Узус (ад па-лацінску: usus — карыставаньне, ужываньне, звычай) — у мовазнаўстве прынятае ў пэўнай супольнасьці ўжываньне моўных сродкаў — словаў, фразэалягізмаў і да т.
п. Узус проціпастаўляецца аказіянальнаму, часоваму ці індывідуальнаму, выкарыстаньню. Напрыклад, нэалягізм ня ёсьць узуальнай адзінкай мовы. Узус рэалізуецца ў акце маўленьня. Уласна, акт маўленьня зьдзяйсьняецца адпаведна узусу.
Панятак узусу цесна зьвязаны з паняткамі моўнае нормы і моўнае сыстэмы. Норма — пэўная абстракцыя, абагульненьне і кадыфікацыя правілаў, на аснове якіх зьдзяйсьняецца узус, то бок гэта фармалізаваны ды ўнармаваны узус. У пэўных выпадках норма і узус могуць проціпастаўляцца. Напрыклад, у выпадку, калі жывыя нормы узусу яшчэ не адлюстраваныя ў фармальных правілах нормы.
Звычайна ўзуальнае ўжываньне адзінак мовы фіксуецца слоўнікамі — тлумачальнымі, фразэалягічнымі, артаграфічнымі, артаэпічнымі і інш.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Узус, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.