2023: Bliain

• Aimsir na bliana 2023
• Tonnta teasa san Eoraip agus Tonnta teasa i Meiriceá Theas: Le linn Márta-Nollaig, bhuail tonnta teasa agus cioclóin Meiriceá Theas.
• Coimhlint na Súdáine, 2023
• Coimhlint Iosrael-Hamas, 2023 agus Coimhlint Iosrael–Hamas, 2023 agus an comhthéacs idirnáisiúnta
• Corn an Domhain sa Rugbaí 2023 agus Corn Domhanda FIFA na mBan 2023
• Fiosrúchán COVID-19 na Ríochta Aontaithe, 2022-2023

Nollaig

21 Nollaig Brúchtadh Sundhnúkur; Scoilteadh screamh an domhain san Íoslainn i rith mhí na Nollaig 2023, agus bhrúcht bolcán nua

15 Nollaig Eachtra lámhaigh in Shegaia; maraíodh triúr Giúdach i nGaza - bhí cumas Hamas orthu

13 Nollaig Ghlac Donald Tusk mionn na hoifige mar phríomh-aire ar an bPolainn

10 Nollaig D’éirigh le Daniel Wiffen an churiarracht dhomhanda i Saorstíl 800m na bhfear a bhaint amach

Samhain

30 Samhain - 13 Nollaig COP28, Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an athrú aeráide

23 Samhain Ionsaí scine ar leanaí taobh amuigh den Ghaelscoil Choláiste Mhuire, Cearnóg Parnell, BÁC. Bhris círéib amach níos déanaí.

Deireadh Fómhair

28 Deireadh Fómhair Thosaigh ionradh Iosrael ar Gaza i ndáiríre.

28 Deireadh Fómhair Cluiche Ceannais Rugbaí an Domhain; chloígh na Springboks foireann All Blacks na Nua Shéalainne 12-11

25 Deireadh Fómhair Toghadh Mike Johnson mar Spéicéir SAM, i bhfad amach ar an eite dheis

25 Deireadh Fómhair Lámhaigh Lewiston, Maine; dúnmharaíodh 18 nduine, an oll-lámhach gunnaí i Meiriceá is measa ó Lámhach Robb Elementary in 2022

17 Deireadh Fómhair Pléasc in Ospidéal Al-Ahli, Gaza; I ráiteas ó Eagraíocht Fóirithinte na Náisiún Aontaithe do Dhídeanaithe Palaistíneacha, dúradh gur gníomh uafásach a bhí ann

15 Deireadh Fómhair. Toghchán parlaiminte na Polainne; bhí páirtí Donald Tusk in ann comhrialtas leathan a dhéanamh leis Tríú Slí, páirtí atá ar dheis ón lár, agus le Lewica, páirtí ar an eite chlé.

9 Deireadh Fómhair Ruathair aeir ar champa teifeach Jabalia; rinne Iosrael ruathair aeir roinnt uaireanta ar Jabalia, an campa teifeach is mó in Gaza, le linn Coimhlint Iosrael-Hamas, 2023

7 Deireadh Fómhair Rinne na míleataigh Ioslamacha Hamas ionsaí ollmhór, gan choinne, ar Iosrael Mharaigh Hamas thart ar mhíle dhá chéad duine in Iosrael

5 Deireadh Fómhair Ionsaí diúracán ar Horza. ar cheann de na hionsaithe is mó inar maraíodh sibhialtaigh ó thús an chogaidh, Ionradh na Rúise ar an Úcráin

Meán Fómhair

19 Meán Fómhair Ionsaí na hAsarbaiseáine ar Nagorno-Karabakh agus 'glanadh eitneach'; chuir na hAsarbaiseánaigh an ruaig ar na hAirméanaigh go léir (120,000 Airméanach

10 Meán Fómhair D'éirigh Luis Rubiales as a phost, in aghaidh a thola, mar uachtarán Chumann Sacair na Spáinne

10 Meán Fómhair Scrios Stoirm Daniel cathair Derna sa Libia; fuair breis is 10.000 duine bás, is cosúil agus b'fhéidir níos mó.

