Чэмпіянат свету па снукеры (англ.: World Snooker Championship) — галоўны прафесійны рэйтынгавы турнір па снукеры.
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў. |
Звесткі ў артыкуле або некаторых яго раздзелах састарэлі |
Чэмпіянат свету | |
Трафей чэмпіянату свету | |
Год заснавання: | 1927 |
---|---|
Арэна: | Тэатр Крусібл (1977–...) |
Горад: | Шэфілд (1977–...) |
Краіна: | Англія (1927–1956, 1964–1965, 1966–1970, 1972–1974, 1976–...) Джэрсі (1957) ПАР (1965) Аўстралія (1971, 1975) |
Спонсар: | Betfred (2015–...) |
Фармат: | Рэйтынгавы турнір |
Прызавы фонд: | £1,968,000 (2018) |
Колькасць удзельнікаў: | 32 (1982–...) |
Рэкорды | |
Дзеючы чэмпіён: | Роні О’Саліван (сёмы тытул) |
Рэкордная колькасць тытулаў: | 15: Джо Дэвіс |
Найвышэйшая серыя: | 147: Стывен Хендры (1995, 2009, 2012) |
Апошні турнір | |
Чэмпіянат свету 2018 |
Пачынаючы з сезону 1973/74 ён уключаны ў спіс рэйтынгавых спаборніцтваў. У цяперашні час чэмпіянат праводзіцца ў Тэатры Крусібл (англ.: Crucible Theatre) ў Шэфілдзе, Англія. Гэты турнір з'яўляецца самым важным па прэстыжнасці, рэйтынгавых ачках і прызавых грошах, і праходзіць штогод у канцы сезону. Арганізатарам турніру з'яўляецца Сусветная асацыяцыя прафесійнага більярду і снукеры (WPBSA). Рэкардсменам па колькасці тытулаў з'яўляецца Джо Дэвіс, які выйграў 15 чэмпіянатаў свету да 1946 года. Рэкардсмен сучаснай эры — шатландзец Стывен Хендры з сямю тытуламі.
Хоць у снукер пачалі гуляць прыблізна ў 1870-х гадах, афіцыйна яго правілы былі зацверджаны арганізацыяй більярда Billiard Association & Control Club (пазней — Billiard Association & Control Council (BA & CC)) у 1919 годзе. Англійскі більярд у той час быў дамінуючай разнавіднасцю більярдных гульняў, і таму ідэі аб арганізацыі рэгіянальных снукерных турніраў з'явіліся толькі ў пачатку 1920-х гадоў. Многія прафесійныя гульцы разумелі патэнцыял гульні і настойвалі на правядзенні чэмпіянату свету. У рэшце рэшт, гэтым непасрэдна заняўся Біл Камкін, уладальнік сеткі більярдных клубаў у Бірмінгеме. Разам Біл і яго сябар Джо Дэвіс распрацавалі і прапанавалі план правядзення спаборніцтва BA & CC. Іх прапанова была прынята.
Першы чэмпіянат свету быў праведзены з лістапада 1926 па май 1927 года ў Бірмінгеме, Англія. У ім прынялі ўдзел 10 гульцоў. Першы матч быў згуляны паміж Мельбурнам Інменам і Томам Ньюменам, а пераможцам усяго першынства стаў англічанін Джо Дэвіс. Ён жа быў адным з арганізатараў турніру. За перамогу Дэвіс атрымаў £6.10 (каля трохсот фунтаў стэрлінгаў па сённяшніх расцэнках), а кубак чэмпіёна ён купіў за свае грошы. Вышэйшы брэйк турніру зрабіў Альберт Коўп, 60 ачкоў.
У наступныя некалькі гадоў чэмпіянат пераносіўся ў розныя гарады, аднак краіна правядзення заставалася адной і той жа. Усе розыгрышы, аж да 1940 выйграваў Дэвіс, акрамя таго, у 1936 годзе ён зрабіў першы афіцыйна зарэгістраваны сэнчуры-брэйк. Адзіным сур'ёзным супернікам быў яго ж малодшы брат Фрэд, у якога Джо выйграў у 1940 годзе ў вырашальным фрэйме.
У большасці выпадкаў фармат турніру ў той час быў аднолькавым: ён праводзіўся па сістэме «чэлендж», гэта значыць чэмпіён аднаго года аўтаматычна выходзіў у фінал наступнага, а праціўнік вызначаўся ў серыі матчаў на выбыванне.
