14 Чэрвеня

14 чэрвеня — сто шэсцьдзесят пяты (сто шэсцьдзесят шосты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

 

• 1158: Першы дакументальны ўспамін пра горад Мюнхен у дакуменце Фрыдрыха I Барбаросы.
• 1177: Чампа захопліваюць сталіцу Кхмерскай імперыі Анкгор пасля марской бітвы на возеры Танлесап.
• 1325: Арабскі купец Ібн Батута пакінуў свой родны горад Танжэр і выправіўся ў 30-гадовае падарожжа.
• 1634: Заключаны мірны дагавор паміж Расіяй і Рэччу Паспалітаю; канец Смаленскай вайны.
• 1777: Зацверджаны нацыянальны сцяг ЗША з 13 белымі зоркамі на сінім фоне і 13 чырвона-белымі палосамі (па колькасці наяўных тады штатаў).
• 1791: Устаноўчым сходам падчас Вялікай французскай рэвалюцыі прыняты Закон Ле Шапелье, які забараняў гільдыі, працоўныя кааліцыі і права на забастоўку.
• 1792: Наданне герба Барысаву.
• 1847: Нямецкі хімік Роберт Бунзен вынайшаў гарэлку, дазваляючую рэгуляваць памер полымя (гарэлка Бунзена).
• 1898: У Расійскай імперыі ўпершыню заканадаўча абмежавана працягласць працоўнага дня.
• 1905: Паўстанне на расійскім браняносцы «Пацёмкін» (расійская рэвалюцыя, 1905—1907).
• 1906: У Беластоку адбыўся яўрэйскі пагром.
• 1936: Аўтамабіль BMW 328 упершыню прадстаўлены на Міжнароднай гонцы Эйфеля на трасе Нюрбургрынг.
• 1937: У Маскве арыштаваны Мікалай Галадзед.
• 1938: Заснаваны Беларускі дзяржаўны тэатр лялек.
• 1940: Войскі нацысцкай Германіі ўвайшлі ў Парыж.
• 1941: Пачалася дэпартацыя грамадзян Латвіі, Літвы і Эстоніі ў аддаленыя рэгіёны Расіі.
• 1982: Капітуляцыя аргенцінскіх войскаў на Фалклендскіх астравах (Фалклендская вайна).
• 1995: Тэрарыстычны атрад Шаміля Басаева захапіў у закладнікі каля 1600 чалавек у бальніцы горада Будзёнаўска.
• 2015: Катастрофа Іл-103 пад Брэстам.

 

• 1730: Антоніа Сакіні, італьянскі кампазітар
• 1736: Шарль Кулон, французскі фізік (пам. 23.8.1806)
• 1862: Густаў Клімт, аўстрыйскі мастак (пам. 6.2.[918)
• 1867: Мітрафан Доўнар-Запольскі, беларускі гісторык, этнограф, эканаміст (пам. 30.9.1934)
• 1900: Міхаіл Забэйда-Суміцкі, беларускі спявак, педагог (пам. 21.12.1981)
• 1903: Алонза Чорч, амерыканскі логік і матэматык (пам. 11.8.1995)
• 1917: Атле Сельберг, нарвежскі матэматык
• 1924: Джэймс Блэк, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне 1988 (пам. 22.3.2010)
• 1928: Чэ Гевара, лацінаамерыканскі рэвалюцыянер (пам. 9.10.1967)
• 1928: Роберт Браўт, фізік-тэарэтык
• 1931: Ігар Сарокін, беларускі оперны спявак
• 1944: Жанна Бічэўская, расійская спявачка
• 1946: Дональд Трамп, 45-ы Прэзідэнт ЗША
• 1969: Штэфі Граф, нямецкая тэнісістка

 

• 847: Мяфодзій I, Патрыярх Канстанцінопальскі
• 1752: Шарль Антуан Куапель, французскі мастак
• 1903: Ян Карловіч, беларускі лінгвіст, этнограф, фалькларыст, музыказнаўца (нар. 28.5.1836)
• 1911: Юхан Северын Свенсен, нарвежскі кампазітар
• 1920: Макс Вебер, нямецкі сацыёлаг
• 1926: Мэры Касат, амерыканская мастачка (нар. 22.5.1844)
• 1934: Якаў Балглей, французскі мастак
• 1936: Гілберт Кіт Чэстэртан, брытанскі пісьменнік, журналіст і літаратуразнаўца
• 1946: Джон Лоўгі Бэрд, шатландскі інжынер
• 1947: Альбер Марке, французскі мастак
• 1965: Золтан Кемені, швейцарскі мастак і скульптар
• 1968: Сальваторэ Квазімада, італьянскі пісьменнік, паэт, перакладчык; лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (нар. 20.8.1901)
• 1986: Хорхэ Луіс Борхес, аргенцінскі пісьменнік
• 1987: Станіслаў Барэя, польскі рэжысёр, сцэнарыст
• 1994: Генры Манчыні, амерыканскі кампазітар і дырыжор

•   ААН: Сусветны дзень донара крыві
•   ЗША: Дзень сцяга
•   Ірак: Дзень жанчын
•   Парагвай: Дзень міра
•   Фалклендскія астравы: Дзень вызвалення