Wiki Беларуская (тарашкевіца)
BE-Wiki Tiếng ViệtWiki English

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў

Эўрапе́йская Ха́ртыя рэгіяна́льных моваў або моваў ме́ншасьцяў — адна з эўрапейскіх дамоваў, прынятая ў 1992 годзе пад эгідаю Рады Эўропы з мэтаю абароны й прасоўваньня гістарычных моваў або моваў меншасьцяў у Эўропе, падрыхтоўку да якой ажыцьцявіла Пастаянная Канфэрэнцыя па мясцовых і рэгіянальных уладах Эўропы.

Фактычныя палажэньні былі складзеныя Парлямэнцкай Асамблеяй Рады Эўропы на аснове рэкамэндацыяў Кангрэсу мясцовых і рэгіянальных уладаў Эўропы — арганізацыі, што ўтварылася ў выніку рэарганізацыі Пастаяннае Канфэрэнцыі.

Эўрапейская Хартыя рэгіянальных моваў або моваў меншасьцяў
     Дзяржавы, што падпісалі й ратыфікавалі Хартыю      Дзяржавы, што падпісалі, але не ратыфікавалі Хартыю      Дзяржавы, што не падпісалі й не ратыфікавалі Хартыю      Дзяржавы, што не зьяўляюцца чальцамі Рады Эўропы [1]

     Дзяржавы, што падпісалі й ратыфікавалі Хартыю

     Дзяржавы, што падпісалі, але не ратыфікавалі Хартыю

     Дзяржавы, што не падпісалі й не ратыфікавалі Хартыю

     Дзяржавы, што не зьяўляюцца чальцамі Рады Эўропы

Падпісаная 5 лістапада 1992
 ·  месца Страсбург
Набыла моц 1 сакавіка 1998
Бакі 33 дзяржавы
Месца захаваньня офіс Генэральнага Сакратара Рады Эўропы
Статус дзеючая
Мова ангельская, француская мовы
Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў Тэкст у Вікікрыніцах:
en:European Charter for Regional or Minority Languages
http://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/

Асноўныя прынцыпы

Палажэньні Хартыі прадугледжваюць падтрымку мовам, што традыцыйна выкарыстоўваюцца грамадзянамі дзяржаваў-падпісантаў Хартыі і пры гэтым у значнай ступені адрозьніваюцца ад афіцыйнай мовы/мовы большасьці, маюць пэўную тэрытарыяльную аснову або выкарыстоўваюцца ў межах усяе дзяржавы. Зыходзячы з азначанага, Хартыя не прадугледжвае падтрымку моваў мігрантаў або моваў, што разглядаюцца ўладамі дзяржавы як дыялект афіцыйнае мовы або мовы большасьці. Падтрымку з боку Хартыі таксама могуць атрымаць мовы, якія ня маюць дзяржаўнага статусу, але маюць афіцыйны статус у якой-кольвек адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінцы краіны (напрыклад, каталянская мова ў Каталёніі). Зь іншага боку, палажэньні Хартыі могуць не распаўсюджвацца на мовы, якія зьяўляюцца дзяржаўнымі, але фактычна ёсьць мовамі меншасьці (напрыклад, ірляндзкая мова ў Рэспубліцы Ірляндыя). Існуюць прэцэдэнты падпісаньня Хартыі, але наступнай пасьля гэтага Канстытуцыйнай забароны дзеяньня Хартыі (Францыя).

Палажэньні Хартыі прапаноўваюць усім дзяржавам-падпісантам вялікі набор сродкаў для абароны й заахвочваньня выкарыстаньня мясцовых гістарычных рэгіянальных моваў або моваў меншасьцяў. Палажэньні Хартыі прадугледжваюць два ўзроўні абароны рэгіянальных моваў, аднак усе дзяржавы-падпісанты мусяць прытрымлівацца прынамсі мінімальнага ўзроўню падтрымкі. Дзяржава-падпісант таксама можа ўзяць на сябе абавязацельствы па вышэйшым узроўні падтрымкі мовы, у выніку чаго дзяржава-падпісант абавязваецца ўзяць на сябе забесьпячэньне ня менш як 35 захадаў па абароне моваў.

Мовы, што знаходзяцца пад абаронай паводле Хартыі

Ніжэй прыведзены пералік краінаў-падпісантаў Хартыі, а таксама мовы, што атрымалі ў іх падтрымку пасьля ратыфікацыі Хартыі. У дужках прыведзеная дата ратыфікацыі.

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Армэнія (25 студзеня 2002)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Аўстрыя (28 чэрвеня 2001, ратыфікавала Хартыю адносна кожнай мовы асобна для кожнай зямлі)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Босьнія і Герцагавіна (21 верасьня 2010)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Вялікабрытанія (27 сакавіка 2001. Ніжэй пералічаныя мовы, ратыфікаваныя ў Злучаным Каралеўстве Вялікабрытаніі й Паўночнай Ірляндыі, а таксама мовы, ратыфікаваныя па-за Каралеўствам — на Кароннай Зямлі Востраў Мэн)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Гішпанія (9 красавіка 2001)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Данія (8 верасьня 2000. Хартыя не закранае фарэрскую й грэнляндзкую мовы, што маюць уласны афіцыйны статус у адпаведных аўтаноміях)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Кіпр

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Вугоршчына (26 красавіка 1995)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Ліхтэнштайн (18 лістапада 1997)

  • адсутнічаюць

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Люксэмбург (22 чэрвеня 2005)

  • адсутнічаюць

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Нарвэгія (10 лістапада 1993)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Нідэрлянды (2 траўня 1996)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Нямеччына (16 верасьня 1998. Ратыфікавала Хартыю адносна кожнай мовы асобна для кожнай зямлі)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Польшча (12 лютага 2009)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Румынія (24 кастрычніка 2007)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Славаччына (5 верасьня 2001)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Славенія (4 кастрычніка 2000)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Сэрбія (15 лютага 2006. Ратыфікаваная 22 сьнежня 2005 году ў часы існаваньня Сэрбіі й Чарнагорыі)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Украіна (19 верасьня 2005. Мовы не ўказаныя па прыметніках, аднак ратыфікаваныя «мовы наступных нацыянальных меншасьцяў». У пералік ня трапілі русіны, якія ва Ўкраіне лічацца этнічнай групай украінцаў. Фактычнае выкарыстаньне маюць толькі некаторыя з ратыфікаваных моваў)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Фінляндыя (9 лістапада 1994)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Харватыя (5 лістапада 2007)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Чарнагорыя (15 лютага 2006)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Чэхія (15 лістапада 2006)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Швайцарыя (23 сьнежня 1997)

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў  Швэцыя (9 лютага 2000)

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Tags:

Эўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў Асноўныя прынцыпыЭўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў Мовы, што знаходзяцца пад абаронай паводле ХартыіЭўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў КрыніцыЭўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў Вонкавыя спасылкіЭўрапейская Хартыя Рэгіянальных Моваў Або Моваў Меншасьцяў1992Рада ЭўропыЭўропа

🔥 Trending searches on Wiki Беларуская (тарашкевіца):

Анатоль Вялюгін908Гомельская ратушаБразылія (горад)Mozilla FirefoxМіжнародны стандартны кніжны нумарАральны сэксІндыяБлакітная валошкаКойданаўАлесь РазанаўАмсьціслаўНазоўнікКалямбурАляксей ГаростМікалаеў (Мікалаеўская вобласьць)Пастава на каленяхАўтарскае права2004СпадарожнікКрамянёвая тваньПрывакзальная плошча (Менск)15 красавікаПарнаграфія ў БеларусіАлесь АркушІмёны ліцьвінаўІталіяДубрава (Маладэчанскі раён)ПолацакМаладэчнаГадзьЖанна Некрашэвіч-КароткаяВугоршчынаЗаходняя ЭўропаБраніслаў ТарашкевічКанстытуцыя БеларусіЛюблінМікіта БуракГенадзь Валер’евіч ШутаўБеларускі нацыянальны стройНоваміхайлаўка (Мар’інскі раён)ЧэрвеньДзікРусьРасейская мова7-ZipАльгімонтМатэматыкаМаксім ТанкІўеГепардУладзімер МулявінТутэйшыя (п’еса)Валерыя КуставаКалі-югаБеларуская літаратура2008ГорадБеларуска-амэрыканскае задзіночаньнеДжынсавая рэвалюцыяMP3Славія МазырПадвойнае пранікненьнеАлесь БадакСувэрэнная дзяржаваСлуцкі збройны чынАлесь СавіцкіПольшчаСтудня🡆 More