З 1941 па 1945 чэмпіянат не праводзіўся з-за Другой сусветнай вайны. Аднавіўся ён толькі ў 1946 годзе, і зноў пераможцам стаў Джо Дэвіс. Яму ж належаў і вышэйшы брэйк чэмпіянату ў 136 ачкоў, які ён зрабіў у фінальным матчы супраць Хорэса Ліндрума. За гэту перамогу англічанін атрымаў 1000 фунтаў стэрлінгаў. Да таго моманту Дэвіс стаў ужо 15-кратным чэмпіёнам свету (усе тытулы былі выйграныя запар), але пасля чэмпіянату 1946 гады ён спыніў удзел у турніры. Пасля сыходу старэйшага брата Фрэд Дэвіс быў гатовы працягнуць сямейную традыцыю, аднак, яго першая спроба заваяваць тытул апынулася няўдалай. У фінальным матчы яго спыніў шатландзец Уолтар Дональдсан. Тым не менш, наступныя 10 гадоў на чэмпіянаце дамінаваў менавіта Дэвіс-малодшы: з 1948 па 1957 гады ён выйграў восем тытулаў, у той час як яго галоўны супернік Дональдсан — усяго адзін.
У 1952 годзе ў правядзенні сусветных чэмпіянатаў па снукеры пачаўся крызіс. Пачатак яму паклалі вялікія рознагалоссі паміж гульцамі і кіраўніцкай арганізацыяй, BA & CC. У выніку было праведзена два чэмпіянату: арганізаваны ВА & CC і арганізаваны самімі гульцамі-прафесіяналамі. У першым прынялі ўдзел усяго два снукерысты, і пераможцам стаў аўстраліец Хорэс Ліндрум; у другім згулялі ўсе астатнія прафесіяналы, і там чэмпіёнам быў Фрэд Дэвіс. World Matchplay (так афіцыйна называўся той турнір) і сталі лічыць «сапраўдным» першынством свету. Аднак доўга ён не пратрымаўся і ў 1958 годзе перастаў праводзіцца з-за непапулярнасці і катастрафічнага недахопу грошай. Апошнім чэмпіёнам World Matchplay стаў англічанін Джон Палмен, які выйграў свой тытул у 1957.
У 1964 турнір усё ж адрадзіўся ў фармаце «чэлендж», шмат у чым дзякуючы намаганням Рэкса Уільямса, які дасягнуў пагаднення з BA & CС годам раней. Але чэмпіянаты праводзіліся нерэгулярна, часам — некалькі разоў на год, дзякуючы чаму Палмен выйграў за чатыры гады сем чэленджаў.
У 1969 фармат чэмпіянату свету змяніўся, і была прынята сістэма гульні на выбыванне. Першым пераможцам стаў Джон Спэнсар, аднак наступнае дзесяцігоддзе на чэмпіянаце правіл іншы гулец, валіец Рэй Рыярдан, які выйграў з 1970 па 1978 шэсць тытулаў.
У 1974 годзе чэмпіянат быў уключаны ў спіс рэйтынгавых спаборніцтваў, з-за чаго павялічыўся яго прэстыж. А ў 1976 на першынство прыйшоў першы буйны спонсар, цыгарэтны брэнд Embassy, які застаўся з турнірам амаль на трыццаць гадоў. Праз год чэмпіянат знайшоў і новы дом, Тэатр Крусібл у Шэфілдзе, а канал BBC пачаў трансляцыі гульняў. Менавіта 1977 і можна лічыць годам нараджэння сучаснага снукеры.
З пачатку 1980-х гадоў было вырашана дапускаць да ўдзелу ў турніры 32 гульца. Прыкладна тады ж, у 1980 была зацверджана і канчатковая колькасць фрэймаў фіналу: 35, гульня да 18 перамог.
З 1997 года таксама была ўведзена невялікая змена ў фармат: паўфіналы сталі гуляць не да 16, а да 17 выйграных партый.
У 1980 годзе першынство свету ўпершыню выйграў нееўрапеец (канадзец Кліф Торбурн). А праз год тытул атрымаў новы гулец — Стыў Дэвіс (не сваяк Джо і Фрэду Дэвісам). Ён стаў абсалютным лідарам, выйграўшы ў 1980 х шэсць вышэйшых тытулаў з васьмі згуляных ім фіналаў. Не без удзелу Сціва прайшоў і фінал ЧС-1985, самы знакаміты з усіх, калі-небудзь згуляных у гісторыі Крусібла. Тады Дэніс Тэйлар выйграў у англічаніна 18:17, вырваўшы перамогу на апошнім шары. Гэты 35-фрэймавы паядынак, які скончыўся ў 00-19 ў панядзелак, доўгі час трымаў рэкорд працягласці снукерных матчаў (890 хвілін чыстага часу).
