Гӏойтӏа

ГӀойтӀин йуьртан меттиган административан йукъ.

Эвла
нох. Гӏойтӏа
оьрс. Гойты
HGЯO
Пачхьалкх	Росси
Регион	Нохчийчоь
КӀошт	Хьалха-Мартанан
Йуьртда	Бакашев Сайд-Селим Мохьмадан воӀ
Истори а, географи а
Дуьххьара хьахор	1785 шо
Хьалхара цӀерш	1944 кхаччалц — ГӀойтӀа 1957 кхаччалц — Свободное
Центран локхалла	214 м
Климатан тайпа	барамера
Сахьтан аса	UTC+3
Бахархой
Бахархой	↗18 939 стаг (2020)
Къаьмнийн хӀоттам	нохчий
Официалан мотт	Нохчийн мотт, оьрсийн мотт
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код	+7 87145
Поштан индекс	366502
Автомобилан код	20, 95
ОКАТО код	96234813001
Картин тӀехь
Медиафайлаш Викилармехь

 

Эвла лаьтта ГӀойтӀа эркан (Соьлжин аьтту га) шинне бердаца а, Промышленни татолаца а. Соьлжа-ГӀалин 12 км къилбехьа а, федералан «Кавказ» автонекъан 7 км къилбехьа а, ТӀехьа-Марта гӀалин 3 км къилбаседа-малхбалехьа а лаьтта.

Уггаре гергара нах беха меттигаш:ТӀехьа-Марта къилба-малхбузехьа, Ӏалхан-Йурт къилбаседа-малхбузехьа, Шовдане къилбаседа-малхбалехьа, Йоккха АтагӀа малхбалехьа, Доулт-Мирзан-КӀотар, ГӀой-Йист, Олхазар-КӀотар къилбехьа.

Эвланах болу дуьххьарлера хаамаш бу 1785 шарахь, Кавказан тӀеман исторех лаьцна, цигахь ду, шейх Мансура ГӀойтӀара зуда йалийна аьлла.

1822 шарахь ГӀойтӀа а, ТӀехьа-Марта а эвланаш хӀаллакйира полковника Грековс. Кхин а эвланах хаамаш бу инарло Фрейтага хьуьнан йукъахула «ГӀойтӀин некъ» баккхарх (1846 шеран 16 декабрехь — 5 январехь).

1918-19 шерашкахь эвлахь йара Советийн Ӏедалан гӀолаьцна Эльдарханов Таьштамар куьйгаллехь волу Нохчийчоьнан Халкъан кхеташо. ГӀойтӀин кхеташоно кхоьллира баьччаллехь Шерипов Асланбек волу Нохчийн ЦӀен эскар. 1919 шеран февралехь Соьлжа-ГӀала инарла Шатиловн оьрсийн эскарша мукъайаьккхича, Гикало Николай куьйгаллехь волу цӀенэскархойх бисинарш, бевдира Соьлжин дехьа. ГӀойтӀин Халкъан кхеташоно цӀенаш дӀа а ца белла, къиза дуьхьало йира РКъТӀН дакъошна. 1919 шарахь, ГӀойтӀа йолчохь, Гражданийн тӀеман муьрера БӀе дийнан тӀемашкахь, хӀаллакдира инарла Деникинан эскар.

1944 шарахь нохчийн къам арадаьккхинчул тӀаьхьа Нохч-ГӀалгӀайн АССР дӀайаьккхира, йуьртан цӀе хийцира Свободни (нохчех маьрша). 1958 шарахь Нохч-ГӀалгӀайн АССР меттахӀоттийначул тӀаьхьа эвлан историн цӀе схьайелира.

Эвлан йуккъехь лаьтта XIX бӀешарахь диллина доккха маьждиг. Эвлахь болх беш йу 5 ишкол, цхьа могӀа дешаран меттигийн филиалаш. Совхоз а, цхьа могӀа промышленностан предприятеш а йу.

•  
  XIX бӀешарахь ГӀойтӀин хьуьнхахь тӀелатар.
•  
  ГӀойтӀа эвлара бахархой, 1923 шо
•  
  ГӀойтӀа эвлара маьждиг
•  
  ГӀойтӀа эвлара маьждиг, 2023 шо