ئیمپراتۆریەتیی ساسانی: ئیمپراتۆریەتێکی کورد بوو

ئیمپراتۆریەتیی ساسانی یان ساسانییەکان (بە پاڵەوی: 𐭲𐭯𐭩𐭲𐭯𐭮𐭯𐭮) دوایین ئیمپراتۆریەتیی باڵادەست لە ئێرانی کۆن لە پێش ھاتنی ئیسلام بوو.

بنەماڵەی ساسانی لە ساڵی ٢٢٤ی زایینی بە تێکشاندنی ئەشکانییەکان حکوومەتەکەیان پێک ھێنا و ھەتا ساڵی ٦٥١ واتە بۆ ماوەی زیاتر لە ٤٠٠ ساڵ یەکێک لە زلھێزەکانی سەردەم بوون و بەرامبەرکێێ ئیمپراتۆریەتیی ڕۆمیان کرددوە،

ئیمپراتۆریەتیی ساسانی: مێژوو, ئایین, زمان
نەخشە ناوچەی ژێر دەسەڵاتی ساسانییەکان

بەڵگەی کورد بوونی ساسانییەکان لە سەرچاوە کۆنەکانی وەک تەبەری و مەسعودی و ئیبنە بەلخی و حەمزەی ئیسفەهانی دا ئاماژەی پێ کراوە، بۆ وێنە تەبەری نامەکەی ئەردەوانی پێنجەمی ئەشکانیی لە کتێبەکەیدا هێناوە کە بە ئەردەشیری بابەکان دەڵێت: انک قد عدوت طورک و اجتلبت حتفک ایها الکردی المربّی فی خیام الاکراد من اذن لک فی التاج الذی لبسته» ئەی کوردی گۆشکراوی ڕەشماڵی کوردان، پێت لە ئاستی خۆت درێژتر کردووە و مەبەستی تاج و تەختت هەیە.

حەمزەی ئێسفەهانی لە " تاریخ ملوک الفرس" دەنووسێت: لە سەردەمی ئەردشیر، کوڕەکەی دەبێتە فەرمانڕەوای خۆراسان، و وەک کوردزاد نێوی دایکی دێنێت.

لە سیرةالفرسی یاقوتی حەمەویدا هاتووە: کاتێ ئەردەشیر دەگاتە مەدائێن ئەوی پێ خۆش دەبێ و هەوڵی ئاوەدانکردنەوەی دەدات. ناو حەوت گەڕەکی مەدائێنیش دێنێت کە نێوی یەکێکیان کوردئافاز یان کوردئاوایە.

یەکەم شای ساسانی، ئەردەشێری یەکەم بووە لە هۆزی شوانکارە لە ناوچە پارس (پارێزگای فارس) شۆڕشی کردووە و ئیمپراتۆریەتییەکەی دامەزراندووە، ئەردەشیر کوڕی بابەک لە دوو بنەماڵەی گەورەی کوردی ناوچەی پارسن بە ناوەکانی شوانکارە و بارزەنگی، بازرنگییەکان کە دەکەنە بنەماڵەی دایکی ئەردەشێر کە فەرمانڕەوای پارسن و بە پێی ئاماژەکانی ئیبنە بەلخی لە کتێبی فارسنامە هەردوو بنەماڵەی بازرنگی و شوانکارە کوردن.

دوایین شای ساسانی یەزدگێردی سێیەم بووە کە چەند شەڕی گەورەی لەگەڵ سوپای ئیسلام لە سەردەمی عومەر کوڕی خەتتابدا کردووە و لە ھەموویاندا دۆڕاوە.

سەردەمی ساسانییەکان وەک سەردەمی زێڕینی کوردی پێش ئیسلام ناسراوە کاریگەری زۆری هەبوە و ئایینی زەردەشتی و زانایانی ئایینی، ڕۆڵی گرنگی و کاریگەریی زۆریان ھەبووە لەسەر شێوازی حکوومەتدا،

لە ڕاستیدا هێرشی عەرەب بۆ سەر ساسانیەکان و دەسەڵاتی کوردی و تێکشاندنی ڕێخۆشکەر بو بۆ تورک کە هێرش بکاتە سەر ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

مێژوو

ئایین

زەردەشتی

زمان

پەهلەویی ساسانی

ھونەر

سەرچاوەکان

گرێدان بۆ دەرەوە

Tags:

ئیمپراتۆریەتیی ساسانی مێژووئیمپراتۆریەتیی ساسانی ئایینئیمپراتۆریەتیی ساسانی زمانئیمپراتۆریەتیی ساسانی ھونەرئیمپراتۆریەتیی ساسانی سەرچاوەکانئیمپراتۆریەتیی ساسانی گرێدان بۆ دەرەوەئیمپراتۆریەتیی ساسانیئیسلامئیمپراتۆریەتیی ئەشکانیئیمپراتۆریەتیی ڕۆمیزمانی پاڵەویمێژووی ئێران

🔥 Trending searches on Wiki Soranî / کوردی:

حکوومەتی ھەرێمی کوردستانزەویمۆداڵیتەنەورۆزی کوردەواریکوردیی ناوەندیڕوەکقەرەزیائەددینئاوێنەبیلالی حەبەشیکۆمۆنیزمئیمپراتۆریەتیی بەریتانیڕووسیائەبووبەکری سدیقڕەگەزپەرستیئینجیلی سینۆپتیخەلافەتی عەباسیڕۆژژمێری زایینیپەخشانئێزیدی (ئایین)سێگۆشەپاڵنەرڕەباتسمکۆدەروونناسیڕووناکینەخۆشییەکانی دڵ و لوولەکانی خوێنسەروەریی یاسائامەدیاساکانی حامۆرابیڤەنزوێلاکەلارسی ئێس ئێسھەڵگوردبۆلیڤیابیرکردنەوەی ڕەخنەگرانەجوگرافیای باشووری کوردستانمێزۆپۆتامیافلیپینفیرعەونمافی کارکردنمافی دەنگداندەستپێکوەزارەتڕێکەوتننامەی ١١ی ئازاردەزگای خێرخوازیی بارزانیقوزسەعید نوورسیمەغریبمەسیحییەتئەفسانەزانیکۆماری کوردستانگونجاندنژمارەی ڕێژەییکەلووی دووپشکمحەممەدتاراندەسەڵاتشەڕی یەرمووکتەحیاتشیعری نوێی کوردیمایکرۆسۆفت ئۆفیسکەلووی شێرڕێبازە ئەدەبییەکانئیپ مان ٤تەفسیری نامیمانگسۆمەرئیبن عەرەبیلیبرالیزمکار (ڕێزمان)ئازار (مانگ)پورتوگالکێری مرۆڤسەلما ھایێک🡆 More