8 Meán Fómhar Crith talún Marrakesh–Safi i Maracó; Cailleadh b'fhéidir 3,000 duine

4 Meán Fómhair Stoirm Daniel; fuair breis is 10.000 duine bás sa Libia, is cosúil agus b'fhéidir níos mó.

Lúnasa

19 - 27 Lúnasa Craobhchomórtais Lúthchleasaíochta an Domhain

23 Lúnasa Thuirling Chandrayaan-3, spásárthach ón India, gan tuisliú gar do mhol theas na gealaí

23 Lúnasa Tuairt eitleáin Yevgeny Prigozhin; feallmharaíodh ceannasaí an ghrúpa amhas Wagner

20 Lúnasa Scannal Luis Rubiales; Ba mhór an scannal an chaoi ar iompair Luis Rubiales, iaruachtarán chónaidhm sacair na Spáinne, é féin le linn Corn Domhanda FIFA na mBan 2023.

19 Lúnasa Luna-25; theip ar an Rúis an spásárthach Luna-25 a thabhairt i dtír ar phol theas na gealaí (cf Chandrayaan-3, spásárthach ón India).

14 Lúnasa Ionchúiseamh Donald Trump in Georgia in iarracht a dhéanamh toradh thoghchán uachtaránachta na tíre in 2020 a chur ar ceal.

13 Lúnasa Bua ag Áth Cliath i gcoinne Ciarraí i gCluiche Ceannais Sinsir Peile na mBan i bPáirc an Chrócaigh ar scór 0-18 : 1-10

8 Lúnasa Sceitheadh eolais de chuid na SPTÉ (Seirbhís Póilíneachta Thuaisceart Éireann) nó PSNI

1 Lúnasa Ionchúiseamh Feidearálach in aghaidh Donald Trump; chuaigh sé i mbun comhcheilge chun torthaí an toghcháin uachtaránachta in 2020 a chur ar ceal

Iúil

30 Iúil Bua ag Luimneach i gcoinne Cill Chainnigh i gCluiche Ceannais Sinsir Iomána na hÉireann i bPáirc an Chrócaigh ar scór 0-30 : 2-15

30 Iúil Bua ag Áth Cliath i gcoinne Ciarraí i gCluiche Ceannais Sinsir Peile na hÉireann i bPáirc an Chrócaigh ar scór 1-15 : 1-13

23 Iúil Olltoghchán na Spáinne; bhí dóthain tacaíochta faighte ag Pedro Sánchez (Sóisialach) le fanacht ina phríomh-aire ar an Spáinn

4 Iúil Stoirm Poly: Buaileadh iarthuaisceart na hÍsiltíre go háirithe, an stoirm shamhraidh ba mheasa le cuimhne na ndaoine sa réigiún sin

3 Iúil Géarchéim Iosrael-Palaistín; rinne Arm Iosrael ionradh ar bhaile Jenin ar an mBruach Thiar

Meitheamh

27 Meitheamh Círéibeacha Francacha, tar éis marú ógánaigh darb ainm Nahel Merzouk

23–24 Meitheamh Theip ceannairc de chuid an ghrúpa Wagner sa Rúis

18 Meitheamh Inphléascadh fhomhuireán Titan, ag tabhairt turas faoin raiceáil RMS Titanic

14 Meitheamh Tubaiste imirceach sa Mhuir Iónach; maraíodh cúpla céad imirceach nuair a d'iompaigh bád béal faoi sa Mhuir Iónach

13 Meitheamh Tonn teasa in Éirinn agus sa Bhreatain; Cláraíodh an teocht is airde riamh in Éirinn le linn mhí an Mheithimh, 28.8C

8 Meitheamh Ionchúiseamh Feidearálach in aghaidh Donald Trump, cúisithe ag ardghiúiré feidearálach i gcáipéisí rúnaicmithe rialtais a choinneáil, tar éis dó imeacht as an Teach Bán

6 Meitheamh Bearnú damba Kakhovka san Úcráin; bhí réimse mór tíre sa réigiún báite ag an maidhm mhór uisce, an tubaiste timpeallachta ‘is measa ó Chernobyl’.

