Тэнгэриин ван (хитадаар 天王星 «Тэнгэриин ван одон»; тэмдэг: ) — наранай аймагай гурбандахи томо, дүрбэдэхи хүндэ, наранһаа тоолобол долоодохи гараг юм.
Тухайн гарагынь эртэ үедэ мэдэгдэжэ байһан 5 гарагтай эжэлээр ил нүдэндэ харагдахашье тодо буса байдал, удаан орбитоһоо шалтагаалжа гарагта тоосогдодоггүй байба. 1781 оной 3 һарын 12-ндо Ноён Уильям Хершель тэнгэриин ванг нээһэные мэдэгдэжэ оршон үеын түүхэндэ наранай аймагай мэдэгдэхэ хилэ хизгаарые ехэдхэһэн анханай тохёолдол боложо байба. Үүнһээ гадна энэнь дуран абайгаар олдоһон анханай гараг байгаа.
Вояджер 2 хүлэгөөр абаһан зураг | |||||||||||||||||||
Нээлтэ | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Нээһэн хүн | Уильям Хершель | ||||||||||||||||||
Нээһэн огноо | 1781 оной 3 һарын 13 | ||||||||||||||||||
Орбита | |||||||||||||||||||
Эрин J2000 | |||||||||||||||||||
Апоцентр | 3,004,419,704 км 20.083 305 26 а.н. | ||||||||||||||||||
Перицентр | 2,748,938,461 км 18.375 518 63 а.н. | ||||||||||||||||||
Ехэ хахад тэнхэлэг | 2,876,679,082 км 19.229 411 95 а.н. | ||||||||||||||||||
Эксентриситет | 0.044 405 586 | ||||||||||||||||||
Орбитын үе | 30,799.095 үдэр 84.323 326 жил | ||||||||||||||||||
Үзэгдэхэ орбитын үе | 369.66 үдэр | ||||||||||||||||||
Дундажа орбитын хурдан | 6.81 км/с | ||||||||||||||||||
Дундажа гажалта | 142.955 717° | ||||||||||||||||||
Хазайлта | 0.772 556° (Эклиптикт) 6.48° (Нарны экваторт) 1.02° (Тогтмол хавтанд) | ||||||||||||||||||
Үгһэгшэ уулзабарай уртараг | 73.989 821° | ||||||||||||||||||
Перицентрай аргумент | 96.541 318° | ||||||||||||||||||
Дахуул | 27 | ||||||||||||||||||
Физик шэнжэ шанар | |||||||||||||||||||
Экваторын радиус | 25,559 ± 4 км 4.007 дэлхий | ||||||||||||||||||
Туйлын радуис | 24,973 ± 20 км 3.929 дэлхий | ||||||||||||||||||
Хабтагайжэлтэ | 0.022 9 ± 0.000 8 | ||||||||||||||||||
Гадаргай талбай | 8.115 6X109 км² 15.91 дэлхий | ||||||||||||||||||
Эзлэхүүн | 6.833X1013 км³ 63.086 дэлхий | ||||||||||||||||||
Масса | (8.6810 ± 0.0013)X1025 кг 14.536 дэлхийGM=5 793 939 ± 13 км³/с² | ||||||||||||||||||
Дундажанягташал | 1.27 г/см³ | ||||||||||||||||||
Экваторын гадаргын гравитацын хүч | 8.69 м/с² 0.886 g | ||||||||||||||||||
Сансрын хоёрдугаар хурд | 21.3 км/с | ||||||||||||||||||
Экватор дахь эргэхэ үе | -0.718 33 үдэр 17 үдэр 14 мин 24 сек | ||||||||||||||||||
Экваторын эргэлтын хурдан | 2.59 км/с 9,320 км/цаг | ||||||||||||||||||
Тэнхлэгэйн хазайлта | 97.77° | ||||||||||||||||||
Хойд туйлын баруун мандалт | 17 цаг 9 мин 15 сек 257.311° | ||||||||||||||||||
Хойд туйлын хэлбийлт | −15.175° | ||||||||||||||||||
Албедо | 0.300 (бонд) 0.51 (геом.) | ||||||||||||||||||
Гадаргын темп. 1 бар level 0.1 бар (троропауз) |
| ||||||||||||||||||
Үзэгдэх гэрэлтэлт | 5.9 to 5.32 | ||||||||||||||||||
Үнсэгэй диаметр | 3.3"–4.1" | ||||||||||||||||||
Агаар мандал | |||||||||||||||||||
Өндрийн хуваарь | 27.7 км | ||||||||||||||||||
Бүтэсэ | (1.3 бараас доош)
| ||||||||||||||||||
Тэнгэриин вангиинь бүтэсээрээ Далайн вангтай түһэтэй болоод бусад хиин гараг Пүрбэ, Бямба илгаатай тула Загбар:Одон орон шудалаашад заримдаа "мүльһэн гарагууд" хэмээн ангилдаг. Атмосферань Пүрбэ, Бямбатай эжэл уһантүрэгшэ, гелиһээ ехэнхидээ тогтохошье бага бусалха температуратай бодос (уһан, аммони, метан, маша бага хэмжээнэй нүүрһэнуһантүрэгшэд) ехэтэйгээрээ онсолиг. наранай аймаг дахи хамагай хүйтэн атмосфератай; хамагай бага темперутурань 49 K (−224 °C). Маша нарин, дабхараануудтай үүлэн бүтэсэтэй болоод хамагай дооронь уһан, хамагай дээдэ дабхараае метан эзлэдэг хэмээн үзэжэ байна. Тэнгэриин вангай сүм хэһэгые мүльһэн, шулуулигһаа тогдог гэжэ үзэдэг.
Тэнгэриин вангиинь сахаригай системэ, суранзан мандал, маша олон дахуултайгаар бусад хиин гарагуудтай эжэл. Эргэхэ тэнхэлигынь нарые тойрохо хабтанда бараг хүрдэгээрээ бусад гарагһаа илгаатай. Иинхүү туйлуудынь бусад гарагай экватор байрлаха газар оршом оршоно. 1986 ондо Вояджер 2 сансарай хүлэгһөө абаһан зурагаар тэнгэриин ваниинь үзэгдэхэ гэрэлээр онсолиг үзэмжэгүй гараг болохонь харагдаба. Харин һүүлшын жэлнүүдтэ дэлхэйһээ ажаглахад экваторэйхинь яг дээрэ наран оршохо сэг ойротход уларилай өөршэлэлтэ, саг агаарай үзэгдэл ехэдэжэ байе ажаглаһан. Тэнгэриин ван дээрэхи һалхинай хурданиинь 250 м/с-д хүрэнэ. (900 км/цаг).
Тэнгэриин вангай англи нэрэ Uranus эртэнэй Грекай тэнгэриин бурхан Уранай нэрээр нэрэлэгдэһэн. (Загбар:Lang-grc)
Энэ хуудаһан Тэнгэриин ван гэһэн Викимедиа сангай ангилал холбооһотой.
Наранай аймаг | ||||||||
|
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Тэнгэриин ван, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.