Чэрвеньскі Пераварот

Вынікам стала прызначэньне новага ўраду на чале зь Яганэсам Варэс-Барбарусам, правядзеньне пазачарговых парлямэнцкіх выбараў і, у рэшце рэшт, абвяшчэньне Эстонскай ССР 21 ліпеня 1940.

У сьнежні 1938 року ў Эстоніі быў прыняты закон пра правядзеньне палітыку неўмяшальніцтва і нэўтралітэту.

7 чэрвеня 1939 року ў Бэрліне міністар замежных справаў Эстоніі Карл Сэльтэр і райхсміністар замежных справаў Нямеччыны Ёахім Рыбэнтроп падпісалі Дамову пра ненапад між Нямеччынай і Эстоніяй.

23 жніўня 1939 ў Маскве была падпісаная Дамова пра ненапад між Нямеччынай і Савецкім Саюзам, у сакрэтным пратаколе да якой былі разьмежаваныя сфэры ўзаемных інтарэсаў СССР і Нямеччыны ва Ўсходняй Эўропе. Паводле гэтае ўгоды Эстонія была аднесеная да сфэры інтарэсаў СССР.

28 верасьня ў Маскве быў падпісаны Пакт пра ўзаемадапамогу між СССР і Эстонскай рэспублікай, паводле якога СССР атрымаў у сваё карыстаньне некалькі вайсковых і вайскова-марскіх баз на эстонскай тэрыторыі.

16 чэрвеня 1940 року Савецкі ўрад абвінаваціў эстонскі бок у невыкананьні Пакту пра ўзаемадапамогу і запатрабаваў фармаваньня новага ўраду, які быў бы здольны забясьпечваць яго выкананьне, а таксама неадкладнага пропуску на тэрыторыю Эстоніі савецкіх вайсковых частак. Пасьля згоды Эстоніі на яе тэрыторыю 17 чэрвеня ўвайшлі першыя савецкія войскі.

19 чэрвеня ўрад Юры Улуатса падаў прашэньне пра адстаўку прэзыдэнту Канстантыну Пятсу. Фармаваньне новага ўраду было даручанае генэралу Ляйданэру.

21 чэрвеня на плошчы Свабоды ў Таліне пачаўся мітынг з патрабаваньнямі фармаваньня прасавецкага ўраду. Удзел у ім узялі ад 4000 да 5000 чалавек — працаўнікі савецкіх вайсковых базаў і грамадзяне СССР. Мітынгоўцы прайшлі шэсьцем да замку Кадрыёрг, дзе запатрабавалі ад прэзыдэнта адстаўкі ўраду Ляйданэра, неадкладнага вызваленьня палітвязьняў і стварэньня ўмоваў для нармальнай дзейнасьці прафзьвязаў.

Пасьля гэтага частка дэманстрантаў у суправаджэньні савецкіх браневікоў накіравалася да цэнтральнае турмы, адкуль вызвалілі 27 палітвязьняў. Да 18 гадзінаў калёна вярнулася на Тоомпэа, дзе на вежы Доўгі Герман дзяржаўны сьцяг Эстоніі быў заменены на чырвоны.

Увечары па радыё быў абвешчаны склад новага ўраду на чале зь Яганэсам Варэс-Барбарусам.

5 ліпеня 1940 року прэзыдэнт Пятс падпісаў загад пра правядзеньне пазачарговых выбараў у Дзяржаўную думу (эст. Riigivolikogu) Эстоніі і пра фармаваньне новага складу Дзяржаўнае рады (эст. Riiginõukogu), а таксама аддаў загад ураду пра прыняцьце неабходных мер для забесьпячэньня паскоранае арганізацыі правядзеньня выбараў. Дзеля паскоранага правядзеньня выбараў былі прынятыя адпаведныя папраўкі да Закону аб выбарах.

• Парлямэнцкія выбары ў Эстоніі (1940)
• Пакт Молатава-Рыбэнтропа

• Робэрт Нерман: «Eesti bussiliikluse arengut pidurdas sõda ja enamlaste hävitustöö»(недаступная спасылка) (эст.) Postimees, 5 красавіка 2007 року
• «1941 juunipööre: „Stalin tahtis, ja nii ka läks!“»(недаступная спасылка) (эст.) SL Õhtuleht, 21 чэрвеня 2005 року
• «Punaste riigipööre 21. juunil 1940»(недаступная спасылка) (эст.) Virumaa Teataja, 22 чэрвеня 2006 року
• Эстония и Прибалтика в составе СССР (1940—1991) в российской историографии (рас.)