Уладзімер Лятун

Смалінец, Узьдзенскі раён — 2001, Менск) — беларускі скульптар. Аўтар эскізу першае сучаснае беларускае дзяржаўнае ўзнагароды — мэдалю Ф. Скарыны (1989).

З 1950 па 1955 год навучаўся ў Менскай мастацкай вучэльні. З 1955 па 1961 год вучыўся ў Беларускім дзяржаўным тэатральна-мастацкім інстытуце на аддзяленьні скульптуры. Настаўнікамі маладога скульптара былі А. Глебаў і А. Бембель. З 1958 году ўдзельнічаў у мастацкіх выставах. У 1961—1966 гадох выкладаў у Менскай мастацкай вучэльні. У 1967 годзе стаў сябрам Саюзу мастакоў СССР. У верасьні 2002 году ў Магілёўскім мастацкім музэі была адкрытая мэмарыяльная заля скульптуры Ул. Летуна.

Працаваў у тэхніцы станковай і манумэнтальнай скульптуры. Працы скульптара захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музэі Беларусі, музэі Вялікай Айчыннай вайны, музэі сучаснага выяўленчага мастацтва ў Менску, фондах Беларускага саюзу мастакоў, мастацкіх галерэях і музэях Беларусі, Расеі і Польшчы. У кастрычніку 2001 году сям’я Ул. Летуна перадала ў дар Магілёўскаму мастацкаму музэю 62 аўтарскія працы скульптара.

Некаторыя творы

• помнікі войнам і партызанам, якія загінулі ў Вялікай Айчыннай вайне, у калгасах імя Энгельса (1967) і імя Дзяржынскага (1973) Слуцкага раёну
• мэмарыял вайсковай славы «Лудчыцкая вышыня» ў Быхаўскім раёне Магілёўскае вобласьці, у суаўтарстве з архітэктарам П. Белавусавым)
• помнікі 14 чырвоным слуцкім партызанам ў Слуцку (1970) і камсамольцам—падпольшчкам ў Гомлі (1974)
• помнікі—бюсты Героям Савецкага Саюзу І. Аляксееву ў Полацку (1969), Р. Ібаруры ў в. Іканы Барысаўскага раёну (1979), П. Гаўрылаву ў Берасьці (1981), А. Беламу ў Старых Дарогах
• скульптурныя партрэты І. Якубоўскага (1965), Ул. Мулявіна (1980)
• барэльефы «На варце міру» (1970, музэй Вялікай Айчыннай вайны) і «Народныя мсьціўцы» (1982, філія музэю Вялікай Айчыннай вайны ў м. Расоны)
• мэмарыяльныя дошкі, прысьвечаныя В. Чкалаву (1980), П. Машэраву (1983), Ц. Кісялёву (1983), Ул. Каралю (1983).

 

Уладзімер Лятун і Янка Купала

Да стагодзьдзя з дня нараджэньня Янкі Купалы выканаў два юбілейныя мэдалі (бронза, гіпс) і два бюсты для тыражаваньня: «Янка Купала» (парцаляна, мэтал), а таксама «Малады Янка Купала» (гіпс, мэтал), якія захоўваюцца ў Літаратурным музэі Янкі Купалы. У 1984 годзе стварыў два скульптурныя партрэты паэта (бронза, гіпс). У 1997 годзе стварыў памятны мэдаль, прысьвечаны 115-годзьдзю Я. Купалы і Купалаўскаму мэмарыяльнаму заказьніку «Акопы». Незавершаным застаўся скульптурны партрэт Я. Купалы для філіі літаратурнага музэю Купалы ў Яхімоўшчыне, над якім скульптар працаваў у апошнія дні жыцьця.

• Ляўрэат Дзяржаўнае прэміі БССР (1986, за мэмарыял вайсковае славы «Лудчыцкая вышыня»)
• Ляўрэат адмысловае прэміі прэзыдэнта Беларусі за высокія творчыя дасягненьні ў галіне культуры і мастацтва (1999)

• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т.. Т. 3./ Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал.рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1984. — 751 с, 40 л. іл.; Артыкул «Лятун Уладзімір» / Аўтар — Э.А. Петэрсон. — С. 329.
• Янка Купала: Энцыкл. даведнік / БелСЭ; Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1986. — 727 с, 26 л. іл.; Артыкул «Лятун Уладзімір» / Аўтар — І.У. Саламевіч. — С. 366.

• Творы скульптара ў Старадароскім мастацкім музэі на сайце Адраджэнцы Беларусі