Иврит

Иврит хэлэн (Еврей бэшэг: עִבְרִית‎,  ʿĪvrīt (туһаламжа·мэдээсэл), IPA:  гү, али ; Самари бэшэг: ࠏࠁࠓࠉࠕ; Палео-Иврит бэшэг: 𐤏𐤁𐤓‫𐤉𐤕) гээшэ Афро-Азиин хэлэнэй бүлэгэй семидэй бүлэдэ багтаадаг хэлэн юм.

Эртэ үеын палестинэшүүдэй нютагта ажамидарһан еврейнүүдэй түрэлхи хэлэн байһан эртын иврит (тус хэлээр библиин эхэ үндэһэн танах бэшэгдэһэн дээрэһээ арюун номой иврит гэнэ) болон мүнөө үеын Израилиин албан ёһоной хэлэн болохо мүнөө үеын иврит хоёрые илгаарна. Арюун ном бэшэгдэһэн ивридые «арюун хөөрэн» гэһэн удхатайгаар «лашон а-кодеш» (לשון הקודשלשון הקודש) гэжэ нэрлэнэ.

Иврит
עִבְרִית‎, Ivrit
Иврит

Өөрын нэрэ

Мүнөөнэй: [ivˈʁit]
Тибери: [ʕiv'riθ]


Библиин: [ʕibˈrit]
Тараалга Израиль
Газар Израилиин Нютаг
Угсаатан Израильшууд;
Еврейшүүд ба
Самаришууд
Үхэһэн Мишнаит Иврит
яряанай хэлэн МЭ
5-р зуунда үхэжэ
дууһаһан, иудаизмын
түлөө Библиин
ивриттэй хамта
мүргэлэй хэлэн
боложо үлдэһэн
Һэргээлгэ МЭ 19-р зуунай
эсэсдэ һэргээгдэһэн.
Мүнөөнэй ивридээр
9 сая хүн яридаг ба
5 сая хүнэй түрэлхи
хэлэн юм(2017)
Хэлэнэй ангилал
Афро-Ази
  • Семит
    • Баруун семит
      • Түб семит
        • Баруун-хойто
          семит
          • Ханаан
            • Иврит
Эртын формууд
Библиин Иврит
  • Мишнаит Иврит
    • Дундада Иврит
Стандарт хэлбэрнүүд
Мүнөөнэй Иврит
Еврей бэшэг
Иврит Брайль
Палео-Иврит
бэшэг (Хуушанай
Библиин Иврит)
Императорой Арамей
бэшэг (Орой
Библиин Иврит)
Гаранай хэлбэрнүүд
Дохёоной Иврит
(тэмдэгтэ хүргүүлһэн
ярианай Иврит)
Албан ёһоной хэрэглээ
Улас
Израиль (Мүнөөнэй
Иврит мэтэ)
Орон нютаг
Тохируулагша
байгууллага
Иврит Хэлэнэй
Академи
האקדמיה ללשון העברית
(ha-akademyah la-
lashon ha-ʿivrit)
Томьёолбори
ISO 639-1 he
ISO 639-2 heb
ISO 639-3 Ондоо:
heb – Мүнөөнэй
Иврит
hbo – Классическа
Иврит
smp – Самариин
Иврит
obm – Моавит
xdm – Эдомит
Glottolog hebr1246
Linguasphere 12-AAB-a

Эртын иврит хэлэн еврейнүүдэй дэлхэйн ондоо газар нютагаар тархан һуурижажа (диаспора) эхилһээр аажам аажамаар үгы болгожо, хожомдо еврейнүүдэй ажаһуудаг нютаг бүридэ ивридэй орондо араб, сефард, идиш гэхэ мэтэ хэлэнүүдые үдэр бүри ажамидаралда хэрэглэжэ эхилбэ. Ушар дээрэһээ 2000 шахуу жэлэй үлүү иудаизмын хэлэн байһан иврит миин лэ библи (танах), мишна, залбарал ба еврейнүүдэй хоорондо харилсаанда хэрэглэгдэжэ байһан. Хариншье һаа, XX зуун жэлдэ иврит хэлэн Израиль улас байгуулһан хада мүнөө үеын иврит боложо дахин һэргэбэ.

Тус хэлэниие нэрлэхэдээ хэрэглэдэг «иври» хадаа манай ээрын үмэнэ Евфрат мүрэниие гаталжа Палестинэдэ һуурижажа ерэһэн «еврей» арад зоной нэрэһээ гараба гээшэ. МЭҮ 3000 оной шахуу Халдей нютагай Урһаа (мүнөө Иракай Телль-Эль-Мукайяр) Ханаан газараар (мүнөөгэй Израиль ба Палестинэ) нүүдэжэ ерэһэн Авраамай зон еврейнүүд гээд, тэрэнэй хэлэн иврит болоно.

Араб хэлэн мэтэ баруунһаа зүүн тээ бэшэхэ дүримтэй, хашалган үзэг байдаг аад, аялган хэрэггүй бэшэгтэй. «Некудот» гэжэ аялганай тэмдэг (аялуулга) байдагшье һаа, тус үзэгүүд юрэдөө хэрэглэгдэдэггүй аад, хари үгэнүүдые гү, али маша тодорхой бэшэбэл хэрэглэгдэнэ.