3 Meitheamh Cuireadh Recep Tayyip Erdogan faoi mhionn na huachtaránachta don tríú huair.

2 Meitheamh Falscaithe i gCeanada; Loisceadh 5 faoin gcéad d’fhoraoiseacha na tíre i dtinte a lean ar feadh an tsamhraidh

Bealtaine

28 Bealtaine Toghcháin réigiúnacha na Spáinne; d'fhulaing an Pháirtí Sóisialach (PSOE) buille mór; d'fhógair Príomh-aire na Spáinne Pedro Sanchez olltoghchán nach raibh aon choinne leis.

18 Bealtaine Toghcháin Áitiúla Thuaisceart Éireann; Fuair páirtithe náisiúnacha níos mó vótaí ná páirtithe aontachtacha den chéad uair riamh

14-28 Bealtaine Toghchán uachtaránachta na Tuirce. Ar an 3 Meitheamh 2023, cuireadh Recep Tayyip Erdogan faoi mhionn na huachtaránachta don tríú huair.

9 Bealtaine E. Jean Carroll v. Donald J. Trump : rinne Trump mí-úsáid ghnéis ar an iriseoir E Jean Carroll sa bhliain 1995 / 1996

6 Bealtaine Corónú Shéarlais III agus Camilla sa Ríocht Aontaithe

3 Bealtaine Lámhach scoile Béalgrád Maraíodh naonúr in eachtra lámhaigh, i scoil Vladislav Ribnikar in aice leis an mBéalgrád

3 Bealtaine Ionsaí dróin ar an gCreimlín; iarracht Vladimir Putin a mharú le dróin sa Chreimil

2 Bealtaine - 27 Meán Fómhair Stailc Writers Guild of America

Aibreán

19 Aibreán Táinrith Sanaa,i bpríomhchathair Éimin, Sana'a, maraíodh os cionn nócha duine nuair a bhuail scaoll slua agus thit na daoine i mullach a chéile

18 Aibreán Dominion Voting Systems v. Fox News Network shocraigh Fox News cás dlí clúmhillte i gcoinne na cuideachta meaisínvótála Dominion

11-14 Aibreán Cuairt Joe Biden ar Éirinn

14 Aibreán Leasú pinsin sa Fhrainc, ... ag dul ar scor ag ceithre bliana is seasca d'aois, in ait dhá bhliana is seasca

Márta

17 Márta Barántas gabhála eisithe ag an gCúirt Choiriúil Idirnáisiúnta i leith Vladimir Pútín, an chéad uair a eisítear a leithéid le haghaidh ceannaire bhall seasmhach de Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe.

10 Márta Géarchéim airgeadais; theip an banc, 'Silicon Valley Bank' (SVB) i gCalifornia

4 Márta Conradh na Mórmhara, conradh na N-A chun farraigí an domhain a rialú.

Feabhra

28 Feabhra Tuairt traenach Tempi sa Ghréig; maraíodh 57 duine

27 Feabhra Creat Windsor; rinne an R-A agus an tAontas Eorpach margadh Breatimeachta

22 Feabhra Dlí Dáithí - dlí maidir le deonú orgáin i dTuaisceart na hÉireann.

22 Feabhra Lámhach John Caldwell; scaoileadh Bleachtaire Príomhchigire John Caldwell ar an Ómaigh; baint lárnach aige le mórfhiosrúcháin coiriúla, mar shampla Dúnmharú Lyra McKee

6 Feabhra Crith talún Gaziantep, An Tuirc agus Siria. Maraíodh b'fhéidir 60,000.

2/3 Feabhra Balúin bhrathadóireachta na Síne; sheol an tSín balúin brathadóireachta os cionn na Stát Aontaithe

Eanáir

30 Eanáir Buamáil mhosc Peshawar; os cionn 60 maraithe; cuireadh an milleán ar an Talaban de chuid na Pacastáine.

10 Eanáir Marú Tyre Nichols; Dúirt na póilíní go raibh Nichols ag tiomáint go contúirteach. Ach níl aon fhianaise ann go raibh sé sin fíor.