Дэвіс мог дамінаваць у чэмпіянатах і далей, аднак, у канцы 1980-х у мэйн-туры (своеасаблівай вышэйшай лізе снукеры) з'явіўся яшчэ больш адораны гулец — Стывен Хендры. У тыя часы многія эксперты сталі называць Хендры пераемнікам Дэвіса, паколькі як адзін, так і другі ўжо ў пачатку сваёй кар'еры станавіліся практычна непераможнымі на ўсіх спаборніцтвах. Але ў выніку шатландзец пакінуў ззаду Сціва па ўсіх паказчыках, і перш за ўсё па галоўным — колькасці выйграных чэмпіянатаў свету. 90-я гады належалі менавіта Стывену Хендры. Свой першы тытул ён узяў у рэкордныя 21 год і 106 дзён, а апошні, сёмы па ліку, заваяваў у 1999. Стывен Хендры па праве лічыцца самым паспяховым гульцом у гісторыі турніру: нягледзячы на тое, што па колькасці выйграных чэмпіянатаў свету ён займае толькі чацвёртае месца, яго перамогі прыйшліся на час, калі снукер быў ужо даволі развітым відам спорту з высокай гульнявой канкурэнцыяй.
Аднак, у самым пачатку XXI стагоддзя цалкам раскрыўся патэнцыял новага пакалення снукеры, да якога ставіліся перш за ўсё Роні О’Саліван (Англія), Джон Хігінс (Шатландыя) і Марк Уільямс (Уэльс). Менавіта гэтыя тры снукерысты заваёўвалі галоўны трафей чэмпіянату адзінаццаць разоў на траіх : у 1998, 2000—2001, 2003—2004, 2007—2009 і 2011—2013 гадах. З іх 5 тытулаў заваяваў О'Саліван, 4 Хігінс і 2 Уільямс. Менавіта О'Саліван і Хігінс сталі паўнапраўнымі пераемнікамі Стывена Хендры і Сціва Дэвіса, выйграўшы ўдваіх 9 сусветных тытулаў, а таксама згуляўшы адзін з фіналаў паміж сабой (у 2001-м годзе перамог Роні 18:14). І калі Хендры заставаўся найвялікшым гульцом свайго часу, а таксама нябачаным для мінулых гадоў майстрам, Хігінс і О'Саліван адкрылі новую эру снукеры, у якой канкурэнцыя была ўжо ў разы вышэй чым у 90-я гады. З нейкага моманту пытанне аб магчымасці абароны сусветнага тытула хоць нейкім гульцом ужо перастала стаяць на парадку дня, а ў перыяд з 2007 па 2011 чэмпіёны свету нават не маглі дайсці да чвэрцьфіналу наступнага ЧС. Толькі ў 2013-м годзе, атрымаўшы не самую цяжкую сетку турніру (у процівагу папярэдняй) і паказаўшы вельмі моцную гульню, Роні О'Саліван здолеў абараніць свой сусветны тытул.
У сувязі са зменамі ў заканадаўстве Вялікабрытаніі, звязанымі з абмежаваннямі рэкламы тытунёвых вырабаў, кампаніям-вытворцам было забаронена спансіраваць спартыўныя спаборніцтвы на тэрыторыі Злучанага Каралеўства. Але Embassy атрымалі спецыяльны дазвол на працяг спонсарства чэмпіянату свету да 2005 года. Апошнім чэмпіёнам «Embassy Snooker World Championship» стаў англічанін Шон Мёрфі, які выйграў у Мэцью Стывенса, 18:16. Перамога Мёрфі запомнілася не столькі, як апошняя пад спонсарствам Embassy, колькі тым, што сам пераможца заваяваў тытул, выйшаўшы з кваліфікацыйных раўндаў. Гэта быў усяго другі выпадак за гісторыю чэмпіянату ў Крусібле пасля перамогі Тэры Грыфітса ў 1979 годзе.
