Sasirangan: Kain taradisiunal nang diulah di Kalimantan Selatan nang mutipnya diulah lawan jahitan tiknik jalujur

Sasirangan adalah kain taradisiunal nang diulah di Kalimantan Selatan.

Sasirangan babibit matan kata Basa Banjar, yaitu sirang bang baarti manjalujur. Mutipnya diulah lawan jahitan tiknik jalujur. Pamulaannya, kain sasirangan diparcaya kawa mananambai panyakit wan mahaga ruh jahat manjadiakan paulahannya diwatasi. Sacara umum, paulahannya masih mamakai cara taradisiunal.

Sasirangan: Sajarah, Mutip wan pamanapaatan, Cara Maulah Sasirangan
4 macam mutip Sasirangan

Sajarah

Sasirangan: Sajarah, Mutip wan pamanapaatan, Cara Maulah Sasirangan 
Kain Sasirangan

Sasirangan mulai diulah matan abat ka-12 sampai ka-14 Masihi di Kalimantan Salatan. Paulahannya dipinandui dalam kisah rakiat nang mambahas tantang masa Karajaan Nagara Dipa. Kisah ngini mambahas tantang Lambung Mangkurat nang adalah raja Karajaan Nagara Dipa. Inya badapat lawan saikung bibinian nang bangaran Putri Junjung Buih. Kaduanya manggawi pajanjian gasan kawin lawan dua sarat. Sarat pamulaan adalah maulah sabuah istana nang wastu kawa digawi ulih 40 bujangan dalam waktu sahari. Sarat kadua adalah maulah salambar kain sasirangan bakalir kuning dalam waktu sahari nang wastu kawa digawi ulih 40 parawan. Patih Lambung bajaya manggawi kadua pamintaan ngini wan Putri Junjung Buih imbah mamakai kain sasirangan ngitu gasan malangsungakan pakawinan di istana nang sudah didiriakan. Inya maninggalakan Sungai Tabalong nang jadi wadah pasamayamannya wan kawin lawan Patih Lambung wan jua jadi parmaisuri matan Karajaan Nagara Dipa.

Patatambaan kain sasirangan disambat jua kain langgundi, adalah kain tanun bakalir kuning. Kain dibari gambar, curak, wan warna tatantu nang sudah dibari pula sacara taradisiunal. Wayah jaman Empu Jatmika bakuasa sabagai raja di Karajaan Nagara Dipa tahun 1355-1362, kain langgundi dipakai sacara luas gasan bahan ma'ulah baju ulih sabarataan warga nagara Karajaan Nagara Dipa.

Bahari, kain sasirangan dipakai gasan laung, gasan pendeng dipakai kaum lalakian wan gasan kakamban, sarudung, atawa udat ulih bubuhan bibinian. Kain ngini dipakai jua gasan pakaian adat wayah upacara-upacara adat, atawa dipakai jua wayah acara tatamba urang garing. Tagal wayah ngini, kain sasirangan kada dipakai gasan acara sapiritual haja. Kain sasirangan sudah jadi pakaian gasan kagiatan sahari-hari nang dipadanakan lawan mudi wayah ngini.

Mutip wan pamanapaatan

Mutip kain sasirangan mamakai tawas jalujur atawa garis-garis pirtikal matan atas ka bawah nang mamanjang. Banda-banda alam di Kalimantan Salatan jadi landasan gambar mutip. Kain sasirangan tabagi jadi talu janis mutip utama, antara lain mutip lajur, mutip capluk, wan mutip pariasi. Mutip lajur mamakai garis cagat lurus wan garis langkuk nang mamanjang. Mutip capluk adalah mutip tunggal nang batawas garis cagat lurus. Salain ngitu, mutip pariasi adalah mutip tambahan gasan mahiasi mutip capluk atawa mutip lajur. Saban mutip kawa dipakai ulih sabarataan masarakat kada parlu ada pambidaan wan palanggaran tahadap adat-istiadat Suku Banjar. Disain/curak didapat matan tiknik-tiknik jahitan wan jaratan nang ditantu'akan ulih macam-macam panyabab, salain matan kumpusisi warna wan pangaruh nang timbul, nang kaya: macam jujut (banang) atawa janis bahan gasan manjarat.

Ihtiar gasan malindungi budaya Banjar ngini, sudah diakui wan Pamarintah malalui Dirjin HAKI Dipartamin Hukum wan HAM RI.

Mutip wan curak kain Sasirangan nang rancak didapati di Kalimantan Salatan nang kaya:

  1. Iris Pudak
  2. Kambang Raja
  3. Bayam Raja
  4. Kulit Kurikit
  5. Umbak Sinapur Karang
  6. Bintang Bahambur
  7. Sari Gading
  8. Kulit Kayu
  9. Naga Balimbur
  10. Jajumputan
  11. Turun Dayang
  12. Kambang Tampuk Manggis
  13. Daun Jaruju
  14. Kangkung Kaumbakan
  15. Sisik Tanggiling
  16. Kambang Tanjung

Cara Maulah Sasirangan

Kain Sasirangan banyak banar diulah wan dipruduksi ulih pangusaha industri di dairah Kalimantan Selatan baik skala ganal atawa halus. Cara maulah kain sasirangan di Kalimantan Selatan kabanyakan masih mamakai cara tradisiunal nang kada parlu mamakai masin citak. Ulih sabab itu maulah kain sasirangan ini rancak banar dimasuk'akan gasan bahan palajaran Muatan Lokal di sakulah.

