Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ
Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ, АЦШ я (Ӏамерикин Цхьанатоьхна Штаташ) (инг. United States of America) — Къилбаседa Америкин мохк бу, къилбехь Мексикац къилбаседехь Канадац доза а долуш.
Ӏамерикин мехкаш малхбалехьа, малхбузехь, Атлантик а кӀорга хӀордац ара болуш болун мохк бу.
| Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| United States of America | |||||
| |||||
| Девиз: «In God We Trust» (1956 дуьйна) — «Делах вай тешна » «E Pluribus Unum» (лат.; традиционни) — «Из многих — единое»» | |||||
| Америкин Цхьаьнатоьхна Штатийн Пачхьалкхан Шатлакхан Илли | |||||
 | |||||
| Маьрша йаьлла терахьаш | 1776 шеран 4 июль (Йоккха Британех) (къобалйина 1783 шеран 3 сентябрехь) | ||||
| Официалан мотт | америкин ингалсан (де-факто) | ||||
| Коьрта гӀала | Вашингтон | ||||
| Йаккхий гӀаланаш | Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Чикаго, Хьюстон, Филадельфи, Финикс, Сан-Антонио, Сан-Диего, Даллас | ||||
| Урхаллин тайпа | Президентан республика | ||||
| Президент Вице-президент Пачсекретарь | Байден, Джо | ||||
| Латта | |||||
| • Шадерг | 9 519 431 км² (4-гӀа дуьненахь) | ||||
| • % хина тӀехле | 6,76 | ||||
| Бахархой | |||||
| • Мах хадор | ▲320 194 478 стаг | ||||
| ДЧС | |||||
| • Шадерг (2013) | 16,724 трлн долл. (1-гӀа) | ||||
| • ХӀораннан а сина | 49 922 долл. | ||||
| АДКИ (2013) | ▲ 0,937 (лакхара; 3-гӀа меттиг) | ||||
| Ахча | АЦШн доллар (USD,код 840) | ||||
| Интернет-доменаш | .us, .mil, .gov | ||||
| Код ISO | US | ||||
| Код МОК | USA | ||||
| Телефонан код | +1 | ||||
| Сахьтан аса | −5…−10 | ||||
| Автомобилийн некъаш | аьтту агӀора[d] | ||||
 Медиафайлаш Викилармехь | |||||
.svg)
Викингаш дӀабоьвлча Керла-Дуьненан йисте испанхой кхаьчча.1492 шарахь октябрь баттахь испанхойн экспедици кхечир Сан-Сальвадор аьлла гӀайре тӀе,шайн куьгаллехь Христофор Колумб а волуш. 1507 шарахь лотарингийн географо Мартин Вальдземюллерс Керла-Дуьненан Америка аьлла цӀе тилла сацам бина, флорентийн хӀордталлархочун цӀарах Америго Веспуччи. Эцу хенахь Ӏамерика таллам болабелла. 1513 шарахь испанхойн конкистадорас Хуан Понсе де Леонс дӀабилна гӀайренах Флорида, циггахь 1565 шарахь кхоллаелла дуьххьарлера даиман йолу европейски колони, цара кхоьллана Сент-Огастин аьлла шахьар.1530 шо чекхдолуш Эрнандо де Сотос дӀайилна Миссисипи, кхи дӀа Арканзас хи долче кхаьчча иза.
ХӀара мохк карийнарг Христофор Колумб ву, испанхо а волуш ша къомах. Цунна ша дӀайилнаг ХӀинди йу моьттуш хилла, амма иза бакъ ца хиллера. Европахой хӀорд-кеманахь адамаш далош АЦШ махкахь шай колониш кхолла буьйлабелира, амма индейш шайбоца наханна реза бацара.
Таханалерачу дийнахь АЦШ дуьненчохь уггаре чогӀа пачхьалкх лораш йу.
