Старэйшая Рыфмаваная Хроніка

Створаная каля 1290 Году на сярэдненямецкім дыялекце і складаецца з 12 017 рыфмаваных радкоў. Імя аўтара невядомае, толькі паводле некаторых паказаньняў з тэксту і асаблівасьцяў мовы ўсталявана, што ён быў рыцарам Лівонскага ордэна. Аповед пачынаецца ад сярэдзіны ХІІ ст. і даводзіцца да 1290.

Хроніка ўяўляе сабой твор гэтак званай рыцарскай паэзіі і акцэнтуе ўвагу найперш на апісаньні ваенных дзеяньняў. Аўтар дэталёва распавядае пра войны Лівонскага ордэна з курамі, семігаламі, эстамі і адносна шмат увагі надае Літве і Русі.

У пачатковай частцы хронікі шмат памылак і недакладнасьцяў. Напрыклад, недакладна пададзены час адкрыцьця немцамі Лівоніі, пераблытаныя імёны першых рыскіх біскупаў і г. д. Больш верагоднай інфармацыя робіцца, пачынаючы ад пачатку ХІІІ ст., і асабліва дакладна апісваюцца падзеі ад канца 70-х рокаў да 1290 — храналягічна блізкія да часу жыцьця самога аўтара.

Дасьледнікі заўважылі, што часам аўтар у імкненьні да зграбнай рыфмы мог не вытрымліваць вернасьці фактам. Ён мала зважаў на храналёгію — ва ўсім яго творы ёсьць толькі тры гадавыя даты: 1143, 1279, 1290. Тым ня менш, названы твор утрымлівае разнастайную інфармацыю палітычнага і геаграфічнага характару і лічыцца важнай крыніцай з пачатковай гісторыі Вялікага Княства Літоўскага. Даволі шмат у ім інфармацыі пра ўнутраныя справы Літвы. Напрыклад, аўтар паведамляе, што бацька Міндоўга быў «вялікім каралём» (па-нямецку: ein könig gros), сам Міндоўг — «багаты кароль», які жыве ва ўласным ўмацаваным паселішчы (па-нямецку: burg) і можа выставіць вялікае войска.

Разам з Галіцка-Валынскім летапісам зьяўляецца найважнейшай крыніцай па гісторыі ўтварэньня Вялікага Княства Літоўскага.

• Белазаровіч В. А. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі: вучэб. дапаможнік; Установа Адукацыі «Гродзенскі Дзярж. Ун-т імя Я.Купалы». — Гродна : ГрДУ, 2006.— 345 с. ISBN 985-417-858-7. — С. 34.
• Краўцэвіч А. К. Стварэнне Вялікага Княства Літоўскага / Рэд. Георгі Штыхаў. — Мн.: Беларуская навука, 1998. — 208 с. ISBN 985-08-0249-9. — С. 11, 12.