شانشینی کوردستان (لاتینی سۆرانی: Şanişînî Kurdistan) وڵاتێکی تەمەن کورتی کوردی بوو لە باشووری کوردستان کە لەلایەن شێخ مەحموودی حەفید لە ٢٢ی ئەیلوولی ١٩٢١ دامەزرا و دوایی لە تەممووزی ساڵی ١٩٢٥ ھەڵوەشێنرایەوە، ھاوکاتیش ھیچ لایەنێک بە فەرمی پاڵپشتی ئەو وڵاتەی نەکردبوو، پایتەختەکەی شاری سلێمانی بوو و کوردی سۆرانی زمانی فەرمی ئەو وڵاتە بووە، ھەروەھا ئایینیی ئیسلام بە ئایینی زۆرینەی وڵاتەکە داندراوە.
شانشینی کوردستان Şanişînî Kurdistan | |||
---|---|---|---|
سنووری شانشینی کوردستان | |||
پایتەخت و | سلێمانی | ||
زمانە فەرمییەکان | کوردی (سۆرانی) | ||
گرووپە ڕەگەزییەکان | کورد | ||
دەوڵەت | پاشایەتی | ||
- | مەلیک | شێخ مەحموودی حەفید | |
- | سەرۆک وەزیران | قادر بەرزنجی | |
- | وەزیری دارایی | عەبدولکەریم عەلاکا | |
- | وەزیری ناوخۆ | شێخ محەممەد غەریب | |
- | وەزیری پەروەردە | مستەفا پاشای یاموڵکی | |
دامەزران | |||
- | دامەزراندن | ١٩٢١ | |
- | ڕووخان | ١٩٢٤‒١٩٢٥ | |
دراو | نۆتەی کوردی، دینار |
لە کاتی ڕووخانی ئیمپراتۆریەتی عوسمانیدا، کورد ھەوڵێکی زۆریدا بۆ دامەزراندنی وڵاتێکی سەربەخۆ لە کوردستانی بەش کراودا.
شێخ مەحموود بەرزنجی، شێخی ڕێبازی قادری سۆفییەکان، کاریگەرترین کەسایەتی باشووری کوردستان، کرا بە بەڕێوەبەری سەنجەقی دھۆک، بەڵام دژی ئینگلیزەکان وەستایەوە و لە مانگی ئایاری ساڵی ١٩١٩ کوردستانی سەربەخۆی ڕاگەیاند، بەڵام لە مانگی حوزەیراندا شکستی ھێنا.
لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩٢١ لە شاری سلێمانی، بەیاننامەیەک بۆ دامەزراندنی حکوومەتی کوردی دەرچوو. شێخ مەحموود خۆی وەک پاشای شانشینی کوردستان ڕاگەیاند.
شێخ مەحموود لە مانگی تەمموزی ساڵی ١٩٢٤ لەلایەن ئینگلیزەکانەوە شکستی پێ ھێندرا، و لە مانگی یەکی ساڵی ١٩٢٦ کۆمەڵەی نەتەوەکان بەشێوەیەکی فەرمی باشووری کوردستانی وەک خاکی عێراق ناساند، لەگەڵ بڕگەیەکیش تایبەت بە مافی کورد.
ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە شانشینی کوردستان تێدایە. |
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article شانشینی کوردستان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.