3 - 7 Eanáir Toghchán an Chinn Comhairle Kevin McCarthy chun Teach na nIonadaithe i SAM

9 Eanáir Ruathar ar institiúidí an stáit sa Bhrasaíl; thug lucht tacaíochta an iaruachtaráin Jair Bolsonaro ruathar ar institiúidí an stáit i mBraisilia

5 Eanáir Sochraid an Phápa Beinidict XVI i gCearnóg Pheadair i gCathair na Vatacáine

1 Eanáir Ionsaí roicéad ar cheardscoil Makiivka; Maraíodh líon mór saighdiúirí Rúiseacha

• 9 Eanáir — Karl Alexander Müller, fisiceoir Eilvéiseach
• 9 Eanáir — Séamus Ó Beaglaoich, cairdíneoir agus amhránaí
• 10 Eanáir — Marú Tyre Nichols, íospartach
• 12 Eanáir — Gerrie Coetzee, dornálaí as an Afraic Theas
• 12 Eanáir— Lisa Marie Presley, ceoltóir
• 16 Eanáir — Carrie Acheson, polaiteoir Éireannach
• 18 Eanáir — David Crosby, ceoltóir
• 18 Eanáir — John L. Murray, breitheamh Éireannach
• 21 Eanáir — Micheál Mac Gréil, sagart agus scoláire
• 8 Feabhra — Burt Bacharach, ceoltóir
• 13 Feabhra — Deirdre Purcell, scríbhneoir
• 15 Feabhra — Raquel Welch, ban-aisteoir Meiriceánach
• 17 Feabhra — Barry Humphries, fear grinn agus aisteoir Astrálach
• 1 Márta — Harry Belafonte, amhránaí
• 3 Márta — Camille Souter, ealaíontóir Éireannach
• 3 Márta — Kenzaburo Ōe, údar Seapánach
• 6 Márta — Seán P. Ó hÉalaí, Iriseoir agus craoltóir Éireannach
• 8 Márta — Bert I. Gordon, stiúrthóir scannán Meiriceánach
• 24 Márta — Brian Mac Aongusa, Ceannaire Raidió na Gaeltachta
• 28 Márta — Paul O'Grady, fuirseoir agus aisteoir Sasanach
• 28 Márta — Ryūichi Sakamoto, ceoltóir Seapánach
• 4 Aibreán — Nigel Lawson, polaiteoir
• 10 Aibreán — Maelíosa Stafford, aisteoir agus fear amharclainne
• 19 Aibreán — Seán Ó Tuairisg, iriseoir
• 20 Aibreán — Tomás Mac Ruairí, iriseoir agus gníomhaí ar son na Gaeilge
• 20 Aibreán — Seán Ó Tuairisg, craoltóir
• 21 Aibreán — John Tranter, file agus eagarthóir Astrálach
• 22 Aibreán — Barry Humphries, fuirseoir agus aisteoir Astrálach
• 22 Aibreán — Hugh Byrne, polaiteoir Éireannach
• 25 Aibreán — Harry Belafonte, amhránaí Meiriceánach
• 28 Aibreán — Jerry Springer, iriseoir
• 1 Bealtaine — Gordon Lightfoot, amhránaí agus cumadóir Ceanadach
• 4 Bealtaine — Robert Carswell, breitheamh Briotanach
• 6 Bealtaine — Derek Keating, polaiteoir Éireannach
• 24 Bealtaine — Tina Turner, amhránaí Meiriceánach
• 27 Bealtaine — Graham Knuttel, dealbhóir agus péintéir
• 29 Bealtaine — Tove Skutnabb-Kangas, teangeolaí Fionlannach
• 7 Meitheamh — Joe Molloy, sóisialaí agus feachtasóir as Dúiche Sheoighe
• 8 Meitheamh — Paul Coghlan, polaiteoir Éireannach
• 11 Meitheamh — Gearóid Mac Eoin, scoláire Éireannach
• 12 Meitheamh — Silvio Berlusconi, polaiteoir Iodálach
• 13 Meitheamh — Christy Dignam, amhránaí Éireannach
• 13 Meitheamh — Cormac McCarthy, scríbhneoir Meiriceánach
• 15 Meitheamh — Glenda Jackson, aisteoir agus polaiteoir Sasanach
• 25 Meitheamh — John Bannister Goodenough, fisiceoir
• 29 Meitheamh — Alan Arkin, aisteoir Meiriceánach