Иврит хэлэн араб хэлэнһээ, герман хэлэнһээ абтаһан  үгэнүүд олон байна.

Абяалбар зүй

Гиигүүлэгшэ

Прото-Семит IPA Иврит Жэшээ
бэшэг Библиин Тибериин Мүнөөнэй Үгэ Удха
*b [b] ב3 /b /b/ /v/, /b/ /v/, /b/ בית гэр
*d [d] ד3 /d /d/ /ð/, /d/ /d/ דב баабгай
*g [ɡ] ג3 /g /ɡ/ /ɣ/, /g/ /ɡ/ גמל тэмээн
*p [p] פ3 /p /p/ /f/, /p/ /f/, /p/ פחם нүүрһэн
*t [t] ת3 /t /t/ /θ/, /t/ /t/ תמר пальма
*k [k] כ3 /k /k/ /x/, /k/ /χ/, /k/ כוכב одон
*ṭ [tʼ] ט /tˤ/ /tˤ/ /t/ טבח бэлдэхэ
*q [kʼ] ק q /kˤ/ /q/ /k/ קבר булаша
*ḏ [ð] / [d͡ð] ז2 z /z/ /z/ /z/ זכר эрэ
*z [z] / [d͡z] זרק шэдэхэ
*s [s] / [t͡s] ס s /s/ /s/ /s/ סוכר саахар
[ʃ] / [t͡ʃ] שׁ2 š /ʃ/ /ʃ/ /ʃ/ שׁמים тэнгэри
*ṯ [θ] / [t͡θ] שׁמונה найман
[ɬ] / [t͡ɬ] שׂ1 ś /ɬ/ /s/ /s/ שׂמאל зүүн
*ṱ [θʼ] / [t͡θʼ] צ /sˤ/ /sˤ/ /ts/ צל һүүдэр
*ṣ [sʼ] / [t͡sʼ] צרח хашхарһан
*ṣ́ [ɬʼ] / [t͡ɬʼ] צחק энеэһэн
[ɣ]~[ʁ] ע ʻ /ʁ/ /ʕ/ /ʔ/, - עורב турлааг
[ʕ] /ʕ/ עשׂר арбан
[ʔ] א ʼ /ʔ/ /ʔ/ /ʔ/, - אב аба
*ḫ [x]~[χ] ח2 /χ/ /ħ/ /χ/ חמשׁ табан
*ḥ [ħ] /ħ/ חבל аргамжа
*h [h] ה h /h/ /h/ /h/, - הגר эмигрировалһэн
*m [m] מ m /m/ /m/ /m/ מים уһан
*n [n] נ n /n/ /n/ /n/ נביא үзэлшэ
*r [ɾ] ר r /ɾ/ /ɾ/ /ʁ/ רגל хүл
*l [l] ל l /l/ /l/ /l/ לשׁון хэлэн
*y [j] י y /j/ /j/ /j/ יד гар
*w [w] ו w /w/ /w/ /v/ ורד розо
Прото-Семит IPA Иврит Библиин Тибериин Мүнөөнэй Жэшээ

Ивридэй үзэглэл

Үзэгүүд (хашалган)

Алеф Бет Гимель Далет Һэ Вав Зайн Хэт Тэт Йуд Каф
א א ב ב ג ג ד ד ה ה ו ו ז ז ח ח ט ט י י כ כ
ך ך
Ламед Мем Нун Самэх Айн Пэ Цади Коф Рэш Шин Тав
ל ל מ מ נ נ ס ס ע ע פ פ צ צ ק ק ר ר ש ש ת ת
ם ם ן ן ף ף ץ ץ

Зүүлтэ

Tags:

Иврит Абяалбар зүйИврит Ивридэй үзэглэлИврит ЗүүлтэИвритAbout this soundIvrit3.oggБиблиИзраильФайл:Ivrit3.oggХэлэн

🔥 Trending searches on Wiki Буряад:

АвстриКурувХубаалтаАгын Буряадай тойрогТомас ЭдисонХитад хэлэнЗэргэдэ дэбжүүлхэ3 һарын 29Владимир ЛенинЕвроМонгол хэлэнОродой Холбооной УласСуданThe BeatlesНэбтэрхы толиАлтай хэлэнСоциализмДамдинов Николай ГармаевичЕвропын холбоонБорбилооБүрин эрхэтэ улас5 һарын 20ЕкатеринбургХүйтэн дайнНаранай аймаг8 һарын 27Удха зохёолЛев ТолстойМесопотамиКатарЗүблэлтэ Социалис Бүгэдэ Найрамдаха Холбоото Орос УласНаранХасаг хэлэн4 һарын 20Уларил амисхалай хубилалгын талаар засагай газар хоорондын мэргэжэлтэнэй хороонАнтиклерикализм4 һарын 2ТбилисиГамбиАнтарктидаБеларусьАнархизмОктав Мирбо5 һарын 12Сикх шажанОрегон6 һарын 13Солонгос долгинМифологиНью-Йорк хотоТаджикистанБангладешНянФутболМин улас2022ҺубагТүрэг УласОрос хэлэнЭкологиНидерландБогота🡆 More