«Белсат» (польск.: Biełsat) — тэлевізійны канал з трансляцыямі на беларускай і рускай мовах, структурная частка Польскага тэлебачання (TVP S.A.) і з самага пачатку быў супольна фінансаваны праз Міністэрства замежных спраў Польшчы ды міжнародных донараў.
Белсат | |
---|---|
Тэлеканал «Белсат» | |
Краіна | Польшча |
Зона вяшчання | Зямля |
Час вяшчання | 07:00 — 02:30 |
Мова вяшчання | беларуская, руская |
Фармат выявы | 16:9 |
Тэматыка канала | Серыялы, фільмы, дакументальныя фільмы, а таксама пазнавальныя, эканамічныя і шматлікія іншыя праграмы. |
Дата пачатку вяшчання | 10 снежня 2007 года |
Уладальнік | TVP |
Кіраўнікі | Агнешка Рамашэўска-Гузы (генеральны дырэктар) |
Голас канала | Юрый Салодкі (2016 — цяпер), Дзмітрый Гурневіч (2007—2016) |
Сеткавыя партнёры | TVP |
Слоган | Белсат — нам блізкія вашыя справы |
Сайт | belsat.eu |
Ініцыятыва стварэння спадарожнікавага тэлеканала для беларускіх гледачоў належыць журналістцы Агнешцы Рамашэўскай-Гузы. Канал быў адказам на выказаную ў беларускіх дэмакратычных колах патрэбу ў незалежнай ад уладаў Беларусі тэлестанцыі. Ідэю падтрымалі польскі ўрад і шырокі спектр палітычных сіл у парламенце. У выніку праект стаў адным з прыярытэтаў польскай палітыкі ў галіне міжнароднай супрацы дзеля дэмакратыі і развіцця грамадзянскай супольнасці. 20 чэрвеня 2006 года кіраўніцтва Польскага тэлебачання стварыла камісію для падрыхтоўцы беларускамоўнага канала, у склад якой увайшлі медыядзеячы з Польшчы і Беларусі. Пачаткова планавалася запусціць канал у студзені 2007 года. 23 красавіка 2007 года польскае грамадскае тэлебачанне падпісала дамову з Міністэрствам замежных спраў Польшчы аб стварэнні канала «ТВ Беларусь». 17 ліпеня 2007 года кіраўніцтва Польскага тэлебачання фармальна зацвердзіла новы канал у сваёй структуры і атрымала на яго стварэнне з дзяржаўнага бюджэту 16 млн злотых. Новы канал назвалі «Белсат». З самага пачатку ён фінансаваўся шэрагам міжнародных донараў, найважнейшыя з якіх — шведская «Sida», Савет міністраў паўночных краін, міністэрствы замежных спраў Нарвегіі, Нідэрландаў, Канады і Літвы, урады Вялікабрытаніі і Ірландыі, а таксама Дзяржаўны дэпартамент ЗША. «Белсат» пачаў трансляванне 10 снежня 2007 года, у Міжнародны дзень правоў чалавека. Дырэктарам канала стала аўтарка ідэі — Агнешка Рамашэўская-Гузы. У канцы 2008 года сфарміравалася грамадская Назіральная рада канала. У яе склад увайшлі такія прадстаўнікі беларускай інтэлігенцыі, як Валянцін Акудовіч, Міхаіл Анемпадыстаў, Зінаіда Бандарэнка, Генадзь Бураўкін, Анатоль Гуляеў, Святлана Калінкіна, Уладзімір Колас (старшыня), Алег Трусаў, Юрый Хашчавацкі.
У чэрвені 2008 года на канале было 100 супрацоўнікаў з Польшчы і Беларусі. На 2020 год каманда налічвае амаль 300 штатных і пазаштатных работнікаў з Польшчы, Беларусі, Расіі, Украіны, Казахстана і іншых краін. Канал мае два філіялы — у Мінску і Кіеве — і сетку карэспандэнтаў у Берліне, Бруселі, Вільнюсе, Празе і Ерэване.
«Белсат» транслюе ў сярэднім 19 гадзінаў на дзень. Трансляцыя пачынаецца а 7:00 раніцы паводле мінскага часу (UTC+3) і канчаецца пасля 2:00 ночы, у залежнасці ад працягласці эфірных праграм. Праграмы канала транслююцца ў жывым эфіры на старонцы belsat.eu, на старонцы канала ў «YouTube», а таксама ў дадатку «Belsat TV Live» для тэлевізараў з аперацыйнай сістэмай «Android». Дадатак «Belsat TV» для таблетаў і смартфонаў з сістэмамі «Android» і iOS дазваляе прагляд праграм канала ў жывым эфіры і атрыманне апошніх навін разам з відэаматэрыяламі.
Праграмы «Белсата» можна глядзець у інтэрнэце на старонцы belsat.eu і на «YouTube». Мае дзесяць тэматычных каналаў на платформе «YouTube»: «Белсат News», «Белсат Doc», «Белсат Now», «Белсат Life», «Белсат Гісторыя», «Белсат Музыка», «Вот Так», «Жэстачайшый Мульт», «Belsat in English» і «Biełsat po Polsku». «Белсат» вядзе старонкі ў бальшыні сацыяльных сетак: «Facebook», «Twitter», «Instagram», «Telegram», «Аднакласнікі», «УКантакце», «TikTok» і «LinkedIn».
Прымаць «Белсат» можна праз спадарожнік «Астра 4А » (пазіцыя 5˚ E, палярызацыя H, частата 12 379,6 MHz). Усе зацікаўленыя аператары кабельных сетак могуць трансляваць канал на ўмовах бясплатнай ліцэнзіі.
«Белсат» можна слухаць на «SoundCloud»-канале «Belsat Music», дзе дасяжныя запісы твораў з музычных праграм канала.
У мінулым здараліся выпадкі кароткатэрміновых скарачэнняў штодзённага эфірнага часу ў сувязі з фінансавым крызісам.
узнагарода ў конкурсе «Рэпарцёры для рэпарцёраў» для журналістаў з дзяржаў «Усходняга партнёрства» (Варшава, Польшча, 2012).
узнагарода «за аператарскае майстэрства» — XI міжнародны фестываль дакументальных фільмаў «Кінолітопис» (Кіеў, Украіна, 2012); узнагарода журы — VIII міжнародны каталіцкі фестываль хрысціянскіх фільмаў і тэлепраграм «Магніфікат» (Мінск, 2012); 1-ае месца ў намінацыі «дакументальнае кіно» — Х міжнародны фестываль праваслаўнага кіно «Покров» (Кіеў, Украіна, 2012); узнагарода «Залаты мельхіёр» — VIII агульнапольскі конкурс рэпарцёраў польскага радыё «Melchiory» (Польшча, 2012); узнагарода «Бронзавы турань» — Міжнародны фестываль «Этнафільм» (Чадца, Славакія, 2012); 1-ая ўзнагарода ў намінацыі «дакументальны фільм» — Міжнародны дабрачынны фестываль «Светлы ангел» (Масква, Расія, 2012).
узнагарода публікі за найлепшы дакументальны фільм — кінафестываль «Off» (Опузен, Харватыя, 2012).
першая ўзнагарода ў катэгорыі замежных кароткаметражных дакументальных фільмаў — Міжнародны фестываль дакументальнага кіно «Cinema du Reel» (Парыж, Францыя, 2012).
галоўная ўзнагарода — агульнапольскі конкурс Міжнароднага фестывалю мастацтва рэпартажу «Camera Obscura» (Быдгашч, Польшча, 2011).
узнагароды на XXI міжнародным кінафестывалі «Arsenals» за найлепшы балтыйскі фільм і адмысловая ўзнагарода фірмы «Nikon» (Рыга, Латвія, 2011); прыз глядацкіх сімпатыяў і адмысловы прыз журы за «экспрэсіўнасць аўтара і яго грамадзянскае сумленне» — IX міжнародны фестываль дакументальных фільмаў «Хранограф» (Кішынёў, Малдова, 2011).
узнагарода за найлепшую рэжысуру — VII міжнародны каталіцкі фестываль хрысціянскіх фільмаў і тэлепраграм «Магніфікат» (Глыбокае-Мінск, 2011).
прыз старшыні польскага Інстытута нацыянальнай памяці (IPN) у намінацыі «за ўвасабленне сапраўднага вобразу пастыра ў беларускім кінематографе» — VII міжнародны каталіцкі фестываль хрысціянскіх фільмаў і тэлепраграм «Магніфікат» (Глыбокае-Мінск, 2011).
прэмія ў катэгорыі «эканамічны бюлетэнь» за «прафесіяналізм у скрайне цяжкіх умовах вытворчасці» — XIV агульнапольскі агляд дакументальных формаў «Базар» (Познань, Польшча, 2009).
галоўная ўзнагарода — VIII міжнародны фестываль крэатыўных дакументальных фільмаў «Escales Documentaire» (Ля-Рашэль, Францыя, 2008); прыз «Залатая багіня» ў намінацыі «Нацыянальны характар» — Міжнародны фестываль тэлевізійных праграм і фільмаў «Залаты бубен» (Ханты-Мансійск, Расія, 2008).
прыз «Залатая багіня» ў намінацыі «Публіцыстыка» — Міжнародны фестываль тэлевізійных праграм і фільмаў «Залаты бубен» (Ханты-Мансійск, Расія, 2008).
першая ўзнагарода — IV міжнародны фестываль дакументальных фільмаў «Транзіт» (Познань, Польшча, 2011); узнагарода за найлепшы дакументальны фільм — V міжнародны фестываль незалежнага кіно (Львоў, Украіна, 2010); галоўная ўзнагарода «Залаты жабрак» для найлепшага рэгіянальнага тэлеканала «за спосаб рэпрэзентацыі часам жудаснай рэчаіснасці штодзённага жыцця ў Беларусі і за выдатны выбар герояў і здымкі» — XVI міжнародны фестываль рэгіянальных тэлевізіяў (Кошыцэ, Славакія, 2010).
У 2009 годзе польскі ўрад вылучыў тэлеканалу 5655 тыс. долараў з мэтавага рэзервовага фонда, прызначанага для падтрымкі дэмакратыі і грамадзянскага грамадства за мяжой. У 2010 годзе Еўрапейская камісія вылучыла каля 10 млн. еўра. У 2011 годзе бюджэт склаў 9 млн долараў, зь якіх 6 выдаткавала МЗС Польшчы, рэшту — урад Швецыі.
У 2017 годзе польскі МЗС, па прычыне павелічэння выдаткаў на польскія консульскія службы і падтрымку сірыйскіх бежанцаў , вырашыў на дзве траціны скараціць фінансавую падтрымку тэлеканала у 2018 годзе. У пачатку снежня стала вядома, што фінансавая камісія сената Польшчы ўхваліла папраўкі, якія дазволяць Міністэрству фінансаў Польшчы выдзеліць для «Белсата» сродкі на наступны год. Акрамя таго, «Белсат» атрымае дадатковае фінансаванне ў рамках сумеснай праграмы Польшчы і Вялікабрытаніі па супрацьдзеянні расійскай дэзінфармацыі ў рэгіёне.
З самага пачатку быў супольна фінансаваны праз Міністэрства замежных справаў Польшчы ды міжнародных донараў, найважнейшыя з якіх — «Sida» (Швецыя), Рада міністраў паўночных краінаў, міністэрствы замежных справаў Нарвегіі, Нідэрландаў і Канады, урады Брытаніі ды Ірландыі, а таксама Дзяржаўны дэпартамент ЗША.
У 2007 годзе прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка заявіў, што праект трансляцыі незалежнага беларускага канала з Польшчы — «глупы, бязглузды і нетаварыскі».
Канал неаднаразова звяртаўся па акрэдытацыю сваіх карэспандэнтаў на Беларусі, але атрымліваў адмовы. Праз адсутнасць акрэдытацыі карэспандэнтам «Белсата» перыядычна прысуджаюць у Беларусі штрафы за «незаконны выраб і пашырэнне прадукцыі СМІ». Некаторым выпісваюць па дзесяць штрафаў на год, але яны надалей працуюць.
Тэлеканал востра адрэагаваў на падзеі 19 снежня 2010 года, у дзень абвешчэння вынікаў галасавання на прэзідэнцкіх выбарах. «Белсат» вёў наўпроставую трансляцыю.
Спачатку супрацоўнікаў тэлеканала не штрафавалі на тэрыторыі краіны, а толькі выносілі папярэджанні за працу без акрэдытацыі. Але з красавіка 2016 года к журналістам пачалі ўжываць ч. 2 арт. 22.9 КаАП (незаконны выраб прадукцыі СМІ), штрафы па якой вар’іруюцца ад 20 да 50 базавых велічынь. За 2017 год беларускія суды выносілі 70 рашэнняў супраць журналістаў, якія супрацоўнічалі з тэлеканалам «Белсат» — сума штрафаў перавысіла 50 тысяч беларускіх рублёў.
У сакавіку 2017 года ў мінскім офісе тэлеканала прайшоў ператрус, была канфіскаваная тэхніка на 20 тысяч еўра. Супрацоўнікаў тэлеканала штрафавалі за тое, што «трымаў мікрафон», нібыта «за нецэнзурную лаянку», за «парушэнне аўтарскага права на гандлёвы знак „Белсат“» і інш.
Канал асвятляў пратэсты ў Беларусі 2020—2021 гадоў, за гэта шмат хто з журналістаў быў асуджаны і арыштаваны. У 2020 годзе журналістаў «Белсата» затрымлівалі 162 разы, вельмі часта з канфіскацыяй тэхнікі. Са жніўня 2020 года сайт тэлеканалу заблакаваны ў Беларусі. З мая 2021 года беларускія ўлады блакіруюць і люстэрка асноўнага сайта.
15 лістапада 2020 года за трансляцыю мірнай акцыі ў памяць Рамана Бандарэнкі з «Плошчы Пераменаў» журналісткі тэлеканала Кацярына Андрэева і Дар’я Чульцова былі арыштаваны, а ў лютым 2021 года атрымалі па два гады пазбаўлення волі.
27 ліпеня 2021 года інфармацыйныя рэсурсы «Белсата» прызнаны ў Беларусі экстрэмісцкімі, распаўсюджанне інфармацыі з іх цягне адміністрацыйную адказнасць. 3 лістапада таго ж года МУС прызнала інтэрнэт-рэсурсы рэсурсы «Белсата» экстрэмісцкім фарміраваннем (за стварэнне такога фарміравання і членства ў ім прадугледжана крымінальная адказнасць).
У студзені 2023 года Дар’ю Лосік, жонку Ігара Лосіка, за інтэрв’ю каналу прысудзілі да двух гадоў калоніі па крымінальным артыкуле аб садзейнічанні экстрэмісцкай дзейнасці. Увосень 2022 года крымінальную справу за інтэрв’ю каналу завялі супраць Наталлі Суславай, маці загінулага ва Украіне беларускага добраахвотніка Паўла «Волата» Суслава.
Еўрапейскі парламент заклікаў Еўрасаюз падтрымаць «Белсат» у чатырох асобных рэзалюцыях. 20 студзеня 2011 года асаблівая ўвага была прысвечаная падтрыманню незалежных беларускіх медыяў, у тым ліку «Белсат ТВ». Еўрадэпутаты заклікалі Еўрапейскую камісію «падтрымаць фінансавымі і палітычнымі сродкамі намаганні беларускай грамадзянскай супольнасці і няўрадавых арганізацый у Беларусі, якія папулярызуюць дэмакратыю і супрацьстаяць рэжыму». Рэзалюцыя таксама заклікала Еўрапейскую камісію прыпыніць супрацу з беларускімі дзяржаўнымі медыямі і дапамогу ім.
У студзені 2012 года амерыканскі прэзідэнт Барак Абама падпісаў «Акт аб дэмакратыі і правах чалавека ў Беларусі» (Belarus Democracy and Human Rights Act). Дакумент вызначае прыярытэты амерыканскай палітыкі ў дачыненні Беларусі, а таксама выказвае падтрымку незалежным медыям, у тым ліку тэлеканалу «Белсат».
У красавіку 2019 года АБСЕ асудзіла правядзенне ператрусаў у мінскіх офісах «Белсата». У маі 2019 года Арлем Дэзір, прадстаўнік АБСЕ ў пытаннях свабоды медыяў, выказаў расчараванне і заклапочанасць адносна практыкі пераследу журналістаў, якія працуюць у Беларусі без акрэдытацыі. Гэта было рэакцыяй на прысуджэнне вялікіх штрафаў шасці журналістам «Белсата».
«Белсат ТВ» — структурная частка Польскага тэлебачання, якая фінансуе канал разам з Міністэрствам замежных справаў і забяспечвае яго інфраструктурную базу. З самага пачатку «Белсат» карыстаўся фінансавым падтрыманнем шэрагу інстытуцыяў, між іншым, «Swedish International Development Cooperation Agency» («SIDA»), Рады міністраў паўночных краінаў, Міністэрстваў замежных справаў Нарвегіі, Нідэрландаў, Канады і Літвы, урадаў Вялікай Брытаніі ды Ірландыі, а таксама Дзяржаўнага дэпартаменту ЗША. Медыйныя арганізацыі, такія, як «Radio Free Europe» / «Radio Liberty» (якое працуе на беларускім рынку пад назваю «Свабода») і «Нямецкая хваля» бязвыплатна давалі «Белсату» ліцэнзіі на выбраныя праграмы.
На сёння стратэгічныя партнёры «Белсата»:
У межах грамадскай кампаніі для прасоўвання беларускае мовы «Беларускамоўны» «Белсат» супрацуе з такімі арганізацыямі, як культурніцкая пляцоўка «Арт Сядзіба», Беларускі ПЭН-Цэнтр (чалец міжнароднага ПЭН-клубу) і Згуртаванне беларусаў свету «Бацькаўшчына».
У верасні 2018 года з тэлеканала быў звольнены былы актывіст Іван Шыла пасля таго, як апублікаваў у сваім профілі на Facebook пратакольны фотаздымак з сустрэчы прэзідэнта Польшчы Анджэя Дуды і прэзідэнта ЗША Дональда Трампа. Фотаздымак суправаджаўся крытычным каментарыям, што прадстаўнікі кіраўніцтва тэлеканала і асабіста Агнешка Рамашэўска-Гузы ў дыскусіі пад допісам ахарактарызавалі як праяву нелаяльнасці да «Белсата». На наступны пасля гэтага дзень Шыла быў выключаны з рабочай перапіскі і атрымаў паведамленне аб звальненні. Сітуацыя выклікала скандал і атрымала асвятленне ў беларускіх і буйных замежных СМІ.
Белсат у Вікіцытатніку | |
Белсат на Вікісховішчы |
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Белсат, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.