Падчас правядзення турніру 2005 старшынёй WPBSA было абвешчана, што чэмпіянат будзе праводзіцца ў Тэатры Крусібл як мінімум яшчэ пяць гадоў, а яго новым спонсарам неўзабаве стала найбуйнейшая сетка анлайнавых казіно — 888.com — з ёй у студзені 2006 быў падпісаны 5-гадовы кантракт. З прыходам 888.com былі звязаны многія змены ў стылі афармлення першынства, напрыклад, традыцыйна чырвоны колер арэны Крусібла змянілі на зялёны, а гульцам, як ужо было напісана вышэй, было забаронена курыць і піць алкаголь у зале.
Першым пераможцам турніру пры новым фундатару стаў 2 -гадовы шатландзец Грэм Дотт, які абыграў у драматычным фінале англічаніна Пітэра Эбдана, 18:14. Цікава, што сам Дотт, хоць і ўваходзіў у лік 16 наймацнейшых снукерыстаў, на думку букмекераў з'яўляўся найменш верагодным чэмпіёнам. Але яго перамозе відавочна паспрыяла як эмацыйнае знясіленне суперніка ў паўфінале, так і яго ўласны, «ахоўны» стыль гульні. У выніку Грэм Дотт атрымаў £200000 і трафей чэмпіянату ў абноўленым дызайне.
На чэмпіянаце свету 2007 года быў здзейснены юбілейны, 1000-й сэнчуры-брэйк у гісторыі Крусібла. Аўтарам гэтага дасягнення стаў Джон Хігінс, ён жа стаў пасля чэмпіёнам. А папярэдні пераможца, Дотт, прайграў ужо ў першым раўндзе не вельмі моцнаму суперніку — Іану Мак-Калаху — 7:10. Але абараніць тытул на наступны год не ўдалося і Хігінсу: на першынстве 2008 года ён прайграў у другім раўндзе. На гэты раз чэмпіёнам стаў Роні О'Саліван, які перамог у фінале Алістэра Картэра, 18:8.
У турнірах апошніх гадоў таксама неабходна адзначыць Ніла Робертсана, які здолеў уклініцца паміж 3 тытуламі О'Салівана і 3 тытуламі Хігінса ў 2010 годзе, а таксама гуляў да гэтага ў паўфінале. Адзначыўся на Чэмпіянаце свету 2007 года Марк Селбі дайшоўшы аж да фіналу, не будучы пры гэтым яшчэ членам топ-16. У 2011 годзе ў фінал выйшаў 21-гадовы і вельмі таленавіты гулец Джад Трамп. Аднак ні цярпення Селбі, ні таленту Трампа не хапіла для таго каб выйграць чэмпіянат, абодва разы чэмпіёнам станавіўся Джон Хігінс.
У 2012 годзе Алі Картэру ўдалося выйсці ў другі фінал у кар'еры, дзе ён зноў быў пераможаны О'Саліванам. Год праз у 2013-ым у фінал выйшаў адораны, хоць ужо і не вельмі малады Бары Хокінс. На сваім шляху ён перамог маладога Джэка Лісоўскі, Марка Селбі, Дзіна Цзюньхуэй і вельмі моцнага Рыкі Уолдэна. У фінале ж не змог нічога супрацьпаставіць О'Салівану і прайграў 12:18. Зрэшты, Хокінс стаў другім гульцом у гісторыі снукеры, які здолеў выйграць у фінале ў Роні 12 фрэймаў (пасля Хігінса), а таксама адзіным гульцом на Чэмпіянаце 2013 года, які здолеў хаця б на некаторы час у матчы з Роні выйсці ў ліку наперад (3:2).
Пасля чэмпіянату свету 2008 галоўны спонсар, 888.com, так і не выканаўшы свае абавязкі па кантракце, у сувязі з крызісам, спыніў яго спансіраванне. У 2009 букмекерская кампанія Betfred.com стала галоўным спонсарам чэмпіянату свету на наступныя чатыры гады. Такім чынам, галоўны з снукерных турніраў змяніў афіцыйную назву на «Betfred.com World Snooker Championship». А месца правядзення чэмпіянату, па заяве былога кіраўніка WPBSA сэра Родні Уокера, хутчэй за ўсё, застанецца ранейшым да 2015 года — Тэатр Крусібл у Шэфілдзе. Па заканчэнні кантракту з фірмай Betfred спонсарам стала кампанія Betfair з 2013 года.
