Гарады́ Белару́сі — катэгорыя найбольш развітых населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь.
Многія гарады атрымалі ў спадчыну свой статус яшчэ з савецкага часу.
Падзел гарадоў на гарады абласнога падпарадкавання і гарады раённага падпарадкавання быў устаноўлены ў 1938 годзе Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР «Аб класіфікацыі населеных пунктаў Беларускай ССР». У ім жа быў складзены новы спіс з 11 гарадоў абласнога і 24 гарадоў раённага падпарадкавання:
№ | Горад | Вобласць | Катэгорыя | № | Горад | Вобласць | Катэгорыя | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Бабруйск | Магілёўская | Абласнога падпарадкавання | 19 | Дуброўна | Віцебская | Раённага падпарадкавання | |
2 | Барысаў | Мінская | Абласнога падпарадкавання | 20 | Жлобін | Гомельская | Раённага падпарадкавання | |
3 | Віцебск | Віцебская | Абласнога падпарадкавання | 21 | Калінкавічы | Палеская | Раённага падпарадкавання | |
4 | Гомель | Гомельская | Абласнога падпарадкавання | 22 | Клімавічы | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
5 | Мінск | Мінская | Абласнога падпарадкавання | 23 | Касцюковічы | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
6 | Магілёў | Магілёўская | Абласнога падпарадкавання | 24 | Крычаў | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
7 | Мазыр | Палеская | Абласнога падпарадкавання | 25 | Лепель | Віцебская | Раённага падпарадкавання | |
8 | Орша | Віцебская | Абласнога падпарадкавання | 26 | Мсціслаў | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
9 | Полацк | Віцебская | Абласнога падпарадкавання | 27 | Асіповічы | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
10 | Рэчыца | Гомельская | Абласнога падпарадкавання | 28 | Петрыкаў | Палеская | Раённага падпарадкавання | |
11 | Слуцк | Мінская | Абласнога падпарадкавання | 29 | Рагачоў | Гомельская | Раённага падпарадкавання | |
12 | Быхаў | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | 30 | Сянно | Віцебская | Раённага падпарадкавання | |
13 | Ветка | Гомельская | Раённага падпарадкавання | 31 | Старыя Дарогі | Мінская | Раённага падпарадкавання | |
14 | Горкі | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | 32 | Чавусы | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
15 | Гарадок | Віцебская | Раённага падпарадкавання | 33 | Чэрвень | Мінская | Раённага падпарадкавання | |
16 | Дзяржынск | Мінская | Раённага падпарадкавання | 34 | Чэрыкаў | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
17 | Добруш | Гомельская | Раённага падпарадкавання | 35 | Шклоў | Магілёўская | Раённага падпарадкавання | |
18 | Дрыса | Віцебская | Раённага падпарадкавання |
1939 — у выніку падзелу Міжваеннай Польшчы паміж Трэцім Рэйхам і СССР, тэрыторыі ўсходняй часткі Польшчы, у якіх пражывалі пераважна беларусы (таксама вядомая як Заходняя Беларусь), адышлі да Савецкага Саюза. У БССР былі ўтвораны 5 новых абласцей: Баранавіцкая з цэнтрам у горадзе Баранавічы, Беластоцкая з цэнтрам у горадзе Беластоку, Брэсцкая з цэнтрам у горадзе Брэсце, Вілейская з цэнтрам у Вілейцы, а таксама Пінская з цэнтрам у горадзе Пінску. Вільня ж і прылеглыя тэрыторыі, якія таксама адышлі Савецкаму Саюзу, былі аддадзены Літве ў выніку савецка-літоўскага дагавора ад 10 кастрычніка 1939 года аб узаемадапамозе яшчэ да афіцыйнага ўключэння Заходняй Беларусі ў склад БССР.
1940 — стары падзел абласцей, утвораных на тэрыторыі Заходняй Беларусі, на паветы быў скасаваны і ўстаноўлены падзел на больш дробныя раёны. Найбольш буйныя заходнебеларускія паселішчы афіцыйна атрымалі статусы гарадоў:
3 жніўня Літва стала часткай СССР, частка тэрыторый БССР (Свянцянскі раён з цэнтрам у Свянцянах, частка тэрыторый некаторых іншых раёнаў Вілейскай і Беластоцкай абласцей) была аддадзена Літве.
