بۆشاییی ئاڕاستەبڕەکان (بە ئینگلیزی: Vector space) یان بۆشاییی ھێڵی بریتییە لە بۆشایییەکی ماتماتیکی کە پێکھاتووە لە کۆمەڵێک لە شتگەلی بیرکاری (پێیان دەوترێت ئاڕاستەبڕ) کە دوو کرداری کۆکردنەوی ئاڕاستەبڕەکان و لێکدانی سکالێر لەسەری پێناسە کراون و ئەم دوو کردارە دەبێت چەند بەڵگەنەویستێکی دیاریکراو پاسادان بکەن.
بۆشایییە ئاڕاستەبڕە ڕاستەقینەکان و بۆشایییە ئاڕاستەبڕە ئاوێتەکان دوو نموونەی ناسراو لە بۆشایییە ئاڕاستەبڕەکانن.
بۆشایییەکی ئاڕاستەبڕی پێکھاتووە لە مەیدانی F، لەگەڵ کۆمەڵەی ئاڕاستەبڕەکان V لەگەڵ دوو کرداری کۆکردنەوەی ئاڕاستەبڕەکان و لێکدانی سکالێر، V × V لێکدانی دیکارتی V لەگەڵ خۆی و → ھێمای نەخشەیەک دەنوێنێت کە کۆمەڵەیەک بە کۆمەڵەیەکی تر دەبەستێتەوە. ئۆپێراتۆرەکانی کۆکردنەوەی ئاڕاستەبڕەکان و لێکدانی سکالێر دەبێت پاسادانی ئەم بەڵگەنەویستانەی لە خشتەی خوارەودا ڕوون کراونەتەوە بکەن:
بەڵگەنەویستەکانی داخراوەبوون | |
---|---|
داخراوەبوون بەپێی کۆکردنەوەی ئاراستەبڕەکان | بۆ ھەر دوو ئەندامی و لە ئەندامێکی تاک لە دا ھەیە پێی دەڵێن ئەنجامی کۆکردنەوەی و ھێما دەکرێت بە . |
داخراوەبوون بەپێی لێکدان لە ژمارە ڕاستەقینەکاندا | بۆ ھەر لە و ھەر ژمارەیەکی ڕاستەقینە وەکوو ئەندامێک لە ھەیە پێی دەڵێن ئەنجامی لێکدانی و ھێما دەکرێت بە . |
بەڵگەنەویستەکانی کۆکردنەوە | بۆ ھەر و لە ، لە ئەم مەرجانە بێتە دی |
یەکتربەستن لە کۆکردنەوەدا | |
خاسیەتی ئاڵوگۆڕ | |
ئەندامی بێ لایەن لە کۆکردنەوەدا | ئاڕاستەبڕێکی تاک بوونی ھەیە بەشێوەیەک بۆ ھەر لە ، |
ئەندامی دژ لە کۆکردنەوەی ئاڕاستەبڕەکاندا | بۆ ھەر ئاڕاستەبڕێک لە ، ئاڕاستەبڕی یەکتای ھەیە بەشێوەیەک |
بەڵگەنەویستەکانی لێکدان | بۆ ھەر ئاڕاستەبڕێک وەکوو لە دا و سکالێری لە مەیدانی دا، ئەم مەرجانە بێتە دی: |
یەکتربەستن لە لێکداندا | |
ئەندامی بێ لایەن | بۆ ھەر لە ، |
بەشینەوەی لێکدانی سکالێر |
|
بەشینەوەی لێکدانی سکالێر |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بۆشاییی ئاڕاستەبڕەکان تێدایە. |
ئەم «ماتماتیک» وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article بۆشاییی ئاڕاستەبڕەکان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.