شارستانی شەوت

لە باکوورەوە شارستانی پۆلدەشت و شارستانی شەوت، لە باشوورەوە شارستانی چایپارە، لە ڕۆژھەڵاتەوە شارستانی پۆلدەشت، لە ڕۆژاواوە شارستانی ماکۆ و شارستانی چاڵدێران. ناوەندی سیاسی و ئیداری ئەم شارشارستانە شارۆچکەی شەوت(شۆڤە)یە. شارستانی شەوت، سیاسیترین و بێبەشترین شاستانی پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوایە، ڕێگای ئاوریشم، ڕێگای ترانزێتی تەبرێز-بازەرگان و ڕێڕەوی خێرای بازەرگان-بەندەر ئیمام خومەینی، کە بە ڕێڕەوی ڕۆژئاوای ئێران ناسراوە، بەم شارستانەدا تێدەپەڕن.

شارستانی شەوت شارستانی شۆڤە
شارستان
شھرستان شوط - شوط بۆلگەسی - Showt County
جێگەی لە پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوا
وڵات	ئێران ڕۆژھەڵاتی کوردستان
پارێزگا	پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوا
بوون بە شارستان	٤ی نیسانی ٢٠٠٨
دەسەڵات
• سەرۆکی شارستان	شەھروز بابازادە
ڕووبەر
• شارستان	٩٠٦ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٣٥٠ میلی چوارگۆشە)
ژمارەی دانیشتووان  (٢٠١٦)
• شارستان	٥٥٬٦٨٢
• شاری	٢٧٬٣٤١
• لادێیی	٢٨٬٣٤١
زمان و ئایین
• زمان	کوردی (کرمانجی)، ئازەری
• ئایین	ئیسلام(شیعە و سوننە) و یارسان
ناوچەی کاتی	UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی)
• ھاوین (DST)	UTC+٤:٣٠ (ھاوین)
تەلەفۆن	٠٤٤١
وێبگە	شوت

شارستانی شەوت لەڕووی قەبارەوە لە پلەی ١٧ھەمیندایە، بەڵام لەڕووی چڕی دانیشتوان و گەشەی دانیشتوانەوە لە پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژئاوا لە پلەی ١٤ھەمیندایە و لەگەڵ شارستانی ماکۆ و شارستانی پۆلدەشت، ناوچەی (ئازادی ماکۆ) پێکدەھێنێت، ھەروەھا نوێنەرێکی لە ماکۆ و شەوت و پۆلدەشت و... بازنەکانی ھەڵبژاردنی چاڵدێران لە ئەنجومەنی ئیسلامیدا ھەیە.

بەپێی سەرچاوە و پەرتوکە مێژوویییەکان شاری شوتە سەر بە ئەرمینیا بووە، لەکاتی ئێستادا سەر بە دەوڵەتێکی ئیسلامییە و ئیسلام تێیدا نیشتە جێیە، ھەرچەندە لە ئێستادا بنماڵەیەکی ئەرمەنی تیادا نییە. تەنانەت ناوی ئەم شارەش دەلالەتە لەسەر ئەرمەنی بوونی ناوچەکە، لەسەرەتادا ناوی ئەم شارە (ئەشوت) بووە کەناوێکی ئەرمەنییە و بەپێی کات گۆڕدراوە و بووەتە شەوت.

تا ساڵی ١٩٩٠، گوندەواری شەوت لەژێر کۆنترۆڵی ناوچەی پۆلدەشت(پێش شۆڕش، ناوچەی شەھاباد)ی شارستانی ماکۆ بوو، بە ڕەزامەندی دەستەی حکومەت لە کانوونی دووەمی ٢٠٠٦ ئەم بەشە لە شارستانی ماکۆ جیاکرایەوە و بەرزکرایەوە بۆ شارستان.

• دانیشتوانی ئەم شارستانە لە کورد و ئازەرییەکان و یارسانەکان پێکھاتووە.
• یارسانەکان بەڕەچەڵەک کوردن و بە زمان ئازەرییەکانن، لێرەدا تاکو ئێستا ساخ نەبووەتەوە کە سەر بەچی نەتەوەیەکن سەد لە سەد.

بەپێی دوایین سەرژمێری نیشتمانی لە ساڵی ٢٠١٦ ژمارەی دانیشتوانی شارستانی شەوت ١٥ ھەزار و ٧٥٦ ماڵ بووە و کۆی گشتی ٥٥ ھەزار و ٦٨٢ کەس بووە.

دانیشتوانی شار و گوند

تێکڕای دانیشتوانی شارستانی شۆڤە ٥٥٫٦٨٢ کەسە:

شارنشین ٢٣،٣١٤ کەدەکاتە ٤٩٪.

گوندنشین ٢٨،٣١٤ کەدەکاتە ٥١٪.

زمان و ئایین

خەڵکی ئەم شارستانە بە ئازەری و کرمانجی قسە دەکەن. ئایینی خەڵکی شارستانەکە نیوەی یارسانە و نیوەکەی تری لە ئیسلام(شیعە و سوننە) پێکھاتووە.

شارستانی شەوت لە ٢ ناوچە و ١ شارۆچکە و ٢ شارەدێ و ٤ گوندەوار و ٦٥ گوند پێکھاتووە:

شۆڤە شارۆچکەیەکی پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوایە.

ژمارەی گوندکانی دەکاتە ٧٢ گوند:

کوردنشینەکان ١٣ گوند.

ئازەرینشینەکان ٥٣گوند.

تێکەڵەی کورد و ئازەری٦گوند.

گوندە کوردنشینەکان

پێکھاتووە لە ١٢ گوند.

گوندە تێکەڵە کورد و ئازەرییەکان

پێکھاتووە لە ٦ گوند.

گوندە ئازەرییەکان

پێکھاتووە لە ٥٢ گوند.