Арханёл

ἀρχάγγελος, літаральна «галоўны анёл») — анёл высокага рангу. Істоты падобныя на арханёлаў знаходзяцца ў шэрагу рэлігійных традыцый, але слова «арханёл» само, як правіла, звязана з абрамічнымі рэлігіямі, як іўдаізмам, хрысціянствам і ісламам.

Міхаіл і Гаўрыіл прызнаюцца арханёламі ў іўдаізме, ісламе і большасцю хрысціян. Кніга Товіт, якая ўваходзіць у каталіцкую і праваслаўную Бібліі, але лічыцца апакрыфічнай для пратэстантаў, згадвае Рафаэля, які таксама лічыцца арханёлам. Арханёлы Міхаіл, Гаўрыіл і Рафаэль шануюцца Рымска-каталіцкай царквой святам 29 верасня і Праваслаўнай царквой 21 лістапада. Гаўрыіл, Міхаіл, Ізрафіл і Азраэль лічацца арханёламі ў ісламе. Яўрэйская літаратура, як Кніга Эноха, згадвае Метатрона як арханёла, званы «высокім анёлам», хоць прыняцце гэтага анёла не з'яўляецца кананічным ва ўсіх галінах веры. У зараастрызме, святыя тэксты спасылаюцца на шэсць вялікіх Амеша Спента, літаральна «чароўныя іскры».

Некаторыя галіны канфесій згадваюць групу з сямі арханёлаў, але фактычна самі анёлы адрозніваюцца ў залежнасці ад крыніцы. Рафаэль, Гаўрыіл і Міхаіл заўсёды згадваюцца ў якасці арханёлаў, але іншыя арханёлы вар'ююцца, але часцей за ўсё ўключаюць Урыіла. Большасць арханёлаў лічацца добрымі анёламі. Сатана, якога часам называюць Люцыферам, таксама лічыцца арханёлам, які збіўся з шляху праўдзівага Богу і лічыцца злом, вядучым паўшых анёлаў супраць Богу ў вайне на Нябёсах у традыцыях, у якіх такі паняцце існуе.

•   На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Арханёл
• Архангелы: іерархія, іх выявы і малюнкі. (руск.)