За апошні час прыкметна вырасла якасць гульні (як у снукеры ў цэлым, так і на чэмпіянаце свету ў прыватнасці) — для параўнання, на турніры 1983 набралася ўсяго 18 соценных серый, а на чэмпіянаце 2009 года — 83. Паказчык ЧС-2009 з'яўляецца рэкордным на дадзены момант.
За 83 гады (з невялікімі перапынкамі) сваёй гісторыі чэмпіянат свету пабываў у 13 гарадах і ў 3 краінах свету (Вялікабрытанія (Англія), Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка, Аўстралія). Сярод найбольш паспяховых гульцоў як раней, так і цяпер дамінуюць брытанцы, аднак у апошні час сталі з'яўляцца ўдзельнікі з традыцыйна «неснукерных» краін. З пачатку 90-х у фінальнай стадыі турніру гулялі прадстаўнікі Англіі, Шатландыі, Уэльса, Паўночнай Ірландыі, Ірландыі, Кітая, Аўстраліі, Новай Зеландыі, ПАР, Канады, Нідэрландаў, Ісландыі, Нарвегіі, Фінляндыі, Тайланда, Пакістана, Мальты і Бельгіі.
Сярод найбольш паспяховых небрытанскіх снукерыстаў, якія яшчэ не скончылі сваю кар'еру, можна назваць Ніла Робертсона з Аўстраліі, галандца Стэфана Мазроцыса, які на ЧС-1997 трапіў у 1/8 фіналу, Дзіна Цзюньхуэя і Ляна Вэньбо з Кітая і Тоні Драга з Мальты.
У апошні час перыядычна з'яўляецца інфармацыя аб тым, што чэмпіянат свету можа быць перанесены ў Кітай, але не раней, чым скончыцца дзеючы кантракт з шэфілдскім Крусіблам. Жаданне перанесці турнір у Кітай звязана з высокай папулярнасцю снукеры ў гэтай краіне, а таксама з магчымасцю прыцягнення новых буйных спонсараў.
Чэмпіянат свету за ўсю гісторыю правядзення толькі некалькі разоў гуляўся на працягу больш аднаго года. Наогул жа тэрміны правядзення гэтага турніру ўстаноўлены ўжо даволі даўно — гэта прыкладна сярэдзіна красавіка — пачатак мая. Да прыкладу, ЧС-2008 праводзіўся штодня з 19 красавіка па 5 мая.
Доўгі час (да 2010 года) кваліфікацыя гульцоў мейн-тура ў асноўную частку турніру звычайна праводзілася ў два этапы. Першы гулялі снукерысты, якія займаюць найбольш нізкія пазіцыі ў афіцыйным рэйтынгу. Праводзіўся першы этап звычайна зімой, у пачатку — сярэдзіне студзеня. Другі этап кваліфікацыі праводзіўся вясной, за два-тры месяцы да пачатку чэмпіянату. У 2010 годзе два этапы кваліфікацыі было вырашана зблізіць у каляндарных тэрмінах і правесці, з невялікімі перапынкамі, у прамежак з 26 лютага па 9 сакавіка. Пачынаючы ж з 2011 года ўсе раўнды кваліфікацыі паставілі праводзіцца штодня, адзін за адным, з адзіным аднадзённым перапынкам, якія пайшлі на аднаўленне гульнявых сталоў.
Апошні час таксама праводзіцца так званая папярэдняя кваліфікацыя, або кваліфікацыя для гульцоў, якія ўваходзяць у склад WPBSA, але не гуляюць у мейн-туры. Яна, у залежнасці ад колькасці ўдзельнікаў, можа складацца з некалькіх этапаў, і дае магчымасць былым прафесіяналам (ці іншым гульцам — сябрам WPBSA, не гуляючым у туры) трапіць у асноўную кваліфікацыю і змагацца далей за трапленне ў фінальную стадыю. Раней, калі ў мейн-туры гуляла значна больш снукерыстаў, замест гэтага праводзілася папярэдняя кваліфікацыя для звычайных гульцоў-аматараў.
Рэйтынгавыя ачкі на чэмпіянаце свету заўсёды былі і застаюцца самымі каштоўнымі сярод усіх снукерных турніраў. Хоць да 2005 года пераможцы першынства атрымлівалі 8000 балаў, гэтага ім хапала, каб рэзка паправіць або ўмацаваць становішча ў сусветным рэйтынгу, таму што ачкі на большасці астатніх спаборніцтвах былі ўдвая менш. Нярэдка менавіта перамога на чэмпіянаце прыносіла снукерыстам з недастаткова высокім рэйтынгам першае месца па выніках сезона. Да прыкладу, у 1990 годзе Стывен Хендры стаў першым менавіта дзякуючы перамозе на першынстве, хоць да гэтага ён моцна адставаў ад Сціва Дэвіса.
Ачкі размяркоўваюцца паміж гульцамі ў рознай ступені ў залежнасці ад іх становішча ў афіцыйным рэйтынгу і турнірных вынікаў. Напрыклад, гульцы з больш нізкім рэйтынгам (па-за Топ-16, г.зн. якія прайшлі кваліфікацыю) за пройгрыш у раўндзе 32 мацнейшых (1/16 фіналу) атрымліваюць больш ачкоў, чым удзельнікі Топ-16 пры тым жа выніку.
Колькасць ачкоў | |
---|---|
Пераможца | |
Фіналіст | |
Паўфіналісты | |
Чвэрцьфіналісты | |
1/8 фіналу | |
1/16 фіналу (для «сеяных») | |
4-ы раўнд асноўнай кваліфікацыі | |
3-і раўнд асноўнай кваліфікацыі | |
2-і раўнд асноўнай кваліфікацыі | |
1-ы раўнд асноўнай кваліфікацыі |
Прызавыя на чэмпіянаце свету па снукеры з'явіліся з першага ж года яго правядзення і склалі 6 фунтаў і 10 шылінгаў. Да 1946 годзе прызавыя павялічыліся да 1000 фунтаў за перамогу і фінал, і хоць у перакладзе на цяперашні курс гэтая сума павялічваецца ў некалькі разоў, грошай увесь гэты час было відавочна недастаткова. Сітуацыя змянілася ў лепшы бок у пачатку 1970-х гг., калі снукерныя турніры пачалі паказваць па тэлебачанні, а гульнёй зацікавіліся вядомыя спонсары (у асноўным якія рэкламуюць цыгарэты і алкагольныя напоі).
Хоць чэмпіянат свету спансіраваўся яшчэ ў 1969 годзе, матэрыяльная падтрымка турніру моцна не ўзрасла, затое самі спонсары мяняліся за наступныя 10 гадоў тройчы. Лёсавызначальным для турніру стаў прыход у 1976 цыгарэтнага брэнда Embassy, які і пачаў актыўна павялічваць прызавы фонд. На першым чэмпіянаце свету пры спансаванні Embassy прызавыя склалі ў агульным £15300; чэмпіён жа гарантаваў сабе 6000 фунтаў стэрлінгаў. Але ўжо да 1995 года фонд быў устаноўлены ў памеры £578250, а ў чэмпіянаце 2003 года, рэкордным па прызавым грошай, толькі пераможца атрымаў £270 тысяч. Агульны ж фонд таго першынства склаў 1,378,920 фунтаў. Акрамя таго, з пачатку 1990-х гульцы, якія зрабілі максімальны брэйк, таксама атрымлівалі самавітае ўзнагароджанне ў памеры ад 157,000 да 167,000 фунтаў стэрлінгаў (147,000 за сам максімум і яшчэ да 20,000 за вышэйшы брэйк турніру); ў 2011 годзе гэты бонус быў адменены, а з 2012 года ўведзена сістэма «пераходзячага джэкпота».
Агульны прызавы фонд | |
Пераможца | |
Фіналіст | |
Паўфіналісты | |
Чвэрцьфіналісты | |
1/8 фіналу | |
1/16 фіналу (для «сеяных») | |
4-ы раўнд асноўнай кваліфікацыі | |
3-і раўнд асноўнай кваліфікацыі | |
Вышэйшы брэйк у асноўнай стадыі турніру | |
Вышэйшы брэйк у кваліфікацыі |
Фармат чэмпіянату свету на ранніх стадыях яго развіцця (1920—1960 гг.) быў няўстойлівым і мяняўся практычна кожны раз. У асноўным снукерысты гулялі доўгія, часам шматдзённыя матчы. Пік такіх «марафонскіх» розыгрышаў прыйшоўся на 1950-я, калі фіналы граліся як мінімум да 50 перамог. 1952 стаў рэкордным па гэтым паказчыку — тады Хорэс Ліндрум і Кларк Мак-Конекі разыгралі матч з 143 фрэймаў. Перамогу ў тым фінале з лікам 94:49 атрымаў Ліндрум (для параўнання — зараз фіналы чэмпіянату гуляюцца да 18 перамог).
Аднак у 1970-х гадах WPBSA (новая арганізацыя кіравання снукерам) была вымушана скараціць колькасць фрэймаў для перамогі. Гэта адбылося па простай прычыне: снукерныя матчы сталі транслявацца па тэлебачанні, а час трансляцыі быў абмежаваны. Так, з 1980 года максімальна магчымая колькасць фінальных партый скарацілася да 35. Дарэчы, прыкладна тады ж, дзякуючы прыходу новых гульцоў-прафесіяналаў, пашырылася турнірная сетка: зараз матчы асноўнай часткі чэмпіянату пачыналіся з 1/16 фіналу. Астатнія ж матчы гулялі па добра адпрацаванай сістэме, якая за без малога 30 гадоў зведала мінімальныя змены: 1/16 фіналу — матчы да 10 перамог, 1/8 фіналу — да 13 перамог, 1/4 фіналу — да 13 перамог і паўфіналы — да 17 перамог (да 1997 года да 16).
Па традыцыі, першы матч кожнага новага чэмпіянату свету адкрывае дзеючы пераможца. Адпаведна, пры пасеве на турнір ён атрымлівае першы нумар па-за залежнасці ад таго, якое месца ён займае ў афіцыйным або папярэднім рэйтынгу. Другі нумар звычайна аддаецца гульцу, які займае першае месца ў афіцыйным рэйтынгу (калі ён жа займае першае месца, то пад другім нумарам сеецца нумар 2). Размеркаванне пасеву сярод астатніх 14 снукерыстаў з Топ-16 таксама вырабляецца ў адпаведнасці з афіцыйным рэйтынгам. Для прыкладу, на турніры 2010 года першы нумар пасеву атрымаў пераможца чэмпіянату 2009 (гэта значыць, папярэдні чэмпіён) Джон Хігінс (хоць ён на той час быў толькі 4-м нумарам рэйтынгу). Другім стаў займаўшы 1-ы на той момант нумар у рэйтынгу Роні О'Саліван. Трэці нумар пасеву дастаўся Стывену Магуайру (2-му нумару рэйтынгу).
Варта таксама адзначыць, што размеркаванне «нясеяных» гульцоў на першы раўнд фінальнай стадыі (1/16 фіналу) вырабляецца выпадковым лёсаваннем, і іх афіцыйны рэйтынг пры гэтым не адыгрывае ніякай ролі. Да прыкладу, у 1/16-й таго ж турніру 2010 Хігінс, быўшы пасеяным першым, адыграў з 17-м нумарам рэйтынгу, а 2-і нумар пасеву (О'Саліван) — з 27-м нумарам.
Раўнд | Агульная колькасць фрэймаў | Колькасць фрэймаў, якая патрабуецца для перамогі | Фрэймы па сесіях |
---|---|---|---|
Папярэдняя кваліфікацыя | 9 | 5 | |
Асноўная кваліфікацыя | 19 | 10 | |
1/16 фіналу | 19 | 10 | 9 - 10 |
1/8 фіналу | 25 | 13 | 8 – 8 – 9 |
1/4 фіналу | 25 | 13 | 8 – 8 – 9 |
1/2 фіналу | 33 | 17 | 8 – 8 – 8 – 9 |
Фінал | 35 | 18 | 8 – 9 – 8 – 10 |
Фармат | Арганізацыя |
---|---|
Плэй-оф | BACC |
Дзеючы чэмпіён пачынаў чэмпіянат адразу з фіналу | BACC |
Professional Matchplay Championship | Незалежны |
Чэлендж-матчы | BACC |
Плэй-оф (да Крусібла) | WPBSA |
Плэй-оф (Крусібл) | WPBSA |
Гулец | КП | Выйграныя турніры |
---|---|---|
Джо Дэвіс | 15 | 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1946 |
Джон Палмэн | 8 | 1957, 1964, 1964, 1965, 1965, 1965, 1966, 1968 |
Фрэд Дэвіс | 8 | 1948, 1949, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956 |
Стывен Хендры | 7 | 1990, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1999 |
Стыў Дэвіс | 6 | 1981, 1983, 1984, 1987, 1988, 1989 |
Рэй Рыярдан | 6 | 1970, 1973, 1974, 1975, 1976, 1978 |
Роні О’Саліван | 5 | 2001, 2004, 2008, 2012, 2013 |
Джон Хігінс | 4 | 1998, 2007, 2009, 2011 |
Марк Уільямс | 3 | 2000, 2003, 2018 |
Марк Сэлбі | 3 | 2014, 2016, 2017 |
Джон Спэнсэр | 3 | 1969, 1971, 1977 |
Алекс Хігінс | 2 | 1972, 1982 |
Уолтэр Дональдсан | 2 | 1947, 1950 |
Сцюарт Бінэм | 1 | 2015 |
Ніл Робертсан | 1 | 2010 |
Грэм Дот | 1 | 2006 |
Шон Мёрфі | 1 | 2005 |
Пітэр Эбдан | 1 | 2002 |
Кен Доэрці | 1 | 1997 |
Джон Пэрат | 1 | 1991 |
Джо Джонсан | 1 | 1986 |
Дэніс Тэйлар | 1 | 1985 |
Кліф Торбурн | 1 | 1980 |
Тэры Грыфітс | 1 | 1979 |
Хорас Ліндрум | 1 | 1952 |
Краіна | КП | АКП | Першы тытул | Апошні тытул |
---|---|---|---|---|
Англія | 12 | 53 | 1927 | 2017 |
Шатландыя | 4 | 14 | 1947 | 2011 |
Уэльс | 3 | 10 | 1970 | 2018 |
Паўночная Ірландыя | 2 | 3 | 1972 | 1985 |
Аўстралія | 2 | 2 | 1952 | 2010 |
Ірландыя | 1 | 1 | 1997 | 1997 |
Канада | 1 | 1 | 1980 | 1980 |
Галоўнай кіраўніцкай арганізацыяй як чэмпіянату свету, так і ўсяго прафесійнага снукеры ў цяперашні час з'яўляецца Сусветная асацыяцыя прафесійнага більярду і снукеры (скарочана WPBSA). Гэтая арганізацыя адказная за падрыхтоўку і правядзенне чэмпіянату, акрамя таго, яе прадстаўнікі вядуць супрацоўніцтва са спонсарамі і заключаюць кантракты на паказ першынства па розных тэлеканалах. Штаб-кватэра WPBSA знаходзіцца ў Брысталі, Англія.
Першапачаткова развіццём снукеры (і більярду ў цэлым) займалася Асацыяцыя більярду і Кантрольны Савет/Клуб (BA & CC). Менавіта гэтая арганізацыя зацвердзіла правілы снукеры і прасоўвала развіццё рэгіянальных турніраў у пачатку 20 стагоддзя. Пад яе кіраваннем праходзілі і чэмпіянаты свету па снукеры з 1927 па 1952 ўключна, пакуль рознагалоссі паміж гульцамі-прафесіяналамі і прадстаўнікамі BA & CC не прывялі да разрыву супрацоўніцтва на без малога 10 гадоў. Тым не менш, у 1964 асацыяцыя більярду і снукеры па дамове з Рэксам Уільямсам аднавіла чэмпіянат свету ў фармаце чэлендж. Канчаткова ж BA & CC перастала кіраваць чэмпіянатам свету і снукерам наогул у пачатку 1970-х, калі яна перастала існаваць у ранейшым выглядзе і была заменена на WPBSA. З тых часоў сусветнае першынство знаходзіцца пад кантролем у Сусветнай асацыяцыі більярду і снукеры.
Найбольш развіты снукер у Вялікабрытаніі, там жа знаходзяцца і асноўныя крыніцы інфармацыі пра чэмпіянат свету. З 1960-х гадоў першынство сталі паказваць па тэлебачанні (каналы BBC, ITV). Зараз чэмпіянат свету асвятляюць у поўным аб'ёме тэлеканалы BBC і Еўраспорт, а таксама газеты Гардыян і BBC Sport. Турнір з'яўляецца галоўнай снукернай падзеяй сезону, і, адпаведна, самым папулярным спаборніцтвам па гэтай гульні на тэлебачанні - да прыкладу, за фіналам чэмпіянату свету 1985 года, які трансляваўся на канале BBC 2, сачылі больш 18 мільёнаў тэлегледачоў.
Самымі вядомымі каментатарамі, асвятляючымі турнір, у розныя часы былі Тэд Лоў, Клайв Эвертан (які ў свой час сумяшчаў кар'еры каментатара і журналіста) і Джэк Карноў; таксама каментаваць матчы чэмпіянату часта запрашаюць вядомых у мінулым снукерыстаў.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Чэмпіянат свету па снукеры, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.