Чачня
Чачня́, Чачэ́нская Рэспубліка (руск.: Чече́нская Респу́блика, Чечня́; чач.: Нохчийн Республика, Нохчийчоь) — суб’ект на поўдні Еўрапейскай часткі Расійскай Федэрацыі, на Паўночным Каўказе.
Мяжуе з Інгушэціяй, Паўночнай Асеціяй, Дагестанам, Стаўрапольскім краем і Грузіяй. Насельніцтва 1,1414 млн чал. (2005). Шчыльнасць насельніцтва 76 чал./км², удзельная вага гарадскога насельніцтва 34,0 %. Нацыянальны склад: чачэнцы 93,5 %, рускія 3,7 %. Таксама пражываюць нагайцы, кумыкі і інш. Сталіца — г. Грозны.
| Чачня | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| чач.: Нохчийчоь | |||||
| |||||
| Краіна | |||||
| Гімн | Shatlak's Song[d] | ||||
| Уваходзіць у | |||||
| Адміністрацыйны цэнтр | |||||
| Дата ўтварэння | 9 студзеня 1993 | ||||
| Кіраўнік | Рамзан Ахматавіч Кадыраў | ||||
| Насельніцтва |
| ||||
| Плошча |
| ||||
.svg) | |||||
 | |||||
| Часавы пояс | MSD і Еўропа/Масква[d] | ||||
| Код ISO 3166-2 | RU-CE | ||||
| Тэлефонны код | 871 | ||||
| Код аўтам. нумароў | 20 і 95 | ||||
| Афіцыйны сайт (руск.) | |||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Геаграфія
Займае цэнтральную частку паўночных схілаў Вялікага Каўказа (вышыня да 4493 метраў, гара Тэбуласмта) і прылеглыя да яе Чачэнскую і Церска-Кумскую нізіну. Карысныя выкапні: нафта, газ, мінеральныя будаўнічыя матэрыялы. Клімат кантынентальны. Сярэдняя тэмпература студзеня ад −3 °C на Церска-Кумскай нізіне да −12 °C у гарах, ліпеня адпаведна 25 і 21 °C. Ападкаў 300—1000 мм за год. Галоўныя рэкі — Церак і Сунжа з прытокам Аргун. Глебы на раўніне каштанавыя, светла-каштанавыя і горна-лугавыя і чарназёмныя, у гарах горна-лясныя і горна-лугавыя. Расліннасць на Церска-Кумскай нізіне палынна-салянкавая, на Чачэнскай раўніне стэпавая і лесастэпавая, у гарах да 1600—2000 м шыракалістыя лясы (пераважна букавыя), вышэй — субальпійскія і альпійскія лугі. У складзе жывёльнага свету ў гарах каменная і лясная куніцы, буры мядзведзь, дзік, казуля, воўк, лясны кот, з птушак — чорнагаловы грыф, каменная курапатка, каўказскі цецярук, у стэпах і лесастэпах шмат грызуноў, з птушак — дзікія качкі, драфа, гусі, у далінах рэк — каўказскі фазан.
Адміністрацыйны падзел
Рэспубліка падзяляецца на 15 раёнаў:
DivisionMap.png)
- Наурскі раён
- Шэлкаўскі раён
- Надцерачны раён
- Грозненскі раён
- Гудэрмескі раён
- Сунжэнскі раён
- Ачхой-Мартанаўскі раён
- Урус-Мартанаўскі раён
- Шалінскі раён
- Курчалоеўскі раён
- Ітум-Калінскі раён
- Шатойскі раён
- Вядзенскі раён
- Нажай-Юртаўскі раён
- Шаройскі раён
Асноўныя населеныя пункты:
- Знаменскае
- Наурская
- г. Ачхой-Мартан
- г. Урус-Мартан
- г. Грозны
- г. Шалі
- г. Гудэрмес
- Шэлкаўская
- Ітум-Калі
- Шатой
- Ведзено
- Нажай-Юрт
Гл. таксама
Зноскі
Літаратура
- Чэчня // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Чачня- Афіцыйны сайт ураду Чачні Архівавана 7 жніўня 2003.
- Інфармацыйны канал Чачні Архівавана 23 сакавіка 2009.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Чачня, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.