Ярэмі Вішнявецкі

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Вішнявецкі.

Ярэмі Вішнявецкі

Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki
Партрэт Ярэмія Вішнявецкага атрыбутаваны Даніелю Шульцу
Герб «Карыбут»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	17 жніўня 1612 Лубны
Памёр	20 жніўня 1651 Павалач
Пахаваны	Сьвентакшыскае ваяводзтва
Род	Вішнявецкія
Бацькі	Міхал Вішнявецкі Раіна Магілянка
Жонка	Грызэльда Замойская
Дзеці	Міхал Карыбут Вішнявецкі
Рэлігія	каталіцтва
Дзейнасьць	палітык

Сын Міхала Вішнявецкага, старосты оўруцкага, і дачкі малдаўскага гаспадара Ярэмія Раіны Магілянкі. Бацька караля Рэчы Паспалітай Міхала Карыбута Вішнявецкага. Першапачаткова вызнаваў праваслаўе, пасьля перайшоў у каталіцтва.

У 4-гадовым узросьце страціў бацьку, які быў атручаны праваслаўным сьвятаром з праціўнікаў гаспадара, паланёнага палякамі. Праз тры рокі памерла ягоная маці, і ягоным выхаваньнем займаўся стрый Канстантын Вішнявецкі.

Навучаўся ў езуіцкай калегіі, па сканчэньні якога перайшоў з праваслаўя ў каталіцтва.

Ярэмі Вішнявецкі атрымаў у спадчыну землі на Валыні і Ўкраіне, якія яшчэ павялічыў. Праводзіў таксама калянізацыю слабанаселеных земляў левабярэжнай Украіны. У 1640 року ягоныя маёнткі мелі 7603 дамоў, а празь пяць гадоў — 38 000. У лютым 1648 року Вішнявецкі дадаткова атрымаў ад караля Ўладыслава IV абшары вакол дняпроўскіх парогаў, на якіх знаходзілася галоўная сядзіба казакаў.

Першы вайсковы досьвед здабываў у Нідэрляндах. Па вяртаньні ў Рэч Паспалітую удзельнічаў у Смаленскай вайне (1633—1634), у здушэньні казацкага паўстаньня Дмытра Гуні (1637—1638), вайне з татарамі (1640—1646). У 1646 па сьмерці Канецпольскага стаў ваяводам рускім.

Адыграў неапошнюю ролю ў здушэньні паўстаньня Хмяльніцкага (1648—1651), між іншага ў бітве пад Канстантынавам. Быў фактычным даводцам абароны Збаражу (1649) і спрычыніўся да перамогі над сіламі казацка-татарскімі ў бітве пад Берасьцечкам (1651).

 

Уласьнік 56 гарадоў, мястэчак і вёсак у Рускім, Валынскім і найперш комплексу лубненскіх маёнткаў у Кіеўскім ваяводзтве на Задняпроўі. Валодаў уласным войскам, колькасьць якога вагалася ад 2000 да 6000 жаўнераў.

Ярэмі Вішнявецкі памер у часе вайсковай кампаніі ў нядзелю 20 жніўня 1651 року ў Павалачы. Малады век і сьмерць пасьля цяжкай працяглай хваробы абудзілі падазрэньні ў атручваньні, аднак ускрыцьцё не пацьвердзіла гэтай вэрсіі. Вішнявецкі жадаў быць пахаваны ў фамільным маёнтку ў Вішняўцы, але тамтэйшы касьцёл быў зьнішчаны, таму яго пахавалі ў крыпце кляштару на Сьвятым Крыжы.

• Ярэмі Вішнявецкі — адзін з галоўных герояў раману Генрыка Сянкевіч «Агнём і мячом», дзе выступае пазытыўным пэрсанажам.

• Татарская харугва Ярэмія Вішнявецкага

• Władysław Tomkiewicz. Jeremi Wiśniowiecki 1612—1651. — Warszawa: 1933.
• Władysław Tomkiewicz. Testament Jeremiego Wiśniowieckiego. — Warszawa: 1930.
• Jan Widacki. Kniaź Jarema. — Katowice: 1985.
• Romuald Romański. Książę Jeremi Wiśniowiecki. — Warszawa: Bellona, 2009. — ISBN 978-83-11-11524-8
• Юрій Рудницький. Ієремія Вишневецький: спроба реабілітації. — Львів: Літ. агенція «Піраміда», 2007.

  Ярэмі Вішнявецкі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Загадкі ў біяграфіі князя Ярэмы
• Бачына, прысьвечаная Ярэмію Вішнявецкаму
• Тэстамэнт Ярэмія Вішнявецкага