Tempo

U klasičnoj muzici tempo se obično označava na početku notnog sistema (linijskog sistema) i obične se mjeri u otkucajima u minuti (oum). U modernim klasičnim kompozicijama, "metronomska oznaka" sa otkucajima u minuti može dopuniti ili zamijeniti uobičajeno tempo obilježavanje, dok se u modernim žanrovima (poput elektronske plesne muzike ili poznatije pod nazivom "dance") tempo obično jednostavno izražava otkucajima u minuti (oum). Tempo se može odvojiti od artikulacije i metrike, ili se ove muzičke pojave mogu naznačiti zajedno sa tempom, što doprinosi ukupnoj teksturi. Iako je sposobnost održavanja stalnog tempa vitalna vještina muzičkog izvođača, tempo je promjenljiv. Ovisno o žanru muzičkog djela i izvedbi samog izvođača, djelo se može svirati s blagim tempo rubato ili drastičnim ubrzanjem (accelerando). U muzičkim ansamblima tempo često označava dirigent ili neko od instrumentalista, kao na primjer bubnjar. Nazivi oznaka potiču iz italijanskog jezika.

Vrste tempa počevši od najsporijeg ka najbržem su:

• Larghissimo – veoma, veoma sporo (20 otkucaja u minuti (oum) i ispod)
• Grave – sporo i lagano (20–40 oum)
• Lento – sporo (40–60 oum)
• Largo – polagano, dostojanstveno, široko (40–60 oum)
• Larghetto – lagano (60–66 bpm)
• Adagio – polako ali ne sporo kao largo (66–76 oum)
• Adagietto – polako ali brže od adagio (70–80 oum)
• Andante moderato – malo sporije nego andante
• Andante – koračajući, opušteno (76–108 oum)
• Andantino – malo brže od andante-a
• Marcia moderato – moderato u obliku marša
• Moderato – umjereno, ni brzo ni sporo (108–120 oum)
• Allegretto – živahno, okretno
• Allegro moderato – umjereno brzo (112–124 oum)
• Allegro – brzo, veselo (120–168 oum)
• Vivace – razigrano (≈140 oum)
• Vivacissimo – veoma brzo i živahno
• Allegrissimo – veoma brzo
• Presto – brzo (168–200 oum)
• Prestissimo – ekstremno brzo (više od 200 oum)

• Epstein, David (1995). Shaping Time: Music, the Brain, and Performance. New York: Schirmer Books. ISBN 0-02-873320-7.
• Marty, Jean-Pierre (1988). The tempo indications of Mozart. New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-03852-6.
• Snoman, Rick (2009). The Dance Music Manual: Tools, Toys, and Techniques – Second Edition. Oxford, UK: Elsevier Press. ISBN 0-9748438-4-9.
• Apel, Willi, ed., Harvard Dictionary of Music, Second Edition, Revised and Enlarged. The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, 1969. ISBN 978-0-674-37501-7
• Sadie, Stanley; John Tyrrell, eds. (2001). The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2nd edition. NewYork: Grove's Dictionaries. ISBN 1-56159-239-0.
• Williams, John (1997). Star Wars: Suite for Orchestra. Milwaukee: Hal Leonard Corp. ISBN 978-0-793-58208-2.

•   Tempo na Wiki Commonsu