• 7 Iúil — Valerie Cowie, síciatraí comhairleach Briotánach
• 10 Iúil — Ben Briscoe, polaiteoir Éireannach
• 11 Iúil — Milan Kundera, údar Seiceach
• 16 Iúil — Kevin Mitnick, haiceálaí Meiriceánach
• 21 Iúil — Ann Clwyd, polaiteoir Breatnach de chuid Pháirtí an Lucht Oibre
• 21 Iúil — Tony Bennett, amhránaí Meiriceánach
• 24 Iúil — Trevor Francis, imreoir sacair agus bainisteoir Sasanach
• 26 Iúil — Sinéad O'Connor, amhránaí
• 3 Lúnasa — Bram Moolenaar, forbróir bogearraí Ollannach
• 5 Lúnasa — Hélène Carrère d'Encausse, staraí agus polaiteoir Francach
• 8 Lúnasa — Johnny Hardwick, aisteoir, fuirseoir, agus scríbhneoir Meiriceánach
• 11 Lúnasa — Pervez Musharraf, polaiteoir
• 16 Lúnasa — Michael Parkinson, Craoltóir agus iriseoir Sasanach
• 19 Lúnasa — Howard James Hubbard, easpag Caitliceach
• 9 Meán Fómhair — Mangosuthu Buthelezi, polaiteoir as an Afraic Theas
• 13 Meán Fómhair — Roger Whittaker, ceoltóir
• 19 Meán Fómhair — Breandán Ó Doibhlin, scoláire
• 19 Meán Fómhair — Rónán Mac Aodha Bhuí, craoltóir
• 19 Meán Fómhair — Séamus Ó hUltacháin, File agus scríbhneoir Gaeilge
• 22 Meán Fómhair — Evelyn Fox Keller, Fisiceoir, údar, agus feimineach Meiriceánach
• 27 Meán Fómhair — Michael Gambon, aisteoir
• 28 Meán Fómhair — Dianne Feinstein, seanadóir Stáit Aontaithe Mheiriceá
• 30 Meán Fómhair — Liam Prút, scríbhneoir Gaeilge as Tiobraid Árann
• 9 Deireadh Fómhair — Chuck Feeney, fear gnó Meiriceánach
• 9 Deireadh Fómhair — Críostóir Ó Floinn, file agus drámadóir Éireannach
• 13 Deireadh Fómhair — Louise Glück, file Meiriceánach
• 21 Deireadh Fómhair — Bobby Charlton, imreoir sacair Sasanach
• 28 Deireadh Fómhair — Matthew Perry, aisteoir Meiriceánach agus Ceanadach
• 5 Samhain — David Hilditch, polaiteoir aontachtach
• 13 Samhain — Diarmuid Breathnach, Údar, beathaisnéisí, leabharlannaí, agus craoltóir
• 18 Samhain — Ben Dunne, fear gnó Éireannach
• 19 Samhain — Rosalynn Carter, Céadbhean na Stát Aontaithe
• 28 Samhain — Charlie Munger, fear gnó‎ Meiriceánach
• 29 Samhain — Henry Kissinger, polaiteoir Meiriceánach
• 30 Samhain — Shane MacGowan, ceoltóir agus amhránaí de shliocht Éireannach
• 5 Nollaig — Rosemary Smith, tiománaí railí Éireannach
• 6 Nollaig — Marisa Pavan, ban-aisteoir Iodálach
• 7 Nollaig — Thomas Kilroy, scríbhneoir Éireannach
• 8 Nollaig — Ryan O'Neal, aisteoir Meiriceánach
• 26 Nollaig — Feargal Mac Amhlaoibh, scríbhneoir, ceoltóir agus gníomhaí teanga
• 27 Nollaig — Jacques Delors
• 30 Nollaig — John Pilger, iriseoir Astrálach
• dáta anaithnid (Aibreán) — Freddie Scappaticci, brathadóir agus gníomhaire faisnéise de chuid na R-A

• Síocháin – Narges Mohammadi
• Fisic – Pierre Agostini, Ferenc Krausz agus Anne L'Huillier
• Ceimic – Moungi Bawendi, Louis E. Brus agus Alexey Ekimov
• Eacnamaíocht – Claudia Goldin
• Leigheas – Katalin Karikó agus Drew Weissman
• Litríocht – Jon Fosse

• Aimsir na bliana 2023