Antonio Abad

Siya usa ka piksiyonista, maggugumalaysay, ug magsusulat sa iskrip sa drama sa entablado. Giila siyang batid sa kostumbrismo ug sa porma sa anekdota nga gitawag instantanea kun rafaga.

Ang mga ginikanan ni Abad sila si Natalio Abad ug Agueda Mercado. Didto magdako si Abad sa iyang lungsod nga natawhan sa Barili, Sugbo ug nakahuman sa degring batsilyer gikan sa Unibersidad de San Carlos (Seminario-Colegio de San Carlos niadtong panahona) pagka 1915.

Ang anak niyang si Gemino usa usab ka nailhang magbabalak ug iskolar.

Aktibo siya sa mga mantalaan sa Sugbo sa sayong bahin sa ika-20 nga siglo. Nahimo siyang editor sa mga publikasyon sama sa La Revolution, El Precursor, El Espectador, ug The Cebu Advertiser. Sa tuig 1926 nahimo siyang sakop sa kapangulohan sa La Opinion, ug sa mga tuig 1935-37, siya ang tigsulatan sa editoryal sa El Debate.

Mga nobela

Si Abad ang nailhang "labing ulahing Pilipinong nobelista sa pinulongang Kastila". Ang iyang mga nobela naglakip ning mga mosunod:

• El ultimo romantico (Ang Labing Ulahing Romantiko), 1927 (nakadaog sa Pasidungog Zobel sa mao gihapong tuig)
• La oveja de Nathan (Ang mga Karnero ni Nathan), 1928 (nakadaog sa Pasidungog Zobel pagka sunod tuig)
• El campeon, (Ang Kampeyon), 1945
• La vida secreta de Daniel Espeña (Ang Tinagoang Kinabuhi ni Daniel Espeña), 1960, ang labing ulahing nobelang Kinatsila sa Pilipinas

Nakasulat usab siyag nobelang Sinugboanong, Sakay, apan kini wala mapatik.

Mga drama sa entablado

Si Abad ang nagsulat sa Sinugboanong mga sarswela Anak sa Kabukiran (1915) ug Magda (1919). Ang iyang mga dula sa Kinatsila naglakip ning mosunod:

• Calvario de un alma (Ang Pag-antos sa Usa ka Kalag), tulo ka akto, 1916
• La cicatrix (Ang Ulat), usa ka akto, 1920
• Las hijas de Juan (Ang mga Anak Babaye ni Juan), 1924
• La redimida (Ang Naluwas), tulo ka akto, 1925
• Los disorientados (Ang Nalibog), 1930
• La gloria (Ang Himaya), 1930
• Cuando los lobos se vuelven corderos (Sa Dihang ang mga Lobo nagpaka Kordero), 1932
• Sor Sagrario, 1932
• Dagohoy, tulo ka akto, 1939, Concurso Literario de la Mancomunidad Filipino

Mga mu sugilanon

Pipila sa mga mug sugilanon nga nasulat ni Abad mao kining mosunod:

• El dolor del viejo campeon (Ang Kasub-anan sa Karaang Kampeyon), 1925
• Un barquito de papel (Ang Barotong Papel), 1926
• Fotogenia, 1939

Kining maong mga sugilanon napatik sa mga peryodikal sama sa La Defensa ug La Vanguardia.

Si Abad nakatudlo usab sa Unibersidad sa Nasod, Unibersidad sa Pilipinas (diin usa siya sa nagtukod sa Departmento sa Kinatsila-karon Departmento sa mga Pinulongang Uropanhon), Unibersidad sa Halayong Silangan, Unibersidad de San Jose-Recoletos (kolehiyo pa lamang niadtong panahona. Siya usab ang tagtukod ug unang pamuno sa Pederasyon sa mga Propesor sa Kinatsila. Sa tuig 1938 siya ang sekretaryo sa Real Academia de la Lengua.

• Panid sa Bisaya.Com kabahin sa literatura sa Kabisay-an Archived 2007-05-25 at the Wayback Machine -- wala na karon
• Sentrong Kulturanhon sa Pilipinas Encyclopedia of the Arts entry