Й

Й й (І нескладовае) — літара большасці славянскіх кірылічных алфавітаў (10-я ў балгарскім, 11-я ў беларускім і рускім, 14-я ва ўкраінскім.

Кірылічны алфавіт
Й
Кірыліца
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е (Ѐ) Ё Є Ж З
Ѕ И (Ѝ) І Ї Й Ј
К Л Љ М Н Њ О
П Р С Т Ћ Ќ У
Ў Ф Х Ц Ч Џ Ш
Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
Гістарычныя літары
(Ҁ) (Ѹ) Ѡ (Ѿ) (Ѻ) Ѣ
Ѥ ІѢ Ѧ Ѫ Ѩ Ѭ
Ѯ Ѱ Ѳ Ѵ (Ѷ) Ын
Літары неславянскіх моў
Ӑ Ӓ Ә Ӛ Ӕ Ғ Ӷ
Ҕ Ӗ Ҽ Ҿ Ӂ Җ Ӝ
Ҙ Ӟ Ӡ Ӥ Ӣ Ӏ Ҋ
Қ Ҟ Ҡ Ӄ Ҝ Ԟ Ӆ
Ӎ Ҥ Ң Ӊ Ӈ Ӧ Ө
Ӫ Ҩ Ҧ Ҏ Ҫ Ҭ Ӳ
Ӱ Ӯ Ү Ұ Ҳ Һ Ҵ
Ӵ Ҷ Ӌ Ҹ Ӹ Ҍ Ӭ
Заўвага. Знакі у дужках
не маюць статусу
(самастойных) літар.

У сербскім і македонскім адсутнічае, замест яе ўжываецца літара Ј). Літара Й уваходзіць таксама ў кірылічныя пісьменнасці многіх неславянскіх моў.

Літара Й пазначае нескладовы галосны гук [i̯] і блізкі да яго звонкі зычны [j]. Ва ўкраінскай і балгарскай мовах спалучэнне йо выкарыстоўваецца ў пачатку слоў і пасля галосных замест адсутнай у іх літары Ё.

Пры увядзенні грамадзянскага шрыфту ў 1707—1711 гадах былі скасаваны ўсе надрадковыя знакі, і асобы знак Й знік. Ён быў адноўлены ў 1735 годзе (часта гэту дату лічаць датай узнікнення літары Й), але фармальна асобнай літарай не лічыўся: не ўключаўся ў пералік літар азбукі, не меў парадкавага нумара, у слоўніках аб’ядноўваўся з И і падобн. Афіцыйна літарай алфавіта Й стала толькі ў XX стагоддзі, хоць нейкае «ўшчамленне ў правах» захоўваецца дагэтуль: калі пункты пералічэння чаго-небудзь пазначаюцца беларускімі літарамі, то й (як і ў, ы, ь), пры гэтым прапускаецца.

У XVIII—XIX стагоддзях на ўзор рускага грамадзянскага шрыфту літара Й увайшла ў грамадзянскія шрыфты балгарскай, украінскай і беларускай моў. Да сярэдзіны XIX стагоддзя літара Й выкарыстоўвалася і ў сербскай пісьменнасці, але затым была заменена лацінападобнай літарай Ј, якая была перанята і македонскай пісьменнасцю.

Зноскі

Tags:

КірыліцаЛітара

🔥 Trending searches on Wiki Беларуская:

Зімовыя Алімпійскія гульні 1988Новасібірскі авіяцыйны завод імя В. П. ЧкалаваМасква1908ГуэлфКарусь КаганецПрэзідэнцкія выбары ў Беларусі (1994)Узвышша (літаратурнае аб’яднанне)Плошча Якуба КоласаЯн ЧачотЧалавек пасярэдзінеKufar.byАндрэй ГорватБуржуазная дэмакратыяДзяржаваКузьма ЧорныГуканне вясныМіжславянская моваМіхась ЗарэцкіБэдрые Тахір ГёкмэнСацыяльны дарвінізмДзеяслоўТэрмінУварванне Расіі ва Украіну (з 2022)Спакойнага шчасця не зычу нікому1944Хрыстос прызямліўся ў ГародніПятрусь БроўкаАлена Барысаўна СпірыдовічЧарапёцкаеВісарыён Сцяпанавіч ГарбукАлесь Мікалаевіч КарлюкевічХаўленд (востраў)Сяргей Пятровіч СахараўГеоргій Барысавіч ТалстарожаўВалерый Станіслававіч МянжынскіАлаіза ПашкевічЯкуб КоласЮрый Уладзіміравіч ЖыгамонтКуфарХведар Хведаравіч ГурыновічПубліцыстычны стыльБеларуская энцыклапедыяСувязь (тэхніка)ВітаўтВалерый Мікалаевіч ГапееўЛітаратурная прэмія імя Аркадзя КуляшоваРаманДзікае паляваннеТалеркаКіеўЛюдзі на балоце (раман)Англійская моваФерзь з ЛукомляСцяг БеларусіАна ІванавічАнтарыа (правінцыя)ААляксандр Станіслававіч СырскіУнутраны светАральны сексТом ТыкверМінск-АрэнаПрозаСпадарожнік сувязіХайкуМінска-Магілёўская архідыяцэзіяБеларусыТаіса Мікалаеўна БондарВянок (зборнік)🡆 More