Кафир

Ислам

Исламан бӀогӀамаш ШахӀадат · Ламаз · Марха кхабар · СагӀа (закат) · Хьаьж дар Динах тешар АллахӀ · Маликаш · Пайхамарш · Къуръан ·Къемат-де · Хир долу хӀум лелаш хилар Истори а, вегалш а Мухьаммад · Халифаш · Сахьабаш · Ансараш МухӀаджираш · 12 имамаш Коьрта дешарш Суннизм · Шиизм · Исмаилизм · Ибадизм Суфизм · Салафизм ·Ваххабизм · Ашариташ · Матуридизм · Мутазилиташ Жайнаш а, законаш а Къуръан · Суннат · Сира ШариIат · Фикх · МазхӀабаш Культура а, йукъаралла а Демографи · Стаго зуда ялор · Зударий · ЦӀераш · Исбаьхьалла · Маьждигаш · Календарь · Деза денош · Философи · Калам Хьажа иштта Глоссари · Ислам Ӏамор · Цхьа дела хилар Эсхатологи · Критика · Жайнан адамаш

كافر‎‎ — тешаш воцург), я гавур (турк. gävur — неверный) — исламера кхетам, билгалвоккху куфр деш волу стаг. Куфр ду Цхьаъ бен воцучу Делах (АллахӀах) ца тешар, Мухьаммад пайхамар ﷺ вина ваийтарх къобал ца дар, ткъа иштта веллачул тIаьхьа денвер хиларх, къемат-дийнах, жоьжахатех, ялсаманех ца тешар.

Нохчий маттахь «кафир» дош дукха хьолахь гочдо «тешаш боцурш» я «нийса боцурш». Кхетадо, адамаш кхи дин (бусалбаниг доцург) лелош долу, цу тIе яхIудашна а, керстачарна а лерина термин ю — «Жайнин нах» (Ӏаьр. اهل الكتاب‎‎ — ахль аль-Китаб), хIунда аьлча уьш формалан буьззина ца тешаш бац.

Кхин цхьа дош а ду, этимологица «кафир» дешан гергара — «гавур» (турк. gâvur — нийса воцург, схьадаьлла Ӏаьр. الكافرون‎‎), цуьнца билгалйоккхуш хилла ислам дин лелочара (коьртаниг юккъерачу бIешерашкахь) массо а кхечу динехь болчеран цIе, ткъа С. И. Ожеговс маьIна даккхарца — иза бусалбачеран кхечу динера стаг ву. Н. Г. Комлевн хетарехь, «гавур» (giwr) дош ду дуьххьара схьаэцна гIажарийн маттара — gäbr, оцу дашца билгалбоху «цIеран гIуллакхдийриш», аьлчи а зороастризм лелош берш. А. Д. Михельсонан а хетта изза. Л. П. Крысина лору, «гавур» дош схьаэцна гIажарийн меттан йукъарлонца Iаьрбийн маттара. Кхечара лору, и дош дуьххьала дIа схьаэцна Iаьрбийн маттара. ЭСБЕца, «гавур» дош — иза «галдаьккхина Iаьрбийн „Kiafir“ (Дела къобал ца вийриг)» ду.

Юккъерачу бIешерашкахь, Хункар-мехкан заманахь, «кафир» дош а, этимологица цунна гергара «гавур» дош а гIуо дош дара я девнан дош дара, хIунда аьлчи цуьнца туркоша олура массо а динан векалех, ислам дин ца лелочех.

Оьрсийн Йоккха энциклопедин дошамо билгалдоккху, кафир дош леладора бусалба къаьмнаша XIX бIешо кхаччалц имане ца богIу Нуристанан «бусалба боцу бахархошна цIе туьллуш (хилла Кафиристан)».

• кафр