Butun

Butun a vez graet eus un danvez labouret ha tennet eus delioù sec'het ar plant Nicotiana tabacum a-orin eus Amerika hag eus ar reizh plant Nicotiana eus familh ar Solanaceae.

Kenwerzh ar butun a vez alies ur monopol Stad gant taosoù disheñvel-tre hervez ar broioù.

Butun
Butun
Butun
Ur vutunerez kuban

Gerdarzh

Eus ar galleg kozh pétun (1555), diwar ar portugaleg (Brazil) petulm, eus ar gwaranieg pe unan eus ar yezhoù toupiek ; ar verb pétuner a oa e galleg (1603), evel ar brezhoneg butuniñ.

Efedoù

Ar butun eo mammenn ur sujidigezh spered ha korfel kreñv. Degas a ra kudennoù yec'hed a-leizh, tro 6 milion a dud a varv dre ar butun bep bloaz er bed, 600 000 anezho o vezañ nann-butunerien met soubet alies e moged ar butun : butunerien-gouzañv a reer anezho. Kalz kleñvedoù zo liammet gant ar fed da vutuniñ, da lavarout eo kleñvedoù ar reizhiad galongwazhiedel, krignoù-bev hag all.

Saveteiñ buhezioù a-drugarez d'ar butun

D'ar 17 a viz Ebrel 1774 e voe krouet e Londrez ar Royal Humane Society (RHS) gant ar vezeien William Hawes ha Thomas Cogan. Unan eus skourroù an RHS e oa an Humane Society for the Recovery of Persons Apparently Drowned ("Kevredigezh denel evit saveteiñ and dud a seblant bezañ beuzet").
Mennet e oa an aozadur da saveteiñ buhezioù dre zasorc'h, a-hed ar stêr Davoez. Kerkent ha 1774 ez implijas ar pezh a anve un tobacco resuscitator, un "dasorc'her dre vutun", a c'hwezhe moged butun dre fraezh an dud a hañvale bezañ marv goude beuziñ, gant ar spi da dommañ dezho, da reiñ startijenn dezho ha dre-se d'o degas a varv da vev.
Evit brasaat ar surentez e voe staliet seurt ardivinkoù a-hed ar stêr, evel ma stalier boueoù-saveteiñ hiziv.
Unan eus ar boestoù-se, graet e beuz (c'hoari-gerioù ebet amañ), laton hag ur veginig lêr a c'heller gwelout er Science Museum e Londrez.

Tags:

AmerikaPlant

🔥 Trending searches on Wiki Brezhoneg:

Beg ar vronnRiyadh1983The SimpsonsPik-estlammiñBreizhJorjiaFrañsDornAnkaraHugo TirardPeskKensonenn diweuz dre stlakatLos TecolinesZeusChihuahua (stad)KyivMandragonYezhoù sinaekDavid CameronTirluUkrainaBratislavaNewsweekUnter den LindenAmmanTeuc'hegezhLizherenneg fonetik etrebroadelBengaluruMatematikPolonegCentral Intelligence AgencyMoukCristiano RonaldoLuteriegezhDispac'h GreantelMonumant ar re varvPortugalegLândiaAudrey DiwanZeta (lizherenn)MediaWikiBill GatesKriked1980Loupard koumoulekAppleMissouri (stad)SivetWiki CommonsIoánnis MetaxásSargon Akkad316The SilmarillionPlinkingArmand Jacques Leroy de Saint-Arnaud1994GwenedC'hoari ar misionerTiLeonid BrejnevMor Kaspia🡆 More