Венесуэлэ

Баруун зүгтэ Колумби, зүүн зүгтэ Гайана, урда зүгтэ Бразилтай хилэ залгажа зүүн хойто талаараа Карибын тэнгистэ 2800 оршом километр ута далайн эрьетэй. Тус тэнгисэй хэд хэдэн жаахан аралые өөртөө харьяалдаг.

Боливарай Бүгэдэ Найрамдаха Венесуэлэ Улас исп. República Bolivariana de Venezuela
Түрын туг Түрын һүлдэ
Түрын дуулалай нэрэ: Gloria al Bravo Pueblo Зоригтой арад түмэнэй алдар суу
Ниислэл		Каракас
Албан хэлэн		Испани хэл
Арад түмэн		испани индейшууд (33%), сагаан (32%), хара сагаанай метис (21%), хара (8%), улаан (4%), харюулаагүй (2%), азиин (0%), бусад (0%)
Цуг хэлэгдэх нь		Венесуэлынхид
Түрэ засаг		Юрэнхылэгшын бүгэдэ найрамдаха засаг
-	Юрэнхылэгшэ	Николас Мадуро
-	Дэд юрэнхылэгшэ	Хорхе Арреаса
Байгуулха
-	Испаниһаа
Бэе даанги ябадал
-	1811 оной 7 һарын 5	Ехэ Колумбиһаа
-	1830 оной 1 һарын 13	Хүлеэн зүбшөөрэгдэһэн
Дэбиcхэр газар
-	Бүхэлидөө	916,445 км2 (33)
-	Уһанай процент (%)	0.32 %
-	Хүн зоной нягтарал	30.2 хүн/км2
ДНБ (ХАШТ)		2011 оной тоосоо
-	Бүгэдэ	$374.111 тэрбум
-	Нэгэ хүндэ	$12,568
ДНБ (Нэрлэһэн)		2011 оной тоосоо
-	Бүгэдэ	$315.841 тэрбум
-	Нэгэ хүндэ	$10,610
ОТББЭ (2010)		39 (дундажа)
ХХИ (2011)		0.735 (һайн) (73)
Мүнгэн тэмдэгтэ		Венесуэл боливар (VEF)
Сагай бүһэ		(НЗНЦ– 4)
Интернет домэйн		.ve
Телефоной код		+58

Урда Америкын хойто хэһэгтэ 912.050 кв.км газар нютаг эзэлэн оршодог улас. 2003 оной үнэлгээр 24.654.694 хүн зонтой байһан ба мүн ондо хүн зоной жэлэй дундажа үсэлтэ 1.48 хуби боложо, 2050 ондо 37.106.394 болохо түлэбтэй ажа һэн. 27 хүндэ 1 кв.км газар нютаг ногдодог. Хүн зоной 87 хубинь хотодо, 13 хубинь хүдөө нютагта оршон һуудаг байна. Ниислэл Каракас хото 1.975.787 хүнтэй, хүн зоной 67 хубинь эрлиизүүд. 21 хубинь сагаан арһатан, 10 хубинь хара арһатан, дүнгэжэ 2 хубинь уугуул индейшууд ажа. Албанай хэлэниинь испани. Католик шажантан. 2003 оной үнэлгээр дундажа наһалалта 73.8, нярайн эндэгдэл 1000 түрэлтэндэ 24 бүридхэгдэһэн байна. 2003 оной үнэлгээр хүн зоной 93.4 хубинь бэшэг үзэгтэй. Дотоодын ниитэ бүтээгдэхүүнэй 5.2 хубиие болбосоролой һалбарида зарсуулһан болоод албан ёһоной һургалта 7 жэл, нэгэ багшада 23 һурагша ногдожо байба. 1000 хүндэ 301 радио, 109 утаһан, 189 телевизор, 206 һонин хэблэл, 10.000 хүндэ 9.2 интернет оногдожо байһан байна. Венесуэлые 1498 ондо Колумби нээһэнэй дараа жэлынь Испани улас түримхэйлэн эзэлбэ. 1810 ондо Испаниин колонизацилгада эсэргүү бодолго гаража 1821 ондо тусгаар тогтонолоо олоһон байна. Венесуэлын засаг захиргаанай нэгэжэнь холбооной 20 можо, холбооной 1 тойрог, холбооной 2 бүһэ нютаг болон эзэмшэл газарһаа бүридэл болодог байна.

Түрын түрүүшын юрэнхылэгшые 6 жэлэй хугасаатай һунгаха ба тэрэ түрэ, засагай эрхые дабхар гүйсэдхэдэг, хуули тогтоохо байгуулгань 165 гэшүүнтэй 5 жэлээр һунгагдадаг Үндэһэнэй Ассамблей юм. Венесуэлын газарай хэбэлэй газарай тоһон, хүнгэн сагаан, байгаалиин хии, түмэрэй хүдэр зэргэ баялигтай. Хүдэлмэри эрхэлэгшэ хүнэй тоо 2001 ондо 10.170.553 байһанай 11 хубинь хүдөө ажахын, 24 хубинь үйлэдбэрилэлэй, 65 хубинь үйлэшэлгээнэй һалбарида ажаллажа байһан ба ажалгүйдэл 14.9 хуби байгаа. 2000 оной уласай түһэбэй оролго 24.8 тэрбум, заралга 26.3 тэрбум доллар, 2001 ондо экспорт 25.3 тэрбум, импорт 16.4 тэрбум доллар, 2001 онд дотоодын ниитэ бүтээгдэхүүн 125 тэрбум долларта хүрэжэ нэгэ хүндэ 5.070 доллар ногдохо болоо. Дотоодын ниитэ бүтээгдэхүүнэй 50.4 хубиие үйлэдбэрилэлэй һалбари бай болгоһон байна. Зэбсэгтэ хүсэнэй бэе бүрилдэхүүн 2001 ондо 82.300 хүнтэй байһан ба тэрэндэ дотоодын ниитэ бүтээгдэхүүнэй 1.5 хубиие зарана. Мүнгэнэй нэгэжэнь боливар нэрэтэй.

Венесуэлын можо уласууд

Можо улас Ниислэл 1  Амасонас Пуерто-Аякучо 2   Ансоатеги Барселона 3   Апуре Сан-Фернандо де Апуре 4   Арагуа Маракай 5   Баринас Баринас 6   Боливар Сьюдад-Боливар 7   Карабобо Валенси 8   Кохедес Сан-Карлос 9   Дельта-Амакуро   Тукупита 10   Фалькон Санта-Ана-де-Коро 11    Гуарико Сан-Хуан-де-лос-Моррос       12   Лара Баркисимето

Можо улас Ниислэл 13   Мерида Мерида 14   Миранда Лос-Текес 15   Монагас Матурин 16   Нуева-Эспарта   Ла-Асунсьйон 17   Португеса Гуанаре 18   Сукре Кумана 19   Тачира Сан-Кристобаль   20   Трухильйо Трухильйо 21   Варгас Ла-Гуайра 22   Яракуй Сан-Фелипе 23   Сулия Маракайбо