Пярун

Падобны да старажытна-грэцкага бога Зэўса й старажытнарымскага Юпітэра. У старажытных славянаў увасабляў навальнічную хмару, якая дае дождж і спрыяе ўрадлівасьці. У «Аповесьці мінулых гадоў» сярод багоў Пярун названы першым. У гонар Перуна будавалі сьвяцілішчы-капішчы (рэшткі некаторых знойдзеныя на тэрыторыі Беларусі). Ідалы Пяруна былі пастаўленыя (побач з Дажбогам) ў Кіеве й Ноўгарадзе. Пасьля ўвядзеньня хрысьціянства функцыі й рысы Перуна нададзеняы Ільлі. Паводле старажытнабеларускіх павер’яў Пярун трымаў у руках велізарныя жорны, удараў каменем аб камень і выклікаў гром і маланку, асколкі жорнаў ляцелі на зямлю й паражалі як стрэлы.

Пярун, паводле ўяўленьняў славянаў, велічны, статны, высокага росту з чорнымі валасамі й доўгай залатой барадою. Седзячы на вогненай калясьніцы, ён разьяжджае па небе, узброены лукам і стрэламі. Яго грымотны лук — каменны молат, часам вясёлка. Яго стрэлы — маланкі. Імі ён зьнішчае варожыя полчышчы Чарнабога. Яны нагрувашчваюць велізарныя хмары, каб затуманіць сонца, сарваць месяц, сабраць у хмары пітво жыцьця — ваду. Пярун адным ударам свайго каменнага молату разьбівае хмары, і апладняльная вада імкліва ліецца на зямлю. Чэрці бягуць на зямлю, але і тут іх даганяюць стрэлы Пяруна. Чэрці ведаюць, што Пярун любіць чалавека й беражэ яго, таму яны кідаюцца ў жытло людзей, каб выратавацца сярод іх. Але ў такіх выпадках Пярун зьнішчае й жытло чалавека.

Рэлігійнае значэньне вобраз Перуна страціў у канцы 19 — пач. 20 ст. і знайшоў адлюстраваньне ў беларускім фальклёры: старажытныя сякеры называліся стрэламі Пяруна, гром — Пярун, зь ягоным вобразам зьвязаныя беларускія прымаўкі й праклёны.

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 6. Ч. 1. / пад рэд. Пашкова (і інш.). — Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001. — 592 с. — С. 16.
• Кантата "Повстань Перуне!"  (укр.)