Сэм’юэл Морзэ: вынаходнік і маляр ЗША
Сэ́м’юэл Фі́нлі Брыз Мо́рзэ (27 красавіка 1791 — 2 красавіка 1872) — адзін з вынаходнікаў аднадротавага электрычнага тэлеграфу, адзін са стваральнікаў азбукі Морзэ, мастак.
Сэм’юэл Морзэ | |
| Сэм’юэл Фінлі Брыз Морзэ | |
 Сэм’юэл Морзэ, 1866 год | |
| Дата нараджэньня | 27 красавіка 1791[…] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 2 красавіка 1872[…] (80 гадоў) |
| Месца сьмерці | |
| Прычына сьмерці | інфаркт міякарда |
| Месца пахаваньня | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | вынаходнік, фізык, скульптар, маляр, прафэсар унівэрсытэту, фатограф, пісьменьнік |
| Месца працы | |
| Псэўданімы | American і Brutus |
| Жанры | партрэтнае маляваньне[d], пэйзаж і гістарычны жывапіс |
| Бацька | Джэдзідай Морзэ[d] |
| Маці | Элізабэт Брыз Морзэ[d] |
| Дзеці | Лэйла Морзэ[d], Samuel Arthur Breese Morse, Jr.[d] і Charles Walker Morse[d] |
| Узнагароды | |
| Подпіс |  |
Дзяцінства і адукацыя
Сэм’юэл Морзэ нарадзіўся ў Чарльзтаўне, Масачусэтс у географа і пастара Джэдзідая Морзэ і Элізабэт Эн Фінлі Брыз. Бацька Сэм’юэла быў прапаведнікам кальвінізму і прыхільнікам Фэдэралісцкай партыі ЗША. Сэм’юэл Морзэ быў выхаваны ў кальвінісцкіх традыцыях, чаму вельмі паспрыяў Джэдзідай, які верыў, што выхаваньне мусіла весьціся на фэдэралісцкай глебе, якая захоўвала блізкія да пурытанскіх традыцыі.
Пасьля Акадэміі Філіпса (Эндовэр, Масачусэтс) Сэм’юэл Морзэ паступіў у Ельскі каледж для атрыманьня дадатковых ведаў у рэлігійнай філязофіі, матэматыцы і конегадоўлі. У каледжы ён наведваў лекцыі па электрычнасьці, якія праводзілі Бэнджамін Сылмэн і Джэрэмі Дэй. Сябе Морзэ забясьпечваў сам — карцінамі. Пасьля выпуску з Ельскага каледжу быў прыняты ў ганаровае таварыства Фі Бэта Капа.
Тэлеграф
Хоць Морзэ ў першую чаргу зьвязваюць са стварэньнем коду Морзэ, але ён зрабіў вялікі ўнёсак у вынаходніцтва электрычнага тэлеграфу як сродку сувязі на вялікіх дыстанцыях.
У 1825 годзе нью-ёрскія ўлады далі ўзнагароджаньне памерам $1000 на напісаньне партрэту Мары-Жозэфа Ляфаета ў Вашынгтоне. Падчас напісаньня партрэту Морзэ атрымаў ліст ад бацькі і, прачытаўшы толькі радок «Твая любая жонка ачуньвае», адправіўся дамой у Нью-Гэван, так і ня скончаўшы замову. Але пакуль ён прыехаў, жонка была пахаваная. Засмучаны тым, што ўвесь час ён ня ведаў пра пагаршэньне стану жонкі, ён вырашыў зьмяніць сваё дзейнасьці з мастацтва на стварэньне спосабу хуткай перадачы зьвестак на вялікай адлегласьці.
Падчас марской вандроўкі дадому ў 1832 годзе пазнаёміўся з Чарлзам Томасам Джэксанам, які быў знаёмы з электрамагнэтызмам. Назіраючы за экспэрымэнтамі Джэксана з электрамагнітам, Морзэ распрацаваў прынцыпы аднадротавага тэлеграфу.
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
- Публікацыі Сэм’юэла Морзэ і пра яго (анг.)
- Прамова Морзэ ў Нацыянальнай Акадэміі Дызайну (ЗША) наконт дагератыпаў, 1840 год
 | Гэта — накід артыкула пра біяграфію асобы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Сэм’юэл Морзэ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.