Logogramo
Ang logogramo, kun logograpiko, usa ka grapemo nga nagpasabot og pulong kun morpemo (usa ka makahuloganong bahin sa pinulongan).
Kini sukwahi sa mga ponogramo, nga nagkita og mga ponemo (tingog sa pagtabi) kun mga kombinasyon sa ponemo, ug mga determinatibo, nga nagmarka sa makahuloganong kategorya.
Ang mga logogramo kasagarang gitawag nga "ideyogramo" kun "heroglipiko", nga usab mahimong matawag nga "heroglipo". Ang mga ideyogramo nagrepresentar og mga direktang ideya inay mga pulong ug mga morpemo, ug wala sa logogramatikong mga sistema nga gipasabot dinhi ang tinud-anay nga ideyograpiko.
Ang mga logogramo gimugna sa mga elementong biswal nga gipahimutang sa lain-laing pamaagi, inay sa gigamit nga segmentong ponemong pamaagi sa pagmugna nga gigamit sa alpabetikong mga pinulongan. Isip resulta, labawng dali pa ang paghinumdom kun pagtag-an sa tingog sa alpabetikong sinulat nga pulong, samtang labawng dali ang pagtimaan kun pagtag-an sa pasabot sa mga ideyograpo. Laing naa pa sa mga logogramo mao ang usa ka logogramo mamahimong magamit sa daghang pinulongan aron pagrepresentar sa pulong nga naay ingon nga pasabot. Samtang ang ubang pinulongan mahimong mogamit sa samang alpabeto, abjad, abugida, silabaryo, ug ingon, ang kaduol nga sila naay samang representasyon sa pulong nga naay lain-laing pagkabatbat limitado.
 Mga sistema sa pagsulat |
|---|
| Kasaysayan |
| Grapemo |
| Lista sa mga sistema sa pagsulat |
| Mga matang |
| Alapabetong petsuryal |
| Alpabeto |
| Abjad |
| Abugida |
| Silabaryo |
| Logograpiyo |
| Kasikbit |
| Pictogramo |
| Ideyogramo |
Logogramatikong mga sistema
Ang mga logogramatikong sistema mao ang mga labing sayo nga mga tinuod nga sistema sa pagsulat; daghan sa mga unang sibilisasyon sa Duol nga Sidlakan, India, China, ug Tunga-tungang Amerika migamit sa logogramatikong pagsulat. Ang mga pananglitan sa mga pinulongan nga naay logogramatikong sistema mao ang:
- bahin nga gibase sa patingog
- Ehiptohanong heroglipiko — Karaang Ehipto
- bahin nga gibase sa Silabiko
- Anatoliyanong heroglipiko — Luwiyan
- Kuniporma — Sumeriyano, Akkadiyano, ubang Semitikanhong pinulongan, Elamito, Hitito, Luwiyano, Hurriyano, and Urartiyano
- Dongba nga pagsulat — Naxi nga pinulongan
- Tangut nga pagsulat — Tangut nga pinuulongan
- Maya nga glipo — Chorti, Yucateko, ug ubang Klasikong Maya nga mga pinulongan
- Yi (klasikal) — daghang Yi nga mga pinulongan
- base sa Ininsik nga sistema
Sa karon nga panahona wala nay lunsay nga logogramatikong pinulongang sistema. Ang sagad nga tabi-tabi mao nga ang Ininsik usa ka logogramatikong pinulongan. Bisan daghan sa mga karakter ang naay mga pasabot, hapit tanang mga Ininsik nga mga pulong nalabot sa pagsagol-sagol sa mga karakter. Gamay rang pulong sa Ininsik ang naglangkob sa usa ka karakter. Dugang pa, ang mga karakter gimugna sa mga labawng gamay nga karakter nga naay pagkatabi ug pasabot. Ang mga labing monosilabikong pulong sa Inisik lamang ang malakip nga logogramatiko.
Ang mga logogramo gigamit sa makabag-ong shorthand nga mga sistema aron pagrepresentar og mga batakang pulong. Dugang pa, ang mga numero ug mga matematikong mga simbolo nga gigamit sa makabag-ong mga sistema sa pagsulat usab mga logogramo - 1 sa usa, 2 sa duha, + sa dugang, = sa igwal ug ubp.
Mga Reprerensya
- DeFrancis, John (1984). The Chinese Language: Fact and Fantasy. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1068-6.
- Hannas, William C. (1997). Asia's Orthographic Dilemma. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1892-X.
- Hoffman, Joel M. (2004). In the Beginning: A Short History of the Hebrew Language. NYU Press. ISBN 0-8147-3690-4. - Chapter 3.
This article uses material from the Wikipedia Sinugboanong Binisaya article Logogramo, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ang sulod magamit ubos sa CC BY-SA 4.0 gawas kon giingong dili. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Sinugboanong Binisaya (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.