Biasanya, proses maulah kain sasirangan dibagi jadi 4 bagian: panyiapan bahan; maulah pula wan mutip; pambarian warna; pambasuhan atawa panuntungan.

Panyiapan Bahan

Proses panyiapan bahan tamasuk di dalamnya nang kaya manataki kain sasuai lawan ukuran sakira mayu gasan baulah tapih wan baju gasan lalakian atawa bibinian. Kawa jua kain ditapas dahulu cagar barasih.

Salain itu ada panyiapan kasumba gasan mawarnai kain. Kasumba pawarna nang dipakai kawa ba'asal dari bahan-bahan alami nang kaya daun pudak, tipakan, janar, wan banyu puhun pisang. Kawa jua dipakai bahan kasumba ulahan pabrik kimia.

Maulah Pula wan Mutip

Kain nang sudah ditatak-tatak/wan sudah dibarasihakan lalu digambari rancangan atawa mutif wan mamakai pinsil. Biasanya gambar ini diulah wan citakan nang sudah ada bantuknya. Bubuhan nang baisi industri kain sasirangan biasanya sudah baisi citakan mutip tatantu, jadi bagian nang batugas manggambari kain hadap manjiplaki dari citakan nang sudah ada.

Imbah itu kain nang sudah digambari ngini dijujut jarang-jarang (dijalujur) sasuai wan pola nang tagambar di kain. Banang gasan manjujut lalu dijuhut gancang-gancang sampai kain tarampit. Jujutan-jujutan nang gancang ini kaina mahalangi dairah-dairah tatantu dari pangaruh pahisapan larutan kasumba pawarna. Kain lalu siap mamasuki tahap pawarnaan.

Pambarian Warna

Bahan kasumba pawarna talabih dahulu kita larutakan dalam banyu panas. Amun nang dipakai bahan alami, maka kain kawa langsung diculupakan haja ka dalam larutan pawarna.

Kabanyakan industri nang maulah sasirangan mamakai bahan pawarna ulahan pabrik. Kasumba nang rancak dipakai ngarannya naftol. Bahan lain gasan bahan panulung tahap pawarnaan nang kaya suda api (NaOH), spiritus wan banyu manggurak. Awalnya kasumba dijumput saparlunya, lalu diincirakan pakai spiritus lantas diharu sampai larut sabarataan, ditambahi babarapa titis suda api lalu ditambahi banyu panas sasuai kaparluan. Parlu diingat bahwa larutan kasumba ini harus jaranih.

Gasan maulah warna nang kita kahandaki, maka zat warna naftol harus ditimbulakan atawa dispeksasi wan garamnya. Gasan malarutakan uyahnya tinggal ditambahi wan banyu panas, diharu sampai warnanya bening.

Cara mawarnai kain yaitu nang panambaian manyapuakan kasumba naftol ka kain, lalu sapuakan larutan uyahnya, maka kaina timbul warna di kain. Kain lalu ditiisakan lantas dibabak/dipaculi jujutannya.

Pambasuhan atawa Panuntungan

Imbah mamaculi jujutannya, kain dibasuh bakali-kali sampai banyu basuhannya barasih wan jaranih. Kain diurak wan dijamur sampai karing. Supaya rapi kain kawa jua digosok wan gusukan anggaran bakas jujutannya kada kalihatan.

Jujuhutan

Tags:

Sasirangan SajarahSasirangan Mutip wan pamanapaatanSasirangan Cara Maulah Sasirangan JujuhutanSasiranganBasa BanjarKalimantan Selatan

🔥 Trending searches on Wiki Bahasa Banjar:

Benin2 Siptimbir1968AmmanVanuatuKostéla1 Juni1950Anguy10 MaiDukturDisa5 uktubirHambin hambin buahTuri29 JanuariWiki CommonsWadai Taradisiunal Banjar16 AprilBasa MalayuMata anginIslam21 April13 SiptimbirPahimpunan Pandidikan, Kailmuan, wan Kabudayaan Pasarikatan Bangsa-BangsaSingapuraKalalapunKapal tarabangBilarusiaPathum Wan2 Uktubir2 AgustusTunisiaTimur lautUlinBasa Parancis20023 AprilPaparé9 AgustusSatelit alami7 JuniMusim panasBalinjan2021Abdoel Moeis HassanKarAmsterdamAndré Gide28 AprilPalatihBaah2005Botswana24 AgustusRangitJawawKumikKaji bumiPausahaan ukaraTupaiKapuhunanMain balYoni14 Mai3 UktubirDinasti Song1 AprilGunungPakistan🡆 More