەی ناوەڕاست کە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا دانپێدانراون کەلەلایەن ھەندێک لە زانایانی سەردەمەوە وەک باوک یان دامەزرێنەری بوارێک وەسف کراون:
- زاھراوی: «باوکی نەشتەرگەری مۆدێرن».
- ئیبن نەفیس: «باوکی فیزیۆلۆژیا و ئەناتۆمی سووڕی خوێن».
- عەبباس کوڕی فیرناس: «باوکی فڕۆکەوانی سەدەی ناوەڕاست».
- ئیبن ئەلھەیسەم: «باوکی بیناییی مۆدێرن».
- جابیر کوڕی حەییان: «باوکی کیمیا».
- ئیبن خەلدوون: «باوکی کۆمەڵناسی و مێژوونووس و ئابووری مۆدێرن». زیاتر بە کتێبی موقادیمە ناسراوە.
- ئیبن سینا: «بە شێوەیەکی بەرفراوان وەک باوکی پزیشکی سەرەتایی مۆدێرن و ھەروەھا باوکی دەرمانناسی کلینیکی سەیر دەکرێت، بەناوبانگترین بەرھەمی ئەو کانونەی پزیشکییە».
- ئیبن مەجووسی: «دامەزرێنەری فیزیۆلۆژیای ئەناتۆمی»، جگە لەوەش، ئەو بەشەی کە تایبەتە بە پێست لە کتێبی (کتێبی شاھانە)یدا کە بە «باوکی پێستناسی عەرەبی» سەیری دەکات.
- بیروونی: «دامەزرێنەری ئیندۆلۆجی»، «باوکی بەرواردکاری ئایینی» و جیۆدیزیا و «یەکەم مرۆڤناس» ناونیشانەکانی بۆ وەسفکردنیسەرنجڕاکێشی سەرەتای سەدەی ١١ی ھیندستان. جۆرج مۆرگێنستیرن بە «دامەزرێنەری توێژینەوە بەراوردکارییەکان لە کولتوری مرۆڤدا» سەیری دەکرد. ھەروەھا بیروونی بە «باوکی دەرمانسازی ئیسلامی» ناسراوە.
- محەممەد کوڕی مووسا خوارزمی: بەناوبانگترینیان بە «باوکی جەبر» خوارزمی کاریگەرییەکی ھێندە گەورەی لەسەر بواری ماتماتیکەوە بووە کە وشەی ھاوناوی 'ئەلگۆریتم' و ھەروەھا 'جەبر' بۆ ئەو دەگەڕێتەوە.
- ئیبن حەزم: باوکی بەراوردکاری ئایینی و "لە ڕۆژئاوا وەک دامەزرێنەری زانستی بەراوردکاری ئایینی (ئایینناسی) ڕێزی لێدەگیرێت". ئەلفڕێد گویلۆم بە ئاوازدانەری "یەکەم لێکۆڵینەوەی ڕەخنەیی باڵای سیستماتیکی لە پەیمانی کۆن و پەیمانی نوێ" ناوی دەبات. بەڵام ویلیام مۆنتگۆمێری وات موناقەشەی لەسەر ئەو ئیدیعایە دەکات و دەڵێت کە پێش بەرھەمەکەی ئیبن حەزم بەرھەمەکانی پێشووتر بە زمانی عەرەبیھاتوون و "ئامانجەکە مشتومڕاوی بووە و وەسفکەر نەبووە".
- فارابی: وەک «دامەزرێنەری نیوئەفلاتۆنیزمی ئیسلامی» و لەلایەن ھەندێک کەسەوە وەک «باوکی لۆژیکی فەرمی لە جیھانی ئیسلامیدا» سەیر دەکرێت.
- محەممەد ئیدریسی: "باوکی نەخشەی جیھان".
- ئیبن ڕوشد: لە ڕۆژاوا بە شرۆڤەکار ناسراوە، "باوکی بیری ئازاد و بێباوەڕ" و لەلایەن ھەندێکەوە بە "باوکی عەقڵانییەت" و "باوکی دامەزرێنەری بیری عەلمانی لە ئەوروپای ڕۆژئاوا" وەسف کراوە. ئێرنست ڕینان ئاڤێرۆی بە عەقڵانیی ڕەھا ناوبرد، و بە باوکی بیرکردنەوەی ئازاد و ناکۆکی سەیری دەکرد.
- ئەبووبەکر ڕازی: ڕیساڵی ئەو لەسەر نەخۆشییەکانی منداڵان وای کردووە زۆر کەس بە «باوکی پزیشکی منداڵانی» بزانن. ھەروەھا وەک «دامەزرێنەری ڕاستەقینەی پزیشکی کلینیکی لە ئیسلامدا» ستایشی کراوە.
- محەممەد کوڕی حەسەن شەیبەنی: «باوکی یاسای نێودەوڵەتی موسڵمانان».
- ئەلجەزەری: «باوکی ئۆتۆماتیک و ڕۆبۆتیک».
- شەھابەدین سوھرەوەردی: «دامەزرێنەری قوتابخانەی ڕۆشنگەری فەلسەفەی ئیسلامی».
- نەسیرەددینی تووسی: «باوکی سێگۆشەزانی» وەک دیسیپلینێکی بیرکاری لە مافی خۆیدا.
- سەید حوسێن نەسر: 'باوکی دامەزرێنەری' ئیکۆتۆلۆژیای ئیسلامی.
سەرچاوەکان
ئەمانەش ببینە
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article پێرستی زانا موسڵمانەکان کە بە باوک یان دامەزرێنەری بوارێک پێناسە دەکرێن, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.