Суьрташ
-
Америкин эскар БагӀдадехь -
Бостонера чехка цӀерпошт Acela Express -
Конгрессан гӀишло -
Вашингтонера полицин машен -
Къайн цӀа -
Вашингтонера больница -
Стадион -
Вашингтонера килс
Административан йекъайалар
| № | Почтан код | терахь | ХӀораннан а сина (2005) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Айдахо | State of Idaho | ID | 1890 шеран 3 июль | 1 584 985 | 216 632 | 33012 | Бойсе | Бойсе |  |
| 2 | Айова | State of Iowa | IA | 1846 шеран 28 декабрь | 3 062 309 | 145 743 | 38529 | Де-Мойн | Де-Мойн |  |
| 3 | Алабама | State of Alabama | AL | 1819 шеран 14 декабрь | 4 802 740 | 135 765 | 32866 | Монтгомери | Бирмингем |  |
| 4 | Аляска | State of Alaska | AK | 1959 шеран 3 январь | 722 718 | 1 717 854 | 60079 | Джуно | Анкоридж |  |
| 5 | Аризона | State of Arizona | AZ | 1912 шеран 14 февраль | 6 482 505 | 295 254 | 36327 | Финикс | Финикс |  |
| 6 | Арканзас | State of Arkansas | AR | 1836 шеран 15 июнь | 2 937 979 | 137 732 | 31233 | Литл-Рок | Литл-Рок |  |
| 7 | Вайоминг | State of Wyoming | WY | 1890 шеран 10 июль | 568 158 | 253 348 | 53843 | Шайенн | Шайенн |  |
| 8 | Вашингтон | State of Washington | WA | 1889 шеран 11 ноябрь | 6 830 038 | 184 827 | 42702 | Олимпи | Сиэтл |  |
| 9 | Вермонт | State of Vermont | VT | 1791 шеран 4 март | 626 431 | 24 923 | 37130 | Монтпилиер | Бёрлингтон |  |
| 10 | Виргини | Commonwealth of Virginia | VA | 1788 шеран 25 июнь | 8 096 604 | 110 785 | 46613 | Ричмонд | Вирджиния-Бич |  |
| 11 | Висконсин | State of Wisconsin | WI | 1848 шеран 29 май | 5 711 767 | 169 639 | 39294 | Мэдисон | Милуоки |  |
| 12 | Гавайи | State of Hawai`i Moku`a-ina o Hawai`i | HI | 1959 шеран 21 август | 1 374 810 | 28 311 | 42119 | Гонолулу | Гонолулу |  |
| 13 | Делавэр | State of Delaware | DE | 1787 шеран 7 декабрь | 907 135 | 6 452 | 64437 | Довер | Уилмингтон |  |
| 14 | Джорджи | State of Georgia | GA | 1788 шеран 2 январь | 9 815 210 | 153 909 | 40155 | Атланта | Атланта |  |
| 15 | Малхбузен Виргини | State of West Virginia | WV | 1863 шеран 20 июнь | 1 855 364 | 62 755 | 29602 | Чарлстон | Чарлстон |  |
| 16 | Иллинойс | State of Illinois | IL | 1818 шеран 3 декабрь | 12 869 257 | 149 998 | 43886 | Спрингфилд | Чикаго |  |
| 17 | Индиана | State of Indiana | IN | 1816 шеран 11 декабрь | 6 516 922 | 94 321 | 38048 | Индианаполис | Индианаполис |  |
| 18 | Калифорни | State of California | CA | 1850 шеран 9 сентябрь | 37 691 912 | 423 970 | 44846 | Сакраменто | Лос-Анджелес |  |
| 19 | Канзас | State of Kansas | KS | 1861 шеран 29 январь | 2 871 238 | 213 096 | 38419 | Топика | Уичита |  |
| 20 | Кентукки | Commonwealth of Kentucky | KY | 1792 шеран 1 июнь | 4 369 356 | 104 659 | 33632 | Франкфорт | Луисвилл |  |
| 21 | Колорадо | State of Colorado | CO | 1876 шеран 1 август | 5 116 769 | 269 837 | 46314 | Денвер | Денвер |  |
| 22 | Коннектикут | State of Connecticut | CT | 1788 шеран 9 январь | 3 580 709 | 14 357 | 55400 | Хартфорд | Бриджпорт |  |
| 23 | Луизиана | State of Louisiana État de Louisiane | LA | 1812 шеран 30 апрель | 4 574 836 | 135 382 | 36765 | Батон-Руж | Керла Орлеан |  |
| 24 | Массачусетс | Commonwealth of Massachusetts | MA | 1788 шеран 6 февраль | 6 587 536 | 27 336 | 51344 | Бостон | Бостон |  |
| 25 | Миннесота | State of Minnesota | MN | 1858 шеран 11 май | 5 344 861 | 225 181 | 45451 | Сент-Пол | Миннеаполис |  |
| 26 | Миссисипи | State of Mississippi | MS | 1817 шеран 10 декабрь | 2 978 512 | 125 443 | 27545 | Джексон | Джексон | .svg) |
| 27 | Миссури | State of Missouri | MO | 1821 шеран 10 август | 6 010 688 | 180 533 | 37251 | Джефферсон-Сити | Канзас-Сити |  |
| 28 | Мичиган | State of Michigan | MI | 1837 шеран 26 январь | 9 876 187 | 250 493 | 37338 | Лэнсинг | Детройт |  |
| 29 | Монтана | State of Montana | MT | 1889 шеран 8 ноябрь | 998 199 | 381 156 | 31903 | Хелена | Биллингс |  |
| 30 | Мэн | State of Maine | ME | 1820 шеран 15 март | 1 328 188 | 91 646 | 34105 | Огаста | Портленд |  |
| 31 | Мэриленд | State of Maryland | MD | 1788 шеран 28 апрель | 5 828 289 | 32 133 | 43729 | Аннаполис | Балтимор |  |
| 32 | Небраска | State of Nebraska | NE | 1867 шеран 1 март | 1 842 641 | 200 520 | 39950 | Линкольн | Омаха |  |
| 33 | Невада | State of Nevada | NV | 1864 шеран 31 октябрь | 2 723 322 | 286 367 | 45778 | Карсон-Сити | Лас-Вегас |  |
| 34 | Нью-Гэмпшир | State of New Hampshire | NH | 1788 шеран 21 июнь | 1 318 194 | 24 217 | 42513 | Конкорд | Манчестер |  |
| 35 | Нью-Джерси | State of New Jersey | NJ | 1787 шеран 18 декабрь | 8 821 155 | 22 608 | 49414 | Трентон | Ньюарк |  |
| 36 | Нью-Йорк | State of New York | NY | 1788 шеран 26 июль | 19 465 197 | 141 300 | 50038 | Олбани | Нью-Йорк |  |
| 37 | Нью-Мексико | State of New Mexico Estado de Nuevo México | NM | 1912 шеран 6 январь | 2 082 244 | 315 194 | 35949 | Санта-Фе | Альбукерке |  |
| 38 | Огайо | State of Ohio | OH | 1803 шеран 1 март | 11 544 951 | 116 096 | 38594 | Колумбус | Кливленд |  |
| 39 | Оклахома | State of Oklahoma | OK | 1907 шеран 16 ноябрь | 3 791 508 | 181 196 | 33978 | Оклахома-сити | Оклахома-сити |  |
| 40 | Орегон | State of Oregon | OR | 1859 шеран 14 февраль | 3 871 859 | 255 026 | 39920 | Сейлем | Портленд |  |
| 41 | Пенсильвани | Commonwealth of Pennsylvania | PA | 1787 шеран 12 декабрь | 12 742 886 | 119 283 | 39194 | Харрисбург | Филадельфия |  |
| 42 | Род-Айленд | State of Rhode Island and Providence Plantations | RI | 1790 шеран 29 май | 1 051 302 | 4 002 | 40691 | Провиденс | Провиденс |  |
| 43 | Къилбаседа Дакота | State of North Dakota | ND | 1889 шеран 2 ноябрь | 683 932 | 183 272 | 37975 | Бисмарк | Фарго |  |
| 44 | Къилбаседа Каролина | State of North Carolina | NC | 1789 шеран 21 ноябрь | 9 656 401 | 139 509 | 39690 | Роли | Шарлотт |  |
| 45 | Теннесси | State of Tennessee | TN | 1796 шеран 1 июнь | 6 403 353 | 109 247 | 37985 | Нэшвилл | Мемфис |  |
| 46 | Техас | State of Texas | TX | 1845 шеран 29 декабрь | 25 674 681 | 696 241 | 42975 | Остин | Хьюстон |  |
| 47 | Флорида | State of Florida | FL | 1845 шеран 3 март | 19 057 542 | 170 304 | 37889 | Таллахасси | Джэксонвилл |  |
| 48 | Къилба Дакота | State of South Dakota | SD | 1889 шеран 2 ноябрь | 824 082 | 199 905 | 40037 | Пирр | Су-Фолс |  |
| 49 | Къилба Каролина | State of South Carolina | SC | 1788 шеран 23 май | 4 679 230 | 82 931 | 32848 | Колумби | Колумби |  |
| 50 | Юта | State of Utah | UT | 1896 шеран 4 январь | 2 817 222 | 219 887 | 36377 | Солт-Лейк-Сити | Солт-Лейк-Сити |  |
| Массо | 310 973 914 | 9 830 575 |
Хьажа. кхин
Билгалдахарш
Хьажоргаш
 | ХӀара чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана. ХӀара дехар ду, хьай аьтту балахь хийца йоза билгала долучуьнца. |
ХӀара йаззам табарна бакъхьа ду?: |
This article uses material from the Wikipedia Нохчийн article Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Чулацам лело мега CC BY-SA 4.0 лицензица (кхениг билгалйина йацахь). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Нохчийн (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.