1944 — Маладзечна аднесены да катэгорыі гарадоў абласнога падпарадкавання і стаў новым цэнтрам Вілейскай вобласці, якая была перайменавана ў Маладзечанскую. Таксама ў гэты год былі створаныя новыя Бабруйская, Гродзенская і Полацкая вобласці.
1945 — пасёлак Прапойск ператвораны ў горад Слаўгарад; у выніку савецка-польскага дагавора ад 16 жніўня Беласток і прылеглыя тэрыторыі (з гарадамі Аўгустаў, Бельск, Граева, Замбраў, Кольна, Лапы, Ломжа, Сакулка, Цеханавец, Гайнаўка, Сямятычы) адышлі зноў да Польшчы. Беларуска-польская мяжа стала праходзіць амаль па лініі Керзона, устаноўленай яшчэ ў 1919 годзе.
1946 — Мінск аднесены да катэгорыі гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання.
1955 — Талачын, Масты і Мар'іна Горка ператвораныя ў гарады раённага падпарадкавання.
1961 — гарадскі пасёлак Шацілкі быў аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання і перайменаваны ў Светлагорск.
1962 — Шчучын аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
1963 — Кобрын, Лунінец, Лепель, Добруш, Жлобін, Калінкавічы, Светлагорск, Ваўкавыск, Навагрудак, Слонім, Крычаў, Асіповічы, Жодзіна, Салігорск і Наваполацк ператвораныя ў гарады абласнога падпарадкавання.
1966 — Івацэвічы і Чашнікі аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
1967 — Драгічын і Хойнікі ператвораныя ў гарады раённага падпарадкавання.
1968 — Беразіно, Любань і Смалявічы ператвораныя ў гарады раённага падпарадкавання.
1970 — Новалукомль, Белаазёрск, Жабінка і Маларыта ператвораныя ў гарады раённага падпарадкавання.
1971 — Іванава, Ельск, Нароўля, Чачэрск, Жыткавічы, Васілевічы і Буда-Кашалёва ператвораныя ў гарады раённага падпарадкавання.
1972 — Барань і Мёры ператвораныя ў гарады раённага падпарадкавання.
1973 — Ганцавічы ператвораны ў горад раённага падпарадкавання.
1974 — Рагачоў аднесены да катэгорыі гарадоў абласнога падпарадкавання; пасёлак Скідзель атрымаў статус горада.
1982 — Горкі і Дзяржынск аднесены да катэгорыі гарадоў абласнога падпарадкавання.
1983 — Камянец аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
1984 — Капыль аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
1985 — Заслаўе аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
1987 — Заслаўе аднесены да катэгорыі гарадоў абласнога падпарадкавання.
1990 — Дзятлава і Бярозаўка аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
1991 — Крупкі аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання.
У Рэспубліцы Беларусь крытэрыі аднясення населеных пунктаў да катэгорый устаноўлены Законам Рэспублікі Беларусь ад 5 мая 1998 г. № 154—З «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным дзяленні і парадку вырашэння пытанняў адміністрацыйна-тэрытарыяльнага ўладкавання Рэспублікі Беларусь». Згодна з артыкулам 8 гэтага закона, гарады дзеляцца на наступныя падкатэгорыі:
Паколькі катэгорыя гарадоў раённага падпарадкавання — катэгорыя самых маленькіх гарадоў, то парогавая колькасць насельніцтва для горада ў Рэспубліцы Беларусь — 6 тысяч чалавек. Але некаторыя гарады (Тураў, Высокае, Васілевічы, Дзісна, Косава) не адпавядаюць гэтаму крытэрыю.
Гарады могуць быць як тэрытарыяльнымі, так і адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі. Калі горад з'яўляецца адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай, то ў ім ствараюцца свае органы мясцовага кіравання (мясцовыя выканаўчыя камітэты) і самакіравання (мясцовыя Саветы дэпутатаў). Мінск і гарады абласнога падпарадкавання з'яўляюцца адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі. Мінскі гарадскі выканаўчы камітэт належыць узроўню абласных выканаўчых камітэтаў, а выканаўчыя камітэты гарадоў абласнога падпарадкавання — базаваму (нароўні з выканаўчымі камітэтамі раёнаў). Гарады раённага падпарадкавання могуць быць як адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі, так і тэрытарыяльнымі адзінкамі. Калі горад раённага падпарадкавання з'яўляецца адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай, то яго выканаўчы камітэт належыць першаснаму ўзроўню (нароўні з сельскімі і пасялковымі выканаўчымі камітэтамі).
Узроўні гарадскіх Саветаў дэпутатаў (першасны, базавы, абласны) тыя ж, толькі Мінскі гарадскі Савет валодае правамі не толькі абласнога, але і базавага Савета.
Некаторыя, асабліва вялікія гарады (Мінск, астатнія 5 абласных цэнтраў, а таксама Бабруйск), дзеляцца на гарадскія раёны (артыкул 3 Закона № 154-З). У іх ствараюцца мясцовыя адміністрацыі, якія з'яўляюцца органамі мясцовага кіравання (артыкул 11 Закона № 617-XII). Мясцовыя адміністрацыі падкантрольныя ў сваёй дзейнасці гарадскім выканаўчым камітэтам і гарадскім Саветам дэпутатаў.
На 1 студзеня 1992 года ў Рэспубліцы Беларусь налічваліся 102 гарады, з якіх 1 горад рэспубліканскага падпарадкавання (Мінск), 36 гарадоў абласнога падпарадкавання і астатнія раённага. Але пачынаючы з 1995 года ў адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле рэспублікі пачалі адбывацца істотныя змены: з мэтай больш эфектыўнага дзяржаўнага кіравання тэрыторыямі былі аб'яднаны выканкамы многіх гарадоў раённага падпарадкавання, якія з'яўляліся раённымі цэнтрамі, і аднайменных раёнаў. Таксама гэта закранула і гарады абласнога падпарадкавання.
Перайшло з абласнога ў раённае падпарадкаванне 26 гарадоў:
У гэты ж час 13 пасёлкаў гарадскога тыпу атрымалі статус гарадоў:
На цяперашні час у Беларусі 115 населеных пунктаў маюць статус гарадоў, з іх:
Гарады з насельніцтвам:
На 14 кастрычніка 2009 года (перапіс насельніцтва) ў Беларусі налічвалася 112 гарадоў, сярод якіх 1 горад рэспубліканскага падпарадкавання, 12 — абласнога і 99 — раённага, у тым ліку:
Насельніцтва | Паселішчаў | Паселішчаў у працэнтах | Жыхароў | Жыхароў у працэнтах |
---|---|---|---|---|
1 000 000 і больш | 1 | 0,89 % | 1 836 808 | 27,38 % |
ад 200 000 да 499 999 | 6 | 5,36 % | 2 041 255 | 30,43 % |
ад 100 000 да 199 999 | 6 | 5,36 % | 774 290 | 11,54 % |
ад 50 000 да 99 999 | 10 | 8,93 % | 757 522 | 11,29 % |
ад 20 000 да 49 999 | 15 | 13,39 % | 472 730 | 7,05 % |
ад 10 000 да 19 999 | 44 | 39,29 % | 604 226 | 9,01 % |
ад 5 000 да 9 999 | 26 | 23,21 % | 210 829 | 3,14 % |
ад 2 000 да 4 999 | 3 | 2,68 % | 8 919 | 0,13 % |
1 999 і менш | 1 | 0,89 % | 1 973 | 0,03 % |
Сума | 112 | 100,00 % | 6 708 552 | 100,00 % |
На 1 студзеня 2017 было ўжо 113 гарадоў, у тым ліку 1 горад рэспубліканскага падпарадкавання, 10 — абласнога і 102 — раённага.
З 18 студзеня 2017 года маюць статус гарадоў раённага падпарадкавання таксама Бялынічы і Круглае.
Назвы лацініцай у спісе прыводзяцца адпаведна з афіцыйнымі правіламі транслітарацыі.
Герб | Назва | Колішнія назвы | Дата заснавання (альбо дата першай згадкі) | Дата набыцця статусу горада | Раён | Вобласць | Колькасць жыхароў (2023) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Асіпо́вічы трансліт.: Asipovičy руск.: Осиповичи | 1872 | 1935 | Асіповіцкі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 29 329 | ||
Астраве́ц трансліт.: Astraviec руск.: Островец | 1468 | 2012 | Астравецкі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 14 805 | ||
Ашмя́ны трансліт.: Ašmiany руск.: Ошмяны | 1341 | — | Ашмянскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 16 870 | ||
Бабру́йск трансліт.: Babrujsk руск.: Бобруйск | Бабрусек, Бабруеск, Баброўск | 1387 | 1795 | Бабруйск (цэнтр Бабруйскага раёна) | горад Магілёўская | 208 611 | |
Бара́навічы трансліт.: Baranavičy руск.: Барановичи | Баранавічы-Развадава | 1871 | 1919 | Баранавічы (цэнтр Баранавіцкага раёна) | горад Брэсцкая | 172 150 | |
Бара́нь трансліт.: Barań руск.: Барань | Старая Барань | 1598 | 1972 | Аршанскі | Віцебская | 10 301 | |
Бары́саў трансліт.: Barysaŭ руск.: Борисов | 1102 | да 1563 | Барысаўскі (цэнтр раёна) | Мінская | 136 409 | ||
Бе́лаазё́рск трансліт.: Bielaaziorsk руск.: Белоозёрск | Ніўка, Бярозаўскі | 1958 | 1970 | Бярозаўскі | Брэсцкая | 10 997 | |
Беразіно́ трансліт.: Bierazino руск.: Березино | Беразень, Беразень-Ігуменская | 1501 | 1968 | Бярэзінскі (цэнтр раёна) | Мінская | 11 395 | |
Бра́слаў трансліт.: Braslaŭ руск.: Браслав | Брачыслаўль, Браслаўль, Браслаўль-Завельскі | 1065 | 1500 | Браслаўскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 9 426 | |
Брэст трансліт.: Brest руск.: Брест | Берасце, Брест-Литовск, Брест-над-Бугом | 1019 | — | Брэст (цэнтр Брэсцкага раёна) | горад Брэсцкая (цэнтр вобласці) | 342 461 | |
Бу́да-Кашалё́ва трансліт.: Buda-Kašaliova руск.: Буда-Кошелёво | Буда | 1824 | 1971 | Буда- Кашалёўскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 8 618 | |
Бы́хаў трансліт.: Bychaŭ руск.: Быхов | 1430 | — | Быхаўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 16 426 | ||
Бялы́нічы трансліт.: Bialyničy руск.: Белыничи | XVI стагоддзе | 2017 | Бялыніцкі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 9 749 | ||
Бяро́за трансліт.: Biaroza руск.: Берёза | Бяроза-Картуска | 1477 | — | Бярозаўскі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 28 397 | |
Бяро́заўка трансліт.: Biarozaŭka руск.: Берёзовка | XIX стагоддзе | 1990 | Лідскі | Гродзенская | 9 657 | ||
Вало́жын трансліт.: Valožyn руск.: Воложин | XIV стагоддзе | 1929 | Валожынскі (цэнтр раёна) | Мінская | 10 064 | ||
Васіле́вічы трансліт.: Vasilievičy руск.: Василевичи | XVI стагоддзе | 1971 | Рэчыцкі | Гомельская | 3 285 | ||
Ваўкавы́ск трансліт.: Vaŭkavysk руск.: Волковыск | Ваўкавысек, Ваўкавыйск | 1005 | — | Ваўкавыскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 41 991 | |
Верхнядзві́нск трансліт.: Vierchniadzvinsk руск.: Верхнедвинск | Дрысь, Дрыса, Дрыза | 1386 | 1777 | Верхнядзвінскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 6 883 | |
Ве́тка трансліт.: Vietka руск.: Ветка | 1685 | 1925 | Веткаўскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 8 625 | ||
Віле́йка трансліт.: Viliejka руск.: Вилейка | Велейскае, Велейка, Вілія, Вілья | 1460 | — | Вілейскі (цэнтр раёна) | Мінская | 26 811 | |
Ві́цебск трансліт.: Viciebsk руск.: Витебск | Віцепск, Відбеск, Відзебск, Віцепеск, Віцьбеск, Віцэнбеке | 974 | — | Віцебск (цэнтр Віцебскага раёна) | горад Віцебская (цэнтр вобласці) | 359 148 | |
Высо́кае трансліт.: Vysokaje руск.: Высокое | Высокі Горад, Высока-Літоўск | XIV стагоддзе | 1921 | Камянецкі | Брэсцкая | 4 843 | |
Га́нцавічы трансліт.: Hancavičy руск.: Ганцевичи | 1898 | 1973 | Ганцавіцкі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 13 486 | ||
Гарадо́к трансліт.: Haradok руск.: Городок | XIII стагоддзе | 1777 | Гарадоцкі (цэнтр раёна) | Віцебская | 11 570 | ||
Глыбо́кае трансліт.: Hlybokaje руск.: Глубокое | 1414 | 1940 | Глыбоцкі (цэнтр раёна) | Віцебская | 17 707 | ||
Го́мель трансліт.: Homieĺ руск.: Гомель | Гомій, Гомей, Гомін, Гом, Гомье, Хемль | 1142 | 1852 | Гомель (цэнтр Гомельскага раёна) | горад Гомельская (цэнтр вобласці) | 501 802 | |
Го́ркі трансліт.: Horki руск.: Горки | Горы-Горкі | 1544 | 1862 | Горацкі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 29 152 | |
Гро́дна трансліт.: Hrodna руск.: Гродно | Гародзен, Гародна, Гародня | 1127 | — | Гродна (цэнтр Гродзенскага раёна) | горад Гродзенская (цэнтр вобласці) | 358 717 | |
Давы́д-Гарадо́к трансліт.: Davyd-Haradok руск.: Давид-Городок | 1127 | 1940 | Столінскі | Брэсцкая | 5 774 | ||
Дзісна́ трансліт.: Dzisna руск.: Дисна | Копец-гарадок | 1461 | 1569 | Мёрскі | Віцебская | 1 417 | |
Дзяржы́нск трансліт.: Dziaržynsk руск.: Дзержинск | Койданава, Крутагор’е | XI стагоддзе | 1932 | Дзяржынскі (цэнтр раёна) | Мінская | 29 811 | |
Дзя́тлава трансліт.: Dziatlava руск.: Дятлово | Здзецел, Здзецель, Здзенцел, Здзенцель, Здзенчаль, Зецель, Зецеля, Зецял, Дзенцёл, Дзенцёлкі, Дзенцел, Зетел, Здечало | 1498 | 1990 | Дзятлаўскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 7 881 | |
До́бруш трансліт.: Dobruš руск.: Добруш | 1335 | 1927 | Добрушскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 18 137 | ||
До́кшыцы трансліт.: Dokšycy руск.: Докшицы | 1407 | 1940 | Докшыцкі (цэнтр раёна) | Віцебская | 6 759 | ||
Драгі́чын трансліт.: Drahičyn руск.: Дрогичин | Давечаровічы, Дарагічын, Драгічын-Палескі | 1452 | 1967 | Драгічынскі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 14 856 | |
Дубро́ўна трансліт.: Dubroŭna руск.: Дубровно | 1773 | 1925 | Дубровенскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 6 909 | ||
Ельск трансліт.: Jeĺsk руск.: Ельск | Каралін | XVI стагоддзе | 1971 | Ельскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 8 864 | |
Жа́бінка трансліт.: Žabinka руск.: Жабинка | 1871 | 1970 | Жабінкаўскі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 13 299 | ||
Жло́бін трансліт.: Žlobin руск.: Жлобин | Злобін | XV стагоддзе | 1925 | Жлобінскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 77 049 | |
Жо́дзіна трансліт.: Žodzina руск.: Жодино | Багуслаў Поле, Жодзінская Слабада | 1643 | 1963 | Жодзіна | горадМінская | 64 000 | |
Жы́ткавічы трансліт.: Žytkavičy руск.: Житковичи | Жыдкавічы | 1500 | 1971 | Жыткавіцкі (цэнтр раёна) | Гомельская | 15 961 | |
Засла́ўе трансліт.: Zaslaŭje руск.: Заславль | Ізяслаўль, Іжаслаўль, Жаслаўль, Заслаў | 985 | 1985 | Мінскі | Мінская | 17 419 | |
Іва́нава трансліт.: Ivanava руск.: Иваново | Порхава, Янава, Янаў-Палескі, Янаў | 1423 | 1971 | Іванаўскі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 16 272 | |
Івацэ́вічы трансліт.: Ivacevičy руск.: Ивацевичи | Івачэвічы | 1654 | 1966 | Івацэвіцкі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 22 487 | |
І́ўе трансліт.: Iŭje руск.: Ивье | Івь | 1444 | 2000 | Іўеўскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 7 243 | |
Калі́нкавічы трансліт.: Kalinkavičy руск.: Калинковичи | Каленкавічы | 1560 | 1925 | Калінкавіцкі (цэнтр раёна) | Гомельская | 37 050 | |
Ка́менец трансліт.: Kamieniec руск.: Каменец | Каменец, Камянец-Літоўскі | 1276 | 1983 | Камянецкі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 8 316 | |
Капы́ль трансліт.: Kapyĺ руск.: Копыль | 1274 | 1984 | Капыльскі (цэнтр раёна) | Мінская | 10 087 | ||
Касцюко́вічы трансліт.: Kasciukovičy руск.: Костюковичи | Касцюкова | XVI стагоддзе | 1938 | Касцюковіцкі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 15 089 | |
Кі́раўск трансліт.: Kiraŭsk руск.: Кировск | Старцы | XIX стагоддзе | 2001 | Кіраўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 7 971 | |
Клецк трансліт.: Klieck руск.: Клецк | Клечаск | 1127 | 1940 | Клецкі (цэнтр раёна) | Мінская | 11 350 | |
Клі́мавічы трансліт.: Klimavičy руск.: Климовичи | 1581 | 1777 | Клімавіцкі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 15 121 | ||
Клі́чаў трансліт.: Kličaŭ руск.: Кличев | Клічава | 1592 | 2000 | Клічаўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 7 321 | |
Ко́брын трансліт.: Kobryn руск.: Кобрин | Кобрынь | 1287 | 1801 | Кобрынскі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 52 670 | |
Ко́сава трансліт.: Kosava руск.: Коссово | Ко́саў | 1494 | 1921 | Івацэвіцкі | Брэсцкая | 1 872 | |
Кру́глае трансліт.: Kruhlaje руск.: Круглое | XVI стагоддзе | 2017 | Круглянскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 7 315 | ||
Кру́пкі трансліт.: Krupki руск.: Крупки | 1575 | 1991 | Крупскі (цэнтр раёна) | Мінская | 8 487 | ||
Кры́чаў трансліт.: Kryčaŭ руск.: Кричев | Кречут | 1136 | 1931 | Крычаўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 23 469 | |
Лаго́йск трансліт.: Lahojsk руск.: Логойск | Лагожск, Лагожаск | 1078 | 1998 | Лагойскі (цэнтр раёна) | Мінская | 15 515 | |
Ле́пель трансліт.: Liepieĺ руск.: Лепель | Стары Лепель | 1439 | 1563 | Лепельскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 17 182 | |
Лі́да трансліт.: Lida руск.: Лида | 1323 | — | Лідскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 103 915 | ||
Лу́нінец трансліт.: Luniniec руск.: Лунинец | Малы Лулін, Лулінец, Луненец, Лунінец Малы | 1449 | 1921 | Лунінецкі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 23 548 | |
Лю́бань трансліт.: Liubań руск.: Любань | 1566 | 1968 | Любанскі (цэнтр раёна) | Мінская | 11 360 | ||
Ля́хавічы трансліт.: Liachavičy руск.: Ляховичи | 1572 | 1931 | Ляхавіцкі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 10 613 | ||
Магілё́ў трансліт.: Mahilioŭ руск.: Могилёв | 1267 | — | Магілёў (цэнтр Магілёўскага раёна) | горад Магілёўская (цэнтр вобласці) | 353 338 | ||
Мазы́р трансліт.: Mazyr руск.: Мозырь | Мозр, Мозыр | 1155 | 1577 | Мазырскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 105 321 | |
Маладзе́чна трансліт.: Maladziečna руск.: Молодечно | 1388 | 1929 | Маладзечанскі (цэнтр раёна) | Мінская | 89 268 | ||
Малары́та трансліт.: Malaryta руск.: Малорита | Малая Рыта | 1566 | 1970 | Маларыцкі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 12 850 | |
Ма́р’іна Го́рка трансліт.: Marjina Horka руск.: Марьина Горка | XVI стагоддзе | 1955 | Пухавіцкі (цэнтр раёна) | Мінская | 20 242 | ||
Масты́ трансліт.: Masty руск.: Мосты | 1486 | 1955 | Мастоўскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 14 683 | ||
Мё́ры трансліт.: Miory руск.: Миоры | Мерэя, Меры, Міры, Мёры | 1514 | 1972 | Мёрскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 7 815 | |
Мікашэ́вічы трансліт.: Mikaševičy руск.: Микашевичи | 1785 | 2005 | Лунінецкі | Брэсцкая | 12 395 | ||
Мінск трансліт.: Minsk руск.: Минск | Меньск, Менск, Міньск, Мінск-Літоўскі, Менск-Беларускі | 1067 | — | горад Мінск (цэнтр Мінскага раёна) | Мінск (цэнтр Мінскай вобласці) | горад 1 995 471 | |
Мсцісла́ў трансліт.: Mscislaŭ руск.: Мстиславль | 1135 | — | Мсціслаўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 10 063 | ||
Мя́дзел трансліт.: Miadziel руск.: Мядель | Медзела, Мяднол, Мядзюль, Мядзела, Мядзіла | 1324 | 1998 | Мядзельскі (цэнтр раёна) | Мінская | 6 999 | |
Навагру́дак трансліт.: Navahrudak руск.: Новогрудок | Навагорад, Наўгарадок, Новы Гарадок, Наваградак | 1044 | — | Навагрудскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 28 021 | |
Навапо́лацк трансліт.: Navapolack руск.: Новополоцк | Піянерскі, Полацкі | 1958 | 1963 | Наваполацк | горадВіцебская | 96 320 | |
Наро́ўля трансліт.: Naroŭlia руск.: Наровля | 1406 | 1971 | Нараўлянскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 8 352 | ||
Но́валуко́мль трансліт.: Novalukomĺ руск.: Новолукомль | Лукомль, Новалукомаль | 1964 | 1970 | Чашніцкі | Віцебская | 12 048 | |
Нясві́ж трансліт.: Niasviž руск.: Несвиж | 1223 | 1796 | Нясвіжскі (цэнтр раёна) | Мінская | 15 907 | ||
О́рша трансліт.: Orša руск.: Орша | Рша | 1067 | — | Аршанскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 103 658 | |
Паста́вы трансліт.: Pastavy руск.: Поставы | Пасаднік | 1409 | 1791 | Пастаўскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 18 772 | |
Пе́трыкаў трансліт.: Pietrykaŭ руск.: Петриков | 1523 | 1925 | Петрыкаўскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 10 303 | ||
Пінск трансліт.: Pinsk руск.: Пинск | Піньск, Пінеск | 1097 | — | Пінск (цэнтр Пінскага раёна) | горад Брэсцкая | 124 613 | |
По́лацк трансліт.: Polack руск.: Полоцк | Полацеск, Полацьск, Плоцеке, Полцесьюбарг | 862 | — | Полацкі (цэнтр раёна) | Віцебская | 79 960 | |
Пружа́ны трансліт.: Pružany руск.: Пружаны | Дабучын | 1487 | 1589 | Пружанскі | Брэсцкая | 19 064 | |
Рагачо́ў трансліт.: Rahačoŭ руск.: Рогачёв | 1142 | 1772 | Рагачоўскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 32 029 | ||
Рэ́чыца трансліт.: Rečyca руск.: Речица | 1213 | 1566 | Рэчыцкі (цэнтр раёна) | Гомельская | 65 423 | ||
Саліго́рск трансліт.: Salihorsk руск.: Солигорск | Новастаробінск | 1959 | 1963 | Салігорскі (цэнтр раёна) | Мінская | 98 590 | |
Светлаго́рск трансліт.: Svietlahorsk руск.: Светлогорск | Шацілінскі Востраў, Шацілавічы, Шацілкі | 1560 | 1961 | Светлагорскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 63 202 | |
Сві́слач трансліт.: Svislač руск.: Свислочь | 1256 | 2000 | Свіслацкі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 6 098 | ||
Скі́дзель трансліт.: Skidzieĺ руск.: Скидель | Скідаль | 1508 | 1974 | Гродзенскі | Гродзенская | 9 742 | |
Сла́ўгарад трансліт.: Slaŭharad руск.: Славгород | Прупой, Прапошаск, Прапойск | 1136 | 1945 | Слаўгарадскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 7 840 | |
Сло́нім трансліт.: Slonim руск.: Слоним | Услонім, Вслонім | 1252 | — | Слонімскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 49 113 | |
Слуцк трансліт.: Sluck руск.: Слуцк | Случаск, Слуцак | 1116 | — | Слуцкі (цэнтр раёна) | Мінская | 60 376 | |
Смаляві́чы трансліт.: Smaliavičy руск.: Смолевичи | Смальневічы | 1448 | 1968 | Смалявіцкі (цэнтр раёна) | Мінская | 21 820 | |
Смарго́нь трансліт.: Smarhoń руск.: Сморгонь | Смургоні, Смаргоні | 1503 | 1940 | Смаргонскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 35 781 | |
Стары́я Даро́гі трансліт.: Staryja Darohi руск.: Старые Дороги | Дарогі | 1524 | 1938 | Старадарожскі (цэнтр раёна) | Мінская | 10 468 | |
Сто́лін трансліт.: Stolin руск.: Столин | 1555 | 1921 | Столінскі (цэнтр раёна) | Брэсцкая | 13 550 | ||
Сто́ўбцы трансліт.: Stoŭbcy руск.: Столбцы | 1593 | да 1729 | Стаўбцоўскі (цэнтр раёна) | Мінская | 17 640 | ||
Сянно́ трансліт.: Sianno руск.: Сенно | Сенна, Сеннае | 1442 | 1772 | Сенненскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 7 158 | |
Талачы́н трансліт.: Talačyn руск.: Толочин | 1433 | 1955 | Талачынскі (цэнтр раёна) | Віцебская | 9 691 | ||
Ту́раў трансліт.: Turaŭ руск.: Туров | 980 | 2004 | Жыткавіцкі | Гомельская | 2 766 | ||
Узда́ трансліт.: Uzda руск.: Узда | 1450 | 1999 | Уздзенскі (цэнтр раёна) | Мінская | 10 677 | ||
Фа́ніпаль трансліт.: Fanipaĺ руск.: Фаниполь | 1856 | 1999 | Дзяржынскі | Мінская | 17 768 | ||
Хо́йнікі трансліт.: Chojniki руск.: Хойники | Хвойнічкі, Хвайнікі | 1512 | 1967 | Хойніцкі (цэнтр раёна) | Гомельская | 13 248 | |
Ча́вусы трансліт.: Čavusy руск.: Чаусы | Чавусавічы | XVI стагоддзе | 1604 | Чавускі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 9 944 | |
Чачэ́рск трансліт.: Čačersk руск.: Чечерск | Чычэрск | 1159 | 1971 | Чачэрскі (цэнтр раёна) | Гомельская | 8 885 | |
Ча́шнікі трансліт.: Čašniki руск.: Чашники | 1504 | 1966 | Чашніцкі (цэнтр раёна) | Віцебская | 7 843 | ||
Чэ́рвень трансліт.: Červień руск.: Червень | Гумен, Ігумен | 1387 | 1795 | Чэрвеньскі (цэнтр раёна) | Мінская | 10 542 | |
Чэ́рыкаў трансліт.: Čerykaŭ руск.: Чериков | 1604 | 1678 | Чэрыкаўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 7 774 | ||
Шклоў трансліт.: Škloŭ руск.: Шклов | 1535 | 1762 | Шклоўскі (цэнтр раёна) | Магілёўская | 14 989 | ||
Шчу́чын трансліт.: Ščučyn руск.: Щучин | 1487 | 1962 | Шчучынскі (цэнтр раёна) | Гродзенская | 15 653 |
Гэты спіс уваходзіць у лік выдатных спісаў беларускамоўнага раздзела Вікіпедыі. |
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Гарады Беларусі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.