Палятуха Звычайная

Знешне палятуха падобна да вавёркі, але амаль у 2 разы меншая. Даўжыня цела 14-17 см, маса 100—120 г. Галава невялікая з кароткімі вушамі, якія ў адрозненне ад вавёркі пазбаўлены кутасікаў. Вочы вялікія, пукатыя, чорныя. Хвост пушысты. Пярэднія чатырохпальцыя канечнасці крыху карацейшыя за пяціпальцыя заднія. Кіпцюры кароткія загнутыя, вельмі ўчэпістыя. Па баках цела паміж заднімі і пярэднімі канечнасцямі знаходзіцца пакрытая поўсцю скураная складка, пры дапамозе якой звярок планіруе з дрэва на дрэва. Футра густое, мяккае, шаўкавістае; зімой зверху серабрыста-шэрае, зрэдку з цёмнай рабізной, летам — буравата-попельна-шэрае

Насяляе лясную зону Еўразіі ад Карэліі да берагоў Ціхага акіяна: поўнач Еўрапейскай часткі Расіі, Сібір і Далёкі Усход, а таксама Паўночную Манголію, Паўночна-Усходні і Цэнтральны Кітай, востраў Хакайда ў Японіі, але ўсюды малаколькасны від. У Беларусі ў ХІХ ст. траплялася амаль паўсюдна, у 1920-1940-я г. толькі ў Віцебскай і Магілеўскай абласцях; у цяперашні час адзначана толькі ў Лёзненскім раёне.

Месцы пражывання: мяшаныя і лісцевыя лясы з перастойнымі дуплаватымі дрэвамі, ахвотна селіцца ў паплаўных лясах з наяўнасцю вольхі і асіны.

Начны звярок. Селіцца ў дуплах дрэў і старых вавёрчыных гайнах. Шарападобныя гнёзды будуе з сухой травы, лішайнікаў, кары. У вясенне-летні перыяд самка прыносіць часцей адзін прыплод (2-4 дзіцяняці). Гон і спароўванне ў лютым-сакавіку і траўні-чэрвені. Голыя і сляпыя малыя, з добра развітай паміж пярэднімі і заднімі канечнасцямі перапонкай, з’яўляюцца ў сакавіку-красавіку і чэрвені-ліпені. Месяц самка корміць іх малаком. Ва ўзросце 6 тыдняў яны робяцца самастойнымі, але зімуюць разам з самкай. Корміцца лісцем, парасткамі, пупышкамі і насеннем дрэў і кустоў, ягадамі, грыбамі і нават насякомымі, зімой — каташкамі вольхі і бярозы, пупышкамі хваёвых парод. На зіму робіць невялікія запасы корму.

Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам. III катэгорыя (VU)

Від уключаны ў Чырвоную кнігу Беларусі (ІІІ катэгорыя аховы), Чырвоны спіс МСАП (LR/nt, ver. 2.3, 1994).

• Артыкул у Чырвонай кнізе Беларусі(недаступная спасылка) (руск.)
• slounik.org