Шумячы — мястэчка ў Расеі, на рацэ Шумячцы.
Адміністрацыйны цэнтар Шумяцкага раёну Смаленскай вобласьці. Насельніцтва на 2016 год — 3975 чалавек. Знаходзяцца за 105 км на поўдзень ад Смаленску, за 7 км ад чыгуначнай станцыі Панятоўка (лінія Рослаў — Крычаў); на аўтамабільнай дарозе Крычаў — Малаяраславец.
Шумячы лац. Šumiačy | |
Першыя згадкі: | 1569 |
Краіна: | Расея |
Суб’ект фэдэрацыі: | Смаленская вобласьць |
Муніцыпальны раён: | Шумяцкі |
Насельніцтва: | 4399 чал. (2009) |
Часавы пас: | UTC+3 |
Тэлефонны код: | 48133 |
Паштовы індэкс: | 216410 |
Нумарны знак: | 67 |
Геаграфічныя каардынаты: | 53°51′0″ пн. ш. 32°25′0″ у. д. / 53.85° пн. ш. 32.41667° у. д. 32°25′0″ у. д. / 53.85° пн. ш. 32.41667° у. д. |
Шумячы |
Шумячы — даўняе мястэчка гістарычнай Амсьціслаўшчыны, на этнічнай тэрыторыі беларусаў. Да нашага часу тут захаваўся касьцёл Сьвятога Міхала, помнік архітэктуры XVII ст., да непазнавальнасьці перабудаваны пад царкву Маскоўскага патрыярхату.
Першы пісьмовы ўпамін пра Шумячы («зямля пустовская волости замку Крычевского») датуецца 1569 годам, калі яны ўваходзілі ў склад Амсьціслаўскага ваяводзтва. У XVII ст. Шумячы мелі статус сяла. Пад 1719 годам яны ўпершыню ўпамінаюцца як мястэчка, уладаньне Казімера Галынскага. У раскладзе падатку значыцца, што мястэчка выплачвала 600 злотых чопавага.
У 1757 годзе Шумячы атрымалі прывілей на два таргі на тыдзень і на два кірмашы (на Сьвятога Юрыя ўвесну і ўвосень). У гэты час яны знаходзіліся ў валоданьні падстаросты амсьціслаўскага Юрыя Галынскага. Мястэчка мела квартальны плян, аснову якога складаў Рынак з сакральным будынкам у цэнтры. Ад Рынку ў розныя бакі адыходзілі 6 вуліц.
У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Шумячы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе ў 1784 годзе яны сталі цэнтрам воласьці Клімавіцкага павету Магілёўскай губэрні. У гэты час у мястэчку існавалі царква Сьвятога Духа, касьцёл і капліца.
На 1892 год у Шумячах было 423 дамы (197 хрысьціянскіх і 226 юдэйскіх), дзейнічалі 2 царквы і 4 малітоўныя дамы, працавалі валасная ўправа, народная вучэльня, аптэка і 3 гарбарні. Штогод 23 красавіка ў мястэчку праходзіў кірмаш.
25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Шумячы абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Шумячы не вярнулі БССР і перадалі ў Рослаўскі павет РСФСР.
У 1929 годзе Шумячы сталі цэнтрам раёну. У 1938 годзе статус паселішча панізілі да сяла. У 1965 годзе Шумячы атрымалі афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу.
31 сакавіка 2014 году на сайце Avaaz.com(en) была створана пэтыцыя аб вяртаньні Шумяцкага раёну ў склад Беларусі. Гэта была ўжо другая спроба: першая была праведзеная актывістамі ў пачатку 2000-х гадоў[Крыніца?].
У Шумячах працуюць 2 дашкольныя ўстановы, сярэдняя і пачатковая школы, лякарня.
Ільнозавод, цагельня, масларобны, крухмальна-патачны, асфальтабэтонны заводы, хлебакамбінат.
Дзейнічае Шумяцкі краязнаўчы музэй.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Шумячы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.