Клівы: вёска ў Хвойніцкім раёне Гомельскай вобласьці Беларусі

Уваходзіць у склад Судкоўскага сельсавету.

Клівы
трансьліт. Klivy
Дата заснаваньня:	перад 1560 годам
Былая назва:	Клевцы, Клевы
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Хвойніцкі
Сельсавет:	Судкоўскі
Насельніцтва:	102,248,180 чал.
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2346
Паштовы індэкс:	247625
СААТА:	3254824046
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	51°54′34″ пн. ш. 29°49′31″ у. д. / 51.90944° пн. ш. 29.82528° у. д. / 51.90944; 29.82528 29°49′31″ у. д. / 51.90944° пн. ш. 29.82528° у. д. / 51.90944; 29.82528
Клівы на мапе Беларусі ± Клівы Клівы

Вялікае Княства Літоўскае

 

У рэвізіі Мазырскага староства, выкананай каралеўскімі камісарамі панамі Рыгорам Валовічам і Мікалаем Нарушэвічам да 8 кастрычніка 1560 году, тэкст якой вядомы з актавай кнігі 1777 году, мяжа сяла Загальля і Клевоў вызначана наступна: «ад мяжы Алексіцкай ад рэчкі Рабца балотам Чарнышоўскім (Чорнаўшчынскім?) да мосту Каравога, ад мосту ў Мутніцы да мяжы Нямірчай, вострава Супорнага, ад Супорнага да селішча Настольля, ад таго селішча да Гала Калінкі [Галынкі], ад Калінкі (Галынкі) да балота Сновага [Цесновага], тым балотам у рэчку Рабец... Шырыня грунту ад рэчкі Рабец да селішча Настольля ўздоўж на паўтрэці мілі, а ўпоперак да Каменкі да Прозічы на мілю». Засьведчана, што ловаў звярыных, акрамя асобных пераходаў, няма. І што падданыя тых сёлаў супольна з баярынам Стафанам маюць астравы Ляды, Сычоў і Вастровіч з бортнымі дрэвамі, зь якіх даніну плацяць. Тое, відавочна, і было найранейшай згадкай пра Клівы (Клевы) ў пісьмовых крыніцах. Жніўнем 1563 году датаваны рэестар раздачы каралём Жыгімонтам Аўгустам маёнткаў шляхце, якая пазбавілася сваіх уладаньняў у Полацкім ваяводзтве, акупаваным войскамі цара Івана Грознага. У ім сказана: «Павлу а Давыду Есманомъ у волости Мозырскои — село Загале, Клевцы».

 

Надалей у прывілеі Давыду Есману, датаваным 25 днём лютага 1585 году, кароль Стэфан Баторы, зважаючы на тое, што пан Давыд «на служъбахъ господаръскихъ… под Полоцкомъ, под Луками и под Псковом з нелитованьемъ здоровъя своего, не жалуючы утраты маетъности своее противъ непрыятелю нашому великому князю московскому статечъне и мужъне застановялъсе», падараваў шляхцічу «до жывота его», акрамя іншых добраў, «село Клевы, которое в першой данине отъ насъ г(о)с(по)д(а)ра маетъ, в немъ дымовъ двадцать шест» «у волости старостъва Мозырского, пры селе Загальи».

Да Люблінскай уніі 1569 году Клівы адміністрацыйна належалі да Мазырскага павету Кіеўскага ваяводзтва, пасьля — да Мазырскага павету Менскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага.

У XVII—XVIII стагодзьдзях вёска ўваходзіла ў Загальскае староства. Паводле рэвізіі 1716 году wieś Klewy складалі шэсць дымоў: гаспадары Іван Скопіч, Кірыла Малыш, Сьцяпан Гладчанка, Антон Чэркас, Гаўрыла Бачэнка, Апанас Лук’яненка плацілі старосьце князю Дамініку Яну Шуйскаму, акрамя дзякла, чыншу 7 злотых, 15 грошаў, даніны мядовай 14 бельцаў.

Надалей пра вёску Клівы з 14 дварамі ў добрах староства Загальскага маецца зьвестка ў матэрыяле Генэральнай візытацыі Загальскай Сьвята-Траецкай уніяцкай царквы Мазырскага дэканату, праведзенай а. Эліяшам (Ільлёй) Бародзічам, протанатарыем апостальскім дыяцэзіі Пінскай і Тураўскай, датаванай 9-м днём лютага 1778 году. У візытацыі, выкананай 10 студзеня 1787 году каад'ютарам пінскім і тураўскім Язафатам Булгакам, сказана, што ў Клівах было ўжо 20 двароў.

Расейская імпэрыя

 

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Клівы апынуліся ў межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 году — у складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага Рэчыцкага павету Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 году Менскай губэрні Расейскай імпэрыі. На 1795 год вёска Клевы, як і 12 іншых паселішчаў Загальскага староства, належала «малолетнему Станиславу Бужинскому по жизни его», але была ў арэндзе ў судзьдзі Вінцэнція Жука. Тады ў ёй налічвалася 19 двароў, 51 жыхар мужчынскага і 42 жаночага полу.

 

Як вынікае з матэрыялаў шляхецкай рэвізіі 1811 году, дыспанэнтам Загальскага казённага маёнтку на той час выступаў абшарнік Тадэвуш Солтан. У ходзе рэформы П. Д. Кісялёва ў межах названага маёнтку, да якога належалі і Клівы, была ўтворана воласьць з управай, згаданая ў 1848 годзе.. На 1850 год у вёсцы 20 двароў, 136 жыхароў. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 129 жыхароў вёскі Клівы абодвух полаў былі прыхаджанамі Загальскай Сьвята-Троіцкай царквы, а 33 жыхары зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі.

У парэформавы пэрыяд Клівы адміністрацыйна належалі да Хвойніцкай воласьці. На пачатак 1870 году тут — 63 мужчынскія душы з былых дзяржаўных сялянаў, прыпісаных да Кліўскога сельскага таварыства. Згодна са зьвесткамі на 1876 і 1879 гады, Клівы большай часткай жыхароў заставаліся ў прыходзе Загальскай царквы.

Паводле перапісу 1897 году — 58 двароў, 298 жыхароў. На 1909 год у Клівах налічваўся 61 двор з 362 жыхарамі.

Найноўшы час

9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Клівы ў складзе Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы» гэтмана Паўла Скарападзкага.

1 студзеня 1919 году, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі, але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да РСФСР. Паводле запіскі пад назвай «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда» на 15 красавіка 1921 году ў Клевах працавала школа першай ступені (пачатковая) з 54 вучнямі.

 

Пасьля другога ўзбуйненьня БССР з 8 сьнежня 1926 году Клівы — цэнтар сельсавету ў Хвойніцкім раёне Рэчыцкай акругі. З 9 чэрвеня 1927 году — у складзе Гомельскай акругі. На 1930 год у вёсцы было 103 двары з 543 жыхарамі. У 1931 годзе арганізаваны калгас «Баявік», працавалі торфараспрацоўчая арцель (з 1926) і кузьня. 23 жніўня 1937 году да сельсавету далучана тэрыторыя скасаванага Паташынскага нацыянальнага польскага сельсавету, цэнтар перанесены ў вёску Загальле, сельсавет перайменаваны ў Загальскі. З 20 лютага 1938 году — у Палескай вобласьці.

У гады Вялікай Айчыннай вайны на франтах загінулі і прапалі безь вестак 84 вяскоўцы. Відавочцамі засьведчаныя расстрэлы і вываз у Нямеччыну дзесяткаў жыхароў Клівоў, што апынуліся пад акупацыяй.

З 8 студзеня 1954 году — у складзе Гомельскай вобласьці. 16 ліпеня 1954 году Загальскі сельсавет быў скасаваны, а тэрыторыя далучана да Барысаўшчынскага сельсавету. Паводле перапісу 1959 года ў Клівах налічвалася 600 жыхароў. У складзе саўгаса «Хвойніцкі» з цэнтрам у вёсцы Казялужжа.

Да 1 сьнежня 2009 году вёска ўваходзіла ў склад Казялузскага сельсавету.

• 2021 год — 55 двароў, 102 жыхары

• Уладзімер Гардзеенка (нар. 1936) — беларускі мастак, пэдагог.
• Мікалай Гардзеенка (нар. 1938) — беларускі архітэктар.

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2, кн. 2. Гомельская вобласць / С.В. Марцэлеў; рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2005. — 520 с.: іл. ISBN 